Gisteren was ik vergeten een deftige fatsoenlijke foto van Lies te nemen –net zoals ik Wilfried (Haesen) gebruik op Gent Jazz, is Lies eigenlijk een –sorry Wilfried– net iets ooglijker subject op Jazz Middelheim om de overgang tussen twee opeenvolgende concerten in de fotomassa te markeren.
Jazz Middelheim van 13 t.e.m. 16 augustus, Park den Brandt, Antwerpen.
Gisteren rond de middag, tijdens de soundcheck met John Zorn, viel de regen nog met bakken uit de lucht. “Geen nood, zo voorspellen opklaringen”, orakelde een crewlid opgetogen. “Tegen drie uur schrijnt de zon!” En hij kreeg nog gelijk ook.
De bezoekers vleiden zich behaaglijk neer in de plukjes zonnegras voor de concerttent –die dit jaar toch wel sterke allures van circustent vertoont. Later werd het drukker, het zou mij niet verbazen mocht deze eerste festivaldag geheel uitverkocht blijken. Een gezellige drukt overigens, want op één of andere manier is men erin geslaagd het nergens echt verstikkend te maken.
En wie niet meer in de tent raakt, blijft gewoon buiten van de muziek én het goede weer genieten.
Jazz Middelheim van 13 t.e.m. 16 augustus, Park den Brandt, Antwerpen.
Soms vind ik terugbrengbriefjes in de boeken die ik ontleen uit de bibliotheek. Een beetje zoals vroeger de lenerskaart, die achterin het boek werd bijgehouden, en waarin werd genoteerd wanneer –en ik dacht ook door wie– het boek waarin dat briefje stak, werd ontleend. Als de leenbriefjes die ik heb gevonden, telkens aan de vorige lezer toebehoort, ligt de leenfrequentie voor beide boeken die ik hier voor mij heb liggen, een beetje aan de lage kant.
Bij Jazzhelden, een bundel heel toegankelijke en zeer aangenaam geschreven interviews van Koen Schouten, jazzjournalist bij de Volkskrant, zit het briefje vlak na het interview met Paul Anka. Anka zong in 2005 de cd Rock Swings bijeen, waarin hij een aantal erm… rock standards in een swingjasje stopte. Leuke cd, en naar aanleiding daarvan had Schouten een stukje geschreven, waarin hij Anka vraagt naar de genese van de cd. En zo ontdekt u ook waarom Michael Jacksons Billy Jean er niet is op geraakt.
De ontlener had op 31/01/2009 nog vier andere zaken in zijn (haar?) bezit. Het briefje toont maar een beperkt aantal karakters, de rest –tussen vierkante haakjes– heb ik gegoogled: The book of hit singles[: Top 20 Charts from 1954 to the Present Day]; The best of the 3 tenors (dat is die cd met Luciano Pavarotti, Placido Domingo, en Jose Carerras); The Billboard Book of top [40 hits] (tussen 40 en hits kunnen facultatief nog een heleboel zaken staan, zoals Country, Hip-Hop, en R and B); en Rockin’ bones: 1950s pun[k and Rockabilly] (4 cds).
31/01, dat zou betekenen dat op 6 maanden tijd niemand anders dat boek heeft ontleend. Spijtig, want het zijn leuke dingetjes en leest vlot door –ik breng het volgende week terug (tip!).
Nog erger was het gesteld met Collected Works: A Journal of Jazz 1954-2001 van Whitney Balliett, de in 2007 overleden jazzcriticus van (mijn geliefde blad) The New Yorker. Het leenbriefje, gestoken tussen pagina 89 en 90, vermoedelijk bij het hoofdstuk over Buck Clayton and Emmett Berry, ging terug tot 9 maart 2002. Dat kan bovendien kloppen, want het 872 pagina’s tellende boek diende voor mij uit het magazijn te worden opgediept. De ongebroken, 4,5 cm dikke rug van het aanzienlijke volume laat vermoeden dat het boek nog door bijna niemand werd beroerd –net zoals de onbeduimelde pagina’s binnenin overigens. De ontlener had ook Swing It!: An Annotate[d History of Jive] in het bezit.
Fascinerend, die bibliotheekboeken. Ik lees dit weekend op Middelheim de selectie van Vians jazzkronieken uit, dan kan u dat volgende week samen met Jazzhelden uit de (Gentse) bibliotheek ontlenen. Doen!
Sinds vorig jaar is Jazz Middelheim (opnieuw) een jaarlijks gebeuren. De organisatie is sindsdien grotendeels in handen van dezelfde mensen die ook instaan voor Gent Jazz, wat vanzelfsprekend niet wil zeggen dat de VRT niet langer meespeelt. Wel integendeel: Klara zendt elke festivaldag uit van 18u tot middernacht vanuit het festivalPark-Den-Brandt, en via Canvas+ kan u vanaf vrijdag zelfs meekijken. Vanavond ziet u daar overigens het concert dat Toots Thielemans –de peter van het festival– er vorig jaar gaf.
4 festivaldagen, goed voor 15 concerten (vier per dag dus, behalve vrijdag), met internationale uitschieters zoals John Zorn, Dee Dee Bridgewater, Enrico Rava, en Charlie Haden. Zondag ziet er de meest aantrekkelijke dag uit, met Bert Joris; Jason Moran en Bill Frisell; Charlie Haden met Kenny Barron; en als toemaatje David Murray die de croonertoer opgaat, inclusief strijkersensemble. VijfTV of Canvas? Wij gokken op heel goed —check this out!
Nog zo’n dubbeltje op zijn kant zijn de improvisaties van Laurie Anderson, Lou Reed & John Zorn, die in de media heel sceptisch onthaald werden. Ze worden vooraf gegaan door een Belgisch programma dat start met The Circle, die saxofonist Mark Turner meebrengen; Octurn (yummie!); en FES (FES is altijd feest™).
Elke dag zijn er ook jamsessies, in het Crowne Plaza Hotel, op wandelafstand van het festival, en waar overigens de meeste artiesten verblijven. Een trio rond Free Desmyter leidt de jams in.
Bekijk het programma eens, er zit zeker iets tussen naar uw gading. Voor de prijs moet u het al niet laten; tickets zijn verkrijgbaar vanaf 32 euro aan de kassa –er blijven trouwens dagelijks een paar honderd tickets beschikbaar voor kassaverkoop. Kinderen tot 2 jaar mogen gratis binnen, en tot 12 jaar betalen ze een luttele 5 euro. Allen daarheen!
Wij zapten onlangs over Piet Huysentruyt die SOS-gewijs een roedel jonge vrouwen de finesses van vitello tonnato, tartaar en peperkoek uit de doeken deed. Voor mayonaise –een cruciaal ingrediënt voor de tartaarsaus, wist Piet– dient men een smaakloze olie te gebruiken. Gisteren, tijdens het avondmaal, kwamen we op zijn waarschuwing terug.
“Maar waarom gebruikt men olie zonder smaak”, vroeg Henri zich verbouwereerd af.
“Omdat we redelijk wat olie moeten gebruiken voor mayonaise en die smaak dan zou overheersen, jongen.”
“Maar waarvoor gebruikt ge die dan nog, zo’n olie?”
“Euh, wel, voor mijn motor…”, knipoogde ik.
“Ja, duh, ik heb het dus wel niet over het zwarte goud hé.”
En toen ik het daarop uitschaterde keek ook Tessa –een beetje verdwaasd– op van de steak die tot dan toe van haar volle aandacht had kunnen genieten. “Waarover hebben jullie het?”
“Over het zwarte goud, mama.” En Henri legde de situatie opnieuw bondig uit.
Iets te bondig waarschijnlijk, want met een “euh, ik ben niet mee”, staarde Tessa ons opnieuw aan.
“Tsja,” verklaarde Henri dan maar, “dan zijt ge duidelijk ook niet mee met de economie!” En om zijn woorden kracht bij te zetten, tekende hij met zijn handen twee aanhalingstekens rond dat laatste woord.
“Gij zijt veel te veel ne smartass gij”, glimlachte Tessa. Maar ook dat liet hij niet zomaar aan zijn neus voorbij gaan.
“To(o) clever or not to(o) clever, that is the question“, kwam het zeer ad rem.
(En toen ik mijn Moleskine bovenhaalde: “Gij zijt dat weer aan ’t opschrijven voor uwen blog zeker, papa?”)
Tijd voor een nieuwe lading bibliotheekboeken, verkondigde ik aan Henri, vanochtend. Na een lui ontbijt en bijhorende douche trokken wij dan ook gezwind met de tram richting Zuid.
“Sorry, maar dit is momenteel de eindhalte”, liep de chauffeur het gangpad af van de hermelijntram. We hielden halt aan de Zonnestraat –waar nu eigenlijk geen halte meer is.
Een gans cordon Lijnvoertuigen wachtte ons op over de lengte van de Kouter. Staking?
Aan de Blauwe Kiosk stond een vrachtwagen dwars over de Vogelmarkt. Geen doorkomen aan.
Bij nadere inspectie zat er nog iets tussen die vrachtwagen en de Blauwe Kiosk! Een Porsche. Carrera. Met een mevrouw erin! En een scheve spiegel. Dat valt nog mee.
Oeps. Dat valt niet echt meer mee.
Gelukkig had het er alles van weg dat het ongeval zich tot materiële schade beperkte. Dure schade, weliswaar, waar mogelijks nog een gepeperde rekening van De Lijn aan valt toe te voegen.
Oh kijk, (de poep van) een nijlpaardje (nog steeds in de Zoologischer Garten Berlin).
“Neen sorry, maar ik ga u niet kunnen, meneer. Het kleinste wat ik heb is een T6.”
Mijn fonkelnagelspiksplinternieuwe Garmin Nüvi 755T (die gps, weet u nog) is dood. Bricked, zoals ze dat zo heel adequaat omschrijven in het Engels. Het woord bricked heeft –in die context– overigens een interessante etymologie. Volgens wikipedia verwijst het naar de fraude van MiniScribe, die in december 1989 i.p.v. hard disks, bakstenen in de verpakking stak om op die manier aan de financiële tekorten van he bedrijf te verhelpen. Het idee was om de verpakte bakstenen te verschepen, de betaling te innen, en nadien de erm… ‘foutieve hard disks’ terug te roepen. Op 2 january 1990 vroeg het bedrijf het bankroet aan.
Mijn 755T was geen baksteen, maar beschikte gpsgewijs over dezelfde functionaliteit. “Wat heeft hij nu weer uitgestoken”, hoor ik u al denken. Een bedenking die ik u overigens vergeef, want ze sloop ook onmiddellijk mijn gedachten binnen, toen het ding niet meer aan wou –en ook niet meer wou opladen. Maar ik had er helemaal niets anders mee gedaan, dan gebruikt waar het voor diende.
Het internet, meer bepaald google, bracht zoals steeds weer soelaas. Garmin 7×5 series devices bricked by firmware update? vroeg Engadget zich op 23 juni af. En jawel: de fout lag bij Garmin zelf. De gps kon naar de fabriek teruggestuurd worden, en dan was u hem voor minstens twee weken –maar naar hoge waarschijnlijkheid langer– kwijt. Op 24 juni postte Garmin zelf Free, mandatory GPS software available now, dat het probleem zou verhelpen. Tenzij uw toestel al om zeep was natuurlijk, zoals het mijne.
Ook daarvoor was er echter een oplossing: deconnecteer de batterij van het toestel, schakel ze weer aan, en voer de update uit. Het enige wat u nodig hebt is een Torx T5 schroevendraaier, om de twee vijzen uit het toestel te draaien en zo de achterkant voorzichtig los te maken, om de interne batterij te kunnen loskoppelen. So if you don’t wanna wait 2 weeks for a warranty replacement (they’re gonna do EXACTLY the same thing after shipping it to them), just try the method above
, berichtte een zekere Donald Rull.
Die Torxdingen, die zijn zeer courant, tot maat T6 tenminste. Alles kleiner is ’te gespecialiseerd’. Ik bleef het maar uitstellen, tot we gisteren op twee trouwfeesten moesten zijn, en we ook vandaag ergens heen moeten waar we nog nooit geweest zijn. En dan is zo’n gps wel handig natuurlijk. Dus heb ik half Gent rondgebeld en uiteindelijk bij een groothandel zo’n T5 gevonden. “Da’s wel héél klein hé”, zei de meneer verbaasd aan telefoon toen ik hem erom vroeg. “Oei, en niet echt goedkoop ook”, vulde hij zichzelf aan, toen ik het industriële Hazet gereedschap kwam afhalen (10 euro). Heel vriendelijke mensen aldaar overigens.
De gps werkt opnieuw fout- en probleemloos. En ze herberekent nog steeds –bereidwillig, maar met lichte verzuchting– de nieuwe route, als ik halsstarrig aan mijn eigen sluipweggetjes vasthoud.
Op 23 juni was het vijftig jaar geleden dat Boris Vian is overleden ten gevolge van een hartaanval, tijdens de première van de film J’irai cracher sur vos tombes. De film van Michel Gast is gebaseerd op de gelijknamige roman van Vian, die zich reeds publiekelijk had gedistantieerd van de interpretatie. Vian, l’éternel adolescent, wordt postuum enorm populair bij de generatie van mei 68. Tegenwoordig is hij wat meer in de vergetelheid geraakt, hoewel daar mogelijks verandering in komt, met de opname in de prestigieuze reeks Bibliothèque de la Pléiade van Gaillimard, eind dit jaar.
In afwachting van de aankomst van mijn bestelling, bracht ik uit de bibliotheek Over jazz, Teksten 1946-1958 mee. Over jazz bevat de vertaling van een selectie van de vele schrijfsels van jazzfan Vian –die overigens een niet geheel onverdienstelijk jazztrompettist was. Mijn bestelling is Oeuvres complètes, tome 6, het eerste van de drie delen over jazz die in de reeks bij Fayard is verschenen. Vian schrijft heel toegankelijke kroniekjes, bijna in blogstijl, die soms een verbazingwekkend actuele waarde hebben.
—
Platen… jazz… revolutie
Combat 12/13 maart 1949
In principe dient hier het onderwerp ‘grammofoonplaat’ te worden aangeroerd, de plaat die wij, liefhebbertjes van de levende muziek, als een van de essentiële elementen van ons dagelijks menu beschouwen. De grammofoonplaat maakt een enorme ontwikkeling door, een revolutie, zelfs op het vlak van techniek. Ik weet niet of ik u op de hoogte heb gehouden van de Amerikaanse uitvinding de ‘microgroef’, een procédé dat het mogelijk maakt op een plaatkant van vijfentwintig centimeter tussen een kwartier en vijfentwintig minuten muziek onder te brengen. Goed! de microgroef is nu commercieel in produktie genomen en de eerste platen komen daarginds uit. Beter zelfs: Columbia en Victor, de twee grote maatschappijen, betwisten elkaar de markt, en wel op volgende wijze: de ene geeft microgroefplaten uit op drieëndertig toeren per minuut en de andere op vijfenveertig toeren, en ieder verkoopt natuurlijk het erbij behorende weergaveapparaat (voor een, laten we zeggen, werkelijk belachelijke prijs). Laten we vooropstellen dat men zonder enige twijfel op dit gebied op een onvermijdelijke standaardisering uitkomt; als Columbia en Victor elkaar concurrentie aan willen doen moeten ze hun inspanningen niet op dit gebied richten: dat moeten ze op artistiek terrein doen. Als alle huidige maatschappijen hun eigen platen gaan uitgeven –de ene rond, de andere rollen, een derde ovale, vierkante, puntige of kegelvormige platen– en als je iedere keer het erbij behorende apparaat moet kopen, zou de platenindustrie zich nog op het niveau van het ambacht bevinden. Laten we derhalve de huidige ‘gevarieerdheid’ beschouwen als een verbazingwekkend blijk van onbegrip van een land dat ons aan commercieel helderder denken heeft gewend en wachten op een normalisering die geen langer uitstel gedoogd.
Laten we tezelfdertijd proberen te voorzien welke mogelijke consequenties deze technische revolutie voor het terrein van de jazz zal hebben.
Tot op heden is slechts één firma van plan dit produktieprocédé aan te wenden voor het uitbrengen van de series ‘Jazz at the Philharmonic’, de live opgenomen concerten waarvan er nu enkele in Frankrijk bij Disc verschijnen (er zijn nu al verschillende platenmaatschappijen achtereen met de opnamen bezig geweest; de huidge rechthebbende in de Verenigde Staten is Mercury). Dit alles valt makkelijk te begrijpen. Elk van deze sessies duurt verschillende plaatkanten en het is vervelend iedere drie minuten op te moeten staan om de plaat om te draaien. Wat daarentegen de meer ‘courante’ jazz betreft kan men nog lange tijd toe met de gewone vijfentwintig centimeterplaat. Doordat er voortdurend platen van vijfentwintig centimeter werden opgenomen zijn de muzikanten het gewoon gaan vinden stukken van een corresponderende lengte te spelen en is het publiek ‘er aan gewend’. Maar toch, wat een voordelen biedt het… denk maar eens aan de V Disc-versie van Mood to be wooed van Duke Ellington, die op de commerciële plaat op een verschrikkelijke manier doormidden is gehakt. Als je er even over nadenkt zou de ‘microgroef’ het einde moeten betekenen van afgerafelde arrangementen, zou hij de orkesten dwingen zich nier te beperken tot monotone riffs, en, vooral bij het grote orkest, moeten leiden tot een nieuwe liefde voor goed verzorgde chorussen tegen een rijke en fraaie volle achtergrond.
Maar wie zal het weten? Zal de microgroef aanslaan? Het is tamelijk verbazingwekkend dat de moderne techniek nog niet is overgegaan tot de serieproduktie van een procédé ter onderdrukking van het geluid van de naald, van gekras als gevolg van ouderdom en wat dies meer zij… Inderdaad verbazingwekkend… Ik heb zo’n idee dat de toekomst nog verrassingen voor ons in petto heeft. Binnenkort zullen we het nog eens over techniek hebben.
(Uit: Boris Vian, Over jazz: teksten 1946-1958, vertaald door Paul Syrier, Van Gennep Amsterdam, 1984, ISBN 90-6012-570-3)
—
Deze tekst is zestig jaar oud. Zestig jaar. Vervang plaat of microgroef door een aantal gelijkaardige media (videocassette, cd, dvd, audiobestand), en hopla! u beschikt over een volstrekt actuele tekst. De ‘platenmaatschappijen’ zijn alleen maar groter en dominanter geworden, het door hen gepushte ‘produkt’ steeds commerciëler. Internet biedt gelukkig steeds meer mogelijkheden aan de muzikanten, voor wie de moelijkheid is om opgemerkt te worden in het enorme aanbod. Overaanbod, kunnen we gerust stellen.
En wat techniek betreft kunnen we het niet beter verwoorden dan Vian, zestig jaar geleden: Ik heb zo’n idee dat de toekomst nog verrassingen voor ons in petto heeft.
Juli = Gent Jazz & Jong Jazztalent. Bij die laatste zet ik geen sterretjes, gezien ik in de jury zat. Wat dat betreft, stelde het juryrapport de vraag of de opleidingen niet teveel de nadruk leggen op technische vaardigheden en te weinig op het stimuleren van creativiteit en originaliteit. Als jazz bij uitstek de muziek is van verrassingen, onvoorspelbaarheid en vernieuwing, dan was daar de voorbije week niet echt veel van te merken.
Zeer naar waarheid, al zijn de groepen nog (heel) jong, en hebben ze nog wel tijd om hun identiteit te ontwikkelen. Jong Jazztalent kan dan ook een katalysator zijn in die ontwikkeling, zoals we mochten zien bij de Hamsters, die dan vorig jaar nog niet eens gewonnen hadden.
Uitgebreide besprekingen vindt u bij Het Project, waar Ilse ze allemaal heeft opgelijst: Flashback: Gent Jazz.
0 te vermijden / * slecht, maar beluisterbaar / ** goed / *** zeer goed / **** fantastisch (meer uitleg bij de quotering)
(concerten vorige maand)