Wantrouwen in de rechtsstaat

Hoe kan dat toch, dat iemand die zich zo hoog op de ladder bevindt, schijnbaar ongenaakbaar blijft. De normale gang van zaken vraagt om een schorsing, op zijn minst tot er duidelijkheid in de situatie is. Een schorsing hoeft trouwens geen schuld(bekentenis) te wezen, maar een waarborg voor de impartialiteit van een lopend onder zoek. Als het gaat om een rechterlijke macht, die de meest objectieve macht in de maatschappij moet voorstellen, dan kan men toch niet aarzelen. De minste vorm van twijfel om een dergelijke objectiviteit moet aanleiding geven tot onderzoek. Onderzoek naar objectviteit moet de betrokken persoon geheel uit de context plaatsen van de situatie waarin schade kan (kan, niet zal) berokken worden. In deze materie gaat het niet om een persoon, maar om de garantie van objectiviteit van een systeem dat elke burger een eerlijk proces waarborgt. En die garantie lijkt hier wel degelijk in het gedrang te komen.

Al komt een dergelijke vorm van partijdigheid mee voor dan u denkt. Zo is er de (ach, laat ik het maar als fictief omschrijven) situatie waarbij de vrouw van een vertrouwensarts werkt bij de expert van de tegenpartij. Daarbij is een machtspositie ontstaan, vergelijkbaar met die hierboven, zij het op een ander niveau. De vertrouwensarts heeft een monopoliepositie –geen enkele collega durft er tegen ingaan– en de expert heeft de vrije hand voor zijn opdrachtgever (de verzekering, of wat had u gedacht). Heelder dossiers worden zo ‘afgerond’ over de hoofden van slachtoffers heen.

De rechtsstaat herbergt schrijnende toestanden.

Here we go. Again.

Grmbl. Na zoveel jaar en het drievoudig aantal pogingen, ben ik opnieuw begonnen al mijn muziek op de computer te importeren. Een aantal mogelijkheden die ik miste blijken ondertussen mogelijk, zoals sorteren op Album by Year én er is een tabje Sorting, dat sinds iTunes 7.1 toelaat om de manier waarop muzikanten worden gesorteerd logischer te maken.

De artiest mag dan nog steeds “Art Blakey” zijn, onder Sort Artist kan ik “Blakey, Art” ingeven, en ziet: eindelijk worden mijn cd’s alfabetisch op familienaam gesorteerd. En vervolgens op Album by Year –chronologisch dus vs gewoon op album naam. Het ding is helaas niet verstandig genoeg om die voorkeuren te onthouden. Als ik later een album van Art Blakey toevoeg, moet ik opnieuw het veld Sort Artist invullen.

We beginnen met jazz. En ik zit aan de b van –u raadt het– Blakey, Art, maar ook Blanchard, Terence; Bley, Paul en zelfs Bobo, Willie. Binnenkort weet ik eindelijk hoeveel (jazz) cd’s ik heb. Al zal ik iTunes vannacht maar beter van (externe) harddisk laten veranderen (Consolidate Library). 193 GB used; 40 GB available. Nog goed dat ik er nog eentje van 500 GB liggen heb (jawel: ik importeer losless).

Meer Vian (en het zal niet de laatste keer zijn)

Heb ik al gezegd dat ik fan aan het worden ben van (de jazzschrijfsels van) Boris Vian? En dan ben ik nog niet eens aan de oorspronkelijk Franse teksten begonnen, maar zit ik nog steeds in de vertaling van Paul Syrier te grasduinen. De stijl, de humor, de pertinentie, en diezelfde vragen waar ook ik mee zit –en hij vanzelfsprekend geen kant-en-klaar antwoord op biedt. Wat is een jazzcriticus? Wat is de rol van de kritiek in jazz? En hoe krijgt men meer mensen geïnteresseerd in jazz –of meer volk naar de concerten?

Vian vergelijkt de jazzcriticus met een weerman: niemand is geïnteresseerd in de berekeningen die de weerman tot zijn voorspellingen brengt. Het grote publiek wil alleen weten of ze dit weekend aan zee kunnen doorbrengen of beter in hun bed blijven liggen.

Maar publiceren ze […] het nijvere denkwerk van de mensen wier berekeningen de aankondiging […] mogelijk hebben gemaakt? De consument interesseert het geen zier. Het interesseert slechts de criticus zelf. Het verschil? Dat is er niet. Met dien verstande dat iemand die zich meteorologisch expert durft te noemen er zich wel voor zal hoeden om te beweren dat hij expert in jazz of iets anders is. Hij realiseert zich niet welke rol hij speelt: bemiddelaar die nieuws of geruchten ventileert [..]. Hij wil uitleggen waarom de cycloon is zoals hij is. Hij wil altijd uitleggen. Een kijkje in de keuken. Hij ziet niet dat verklaringen totaal niets uithalen: een illusie zijn. De meest geniale critici ontkomen niet aan dit mechanisme.
Het bewijs hiervan is dat ik nu al een uur lang etter zit te zweten in een poging u uit te leggen wat kritiek nu eigenlijk is en dat je niet kan zeggen dat kritiek veel zin heeft.

Het zijn dingen waar ik ook mee worstel natuurlijk. Een criticus heeft minstens twee taken: hij moet aankondigen en bespreken. En terwijl dat laatste gemakkelijk vanuit een buikgevoel en onderbouwd door de eigen ervaringen kan worden verwezenlijkt, blijft aankondigen vaak zoals weer voorspellen. Ook bewezen artiesten kunnen wel eens een minder moment hebben (McCoy Tyner op Gent Jazz bijvoorbeeld). Gaat het dan meer om het (h)erkennen en duiden van een trend?

Die [muzikant] doet aardige dingen. Dat maakt men bekend (dit heet altijd reclame). Dan komt het stadium van de statistiek: onderzocht wordt in welke mate de reacties waartoe [de muzikant] aanleiding geeft heviger zijn dan die waartoe [een andere muzikant] aanleiding geeft. Eerst op plaatselijk niveau, dan vergeleken met de meest verre [muzikanten]. Men tracht de lijnen van de isobaren vast te stellen. […] Dit alles heeft voor de jazzliefhebber nut; en dit alles kan belangstelling voor de jazz wekken bij de niet-liefhebber […]

Dat zou de taak van de jazzcriticus kunnen zijn. Alleen stelt Vian dat de uitdrager van de boodschap –zoals beschreven hierboven– het publiek is, en niet de criticus. Wat zijn tekst helemaal relevant maakt voor de huidige situatie, waarin bijvoorbeeld bloggers deel van dat publiek uitmaken. Wat ons dan weer voor andere problemen stelt, zoals het ontdekken van die bloggers met een interessante en gefundeerde opinie.

Citaten uit: Boris Vian, Over jazz: teksten 1946-1958, vertaald door Paul Syrier, Van Gennep Amsterdam, 1984, ISBN 90-6012-570-3

Jazz Middelheim, dag 4 (slot)

15/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009

Geen Jazz Middelheim zonder Toots, schreven we gisteren nog, maar die conditie geldt blijkbaar net zozeer voor Bert Joris. Maar liefst 20 keer heeft de trompettist er al op het podium gestaan. Op de slotdag stond hij er met het “kwartet waarmee hij eigenlijk heel graag meer zou optreden”, om een staalkaart van zijn kunnen te geven. Het park en de tent liepen op dat vroege middaguur al aardig vol, en na afloop mochten de muzikanten een verdiend applaus in ontvangst nemen.

15/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009 15/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009

Het Jason Moran trio bracht Bill Frisell mee, de ‘bijna-Belg’ die op Gent Jazz niet geheel tot zijn recht kwam bij McCoy Tyner, maar hier duidelijk perfect op zijn plaats zat. Wij zijn al langer fan –zowel van Moran als van Frisell– al waren we niet overtuigd van de meerwaarde van dit nieuwe repertoire. Er zat weliswaar een duidelijke visie achter, maar dan wel één die we herkennen uit de laten jaren 80 tot midden jaren 90. Niettemin heerlijk om zulk een muzikanten aan het werk te mogen zien.

15/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009

Maar dan was er Charlie Haden, in duo met Kenny Barron (niet te verwarren met drummer Joey Baron). In duo (dus hij kon zich niet achter de drummer verstoppen of helemaal achteraan in het duister op het podium gaan staan), én gedrapeerd door een behoorlijke hoeveelheid licht. Dat levert foto’s op waarop niet alleen zijn gelaat maar zelfs zijn gezonnebrilde ogen zichtbaar zijn.

15/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009 15/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009

En al had de muziek bijna het ganse festival net een ietsje te luid gestaan, dan werd de volumeknop —terecht— naar links gedraaid voor een zo intiem moglijke sfeer. “Dames, zou u het volume wat kunnen dimmen”, vloekte de juffrouw die voor ons op de grond, ver buiten de tent, een boek aan het lezen was. “Ik zou graag wat van de muziek genieten.” Misschien moet ik mijn haar toch wat knippen of mijn baard iets laten groeien.

In de tent was de muziek perfect beluisterbaar, en werd ze –tot (gespeelde?) verrassing van Haden– zeer gesmaakt. “You have great ears!“, bracht hij verrukt uit. “Wouldn’t it be great if everybody was like you and had such ears. Just how many problems could be solved by such wonderful ears.” Wij pinkten net geen traantje weg.

15/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009

En tot slot was er David Murray. In 2006 stond hij nog in rugby shirt op Gent Jazz (toen nog Blue Note Records Festival), en twee jaar daarvoor op Middelheim. Gisteren bracht hij Nat King Cole op zijn Spaans, en werd daardoor gesteund door een latinband én het strijkersensemble van deFilharmonie. Niet aleen een hele mond-, maar ook een podiumvol. Met nog steeds die gretig lange solo’s op zijn tenorsax, waarop hij trillend en grommend het ganse register afgaat.

Het was een prachtweekend. (En u kan groten delen herbeleven op de Jazz Middelheim site!)

Jazz Middelheim van 13 t.e.m. 16 augustus, Park den Brandt, Antwerpen.

Jazz Middelheim, dag 3

Dag 3 was de beste dag dusver. Ik verwacht van vandaag nog meer, hopelijk worden de verwachtingen ingelost.

15/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009

Eddie Henderson met The Cookers. Was eerst arts, maar vond alsnog zijn roeping als jazzmuzikant (er is nog hoop voor Tessa —just kidding, baby).

15/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009

Enrico Rava. Nee maar, ik kan niet geloven dat ik zo lang heb moeten wachten om die man eindelijk eens live te zien.

15/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009 15/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009

De ontdekking van Middelheim 2009: Rudresh Mahanthappa. Zijn cd met MSG –het trio waarin hij gisteren speelde– verschijnt pas in januari volgend jaar. De man had evenwel een hoop andere cd’s mee, die hij verkocht voor 15 euro per exemplaar. Wat niet naar ieders zin was, want al gauw kwam de standhouder van het cdkraam van zijn oren maken dat hij zijn cd’s onder de prijs verkocht (in dat kraam stonden ze namelijk een heftige 20 euro geprijsd). Bij amazon (uk) zijn ze nog goedkoper!

En er is geen Middelheim zonder Toots natuurlijk!

Jazz Middelheim van 13 t.e.m. 16 augustus, Park den Brandt, Antwerpen.

Hans Teeuwen

Hans Teeuwen zingt, 14/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009 Hans Teeuwen zingt, 14/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009

…ziet eruit gelijk Nick Cave in zijn jonge jaren (dixit Mina).

Hans Teeuwen zingt, 14/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009

…poogt in de televisiecamera te kruipen.

Hans Teeuwen zingt, 14/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009 Hans Teeuwen zingt, 14/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009

…speelt fotograaf.

Hans Teeuwen zingt, 14/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009 Hans Teeuwen zingt, 14/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009

…(ik ben blij dat het mijn camera niet was)

Hans Teeuwen zingt, 14/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009 Hans Teeuwen zingt, 14/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009

…speelt met de fotograaf (niet de eigenaar van de camera overigens; dag Cees).

Hans Teeuwen zingt, 14/08/2009, Jazz Middelheim, Antwerpen, BE, 13-16/08/2009

Hij kan misschien niet echt goed zingen, maar dit is wel entertainment. Zonder enige moeite wist hij de ganse tent op zijn hand te krijgen. Hij was ook de eerste artiest die de fotografen niet negeerde of als vuilnis behandelde (“Grmpf. I want a 10-15 feet wegde on the frontstage that needs to be clear of photographers“, horen wij Lou Reed in gedachten grommelen), en door het schalkse spelletje met de camera toch opnieuw het publiek ook mee kreeg.

Deze man zou zwaar scoren op de Gentse Feesten! (Maar niet op Jazz in ’t Park aub.)

Jazz Middelheim van 13 t.e.m. 16 augustus, Park den Brandt, Antwerpen.