Sinds De Lijn het lumineuze idee heeft gehad om overal verkoopautomaten te installeren, is het steeds moeilijker om nog langer een vervoersbewijs op de tram te kopen. De kans op succes is overigens groter bij een klassieke tram dan op zo’n hermelijntram.
Een vervoerbewijs kost in voorverkoop (d.w.z. niet op tram op bus gekocht) 1,20 EUR. Tracht u uw ticket alsnog bij de chauffeur te halen, dan betaalt u daar maar liefst 1,50 EUR voor. Een lijnkaart is de goedkoopste optie, die komt neer op 0,80 EUR per rit. De Lijn heeft te andere een overzichtelijke pagina met al die tarieven (ook de abonnementsprijzen staan daarop vermeld).
Het probleem met de verkoopautomaten is dat ze geen geld teruggeven. Let wel, ik heb het niet over de grote bakken-met-touchscreen die bij elk openbaar-vervoerknooppunt werden geplaatst, maar over de kleine blauwe kubusvormige doosjes die in de nabijheid van elke halte werden voorzien. Al is nabijheid relatief –probeer maar eens de verkoopautomaat op de Albertbrug te vinden. Maar die dingen geven dus geen geld terug –weet ik uit eigen ervaring. Steek er twee euro in, en u bent 80 cent kwijt. Steek er anderhalve euro in, en u had net zo goed uw ticket op de tram of bus zelf kunnen kopen.
Diefstal, noem ik dat, zonder meer. Bovendien moet er ergens een wet bestaan –of is het gewoon klantvriendelijkheid– die stelt dat, wanneer een handelaar niet gepast kan weergeven die steeds in uw voordeel moet teruggegeven. Dat is mij al overkomen bij de slager, in het grootwarenhuis, en zelfs al in de gazettenwinkel (plaatsen waar ze normaal gezien nochtans kleingeld te over hebben).
Op de site van De Lijn is daar –vanzelfsprekend– niks over terug te vinden. Wel vermelden ze bij Andere Administratieve Boets
U krijgt een boete van 71,00 euro als […] u gebruik maakt van de procedure ‘Reiziger zonder (gepast) geld’, maar de verschuldigde ritprijs (plus de administratiekost) niet binnen de veertien dagen betaalt;
‘Reiziger zonder (gepast) geld‘? Jawel. De Lijn voorziet twee geldproblemen. Hebt u geen geld bij?
Ook als u geen geld bij u hebt, kunt u toch meereizen. U vraagt de chauffeur dan de procedure ‘Reiziger zonder geld’ toe te passen. Binnen de 14 dagen moet u dan de ritprijs plus 5 euro administratiekosten betalen. Betaalt u niet op tijd, dan geldt de administratieve geldboete
Ipv 1,50 EUR betaalt u dan dus 6,50 EUR. Die administratiekost valt te begrijpen, want iemand moet tenslotte die overschrijving verwerken. En als u helemaal geen geld bij zich hebt, is dat enkel en alleen aan uzelf te wijten. Maar wat als u geen gepast geld bij zich heeft? Dat lijkt mij een meer voorkomend geval:
Ten slotte kan het ook gebeuren dat u geen gepast geld hebt of dat de chauffeur niet kan teruggeven. U mag bij de chauffeur betalen met een biljet van maximaal 10 euro of met een biljet waarvan de waarde maximaal het dubbele bedraagt van het te betalen bedrag. Zo mag u een biljet voor één of twee zones (waarde: 1,50 euro) betalen met een biljet van maximaal 10 euro. Voor een vijfdagenpas (waarde 18 euro) mag u betalen met een biljet van maximaal 20 euro.
Hm. Ik weet eigenlijk niet in hoeverre die beperking wettelijk is. Maximaal 10 euro lijkt mij logisch, maar maximaal 20 euro om iets van 18 euro te betalen –daar zou 50 euro ook nog wel in evenredigheid met het bedrag zijn. In elk geval, hier zijn ze dan, de ‘reizigers zonder gepast geld’:
Als u niet gepast kunt betalen, vraagt u de chauffeur om de procedure ‘reiziger zonder gepast geld’ toe te passen. In dat geval moet u binnen de veertien dagen de exacte ritprijs betalen aan De Lijn. De chauffeur geeft u daarvoor een overschrijvingsformulier. Betaalt u niet op tijd, dan gelden de administratieve geldboetes.
Hier is alsnog geen sprake van een administratiekost, maar ik veronderstel dat ze wel uitgaan van een bedrag van 1,50 EUR en niet de 1,20 EUR die u aan de automaat verschuldigd was maar niet gepast kon aanbieden.
Ten slotte lezen we nog dit antwoord op vraag 8 (Wat als de automaat defect is? Krijg ik dan een vervoerbewijs aan het VVK-tarief op het voertuig?) in de de voorverkoop FAQ:
Als een automaat defect is, kan je bij de chauffeur terecht voor een vervoerbewijs aan het normale tarief. Nadien kun je compensatie krijgen. Je belt daarvoor naar ons infonummer 070 220 200.
Geïnspireerd door Sherlock Huug, kan ik het natuurlijk niet nalaten even naar dat nummer te bellen. Een vriendelijke jongeman komt aan de lijn (hebt u hem? hebt u hem?), om te bevestigen dat die blauwe dingen inderdaad geen geld teruggeven. Wanneer ik verder aandring, en zeg dat ik eigenlijk zo willen weten of er een mogelijkheid tot compensatie bestaat (“niet dat ik compensatie wil,” zeg ik er maar meteen bij, “het is een louter informatieve vraag”), antwoordt hij ontkennend. “Ah nee hé, die toestellen zijn zo ingesteld hé meneer, en compensatie is enkel in het geval dat ze defect zouden zijn.”
En daarmee weet u het ook. Diefstal dus, want erg wettelijk lijkt mij dit niet. Zijn er toevallig advocaten in de zaal die mijn bewering kunnen bijtreden of tegenspreken?