Geert Joris, Algemeen Directeur van boek.be, laat in De Morgen optekenen dat een elektronische boekenlezer maar een flauw ding is (Vlaanderen haalt collectief schouders op voor eReader, DM 21/05/2011, pdf). Hij gaat daarmee misschien iets te snel en te gemakkelijk voorbij aan het feit dat Amazon ondertussen (net iets) meer e-boeken verkoopt dan papieren boeken, en dat de verschuiving van gedrukte boeken naar digitale eigenlijk de eerste echte revolutie in het boekenwezen is sinds Gutenberg de drukpers uitvond. “Het was zo te voorspellen dat de Kindle door de iPad ingehaald zou worden”, zegt Joris verder. Al is dat natuurlijk totaal irrelevant: e-readers zoals de Kindle laten toe om uw boek op een scala van systemen te lezen (of verder te lezen), van de Kindle over de iPad, uw smartphone (iPhone, BlackBerry, Android, Windows Phone) tot de computer (Windows én Mac). Uw boeken synchroniseren tussen die verschillende toestellen, zodat u een boek, dat u op de iPad begint naadloos kan verder lezen –waar u gebleven was– op uw smartphone of computer of Kindle. Niet revolutionair? Waar is onze verwondering gebleven?
Ike Picone, onderzoeker nieuwe media aan de VUB, slaat in datzelfde artikel de bal vervolgens behoorlijk mis wanneer hij de verklaring van de populariteit van de Kindle in de VS en het VK enkel zoekt bij buzz die voor de lancering werd gegenereerd. Het probleem, en hier kunnen we toch wel een beetje met de vinger wijzen naar boek.be en de Vlaamse/Nederlandse uitgevers én Amazon, situeert zich in het aanbod. De reden waarom de Kindle in de VS en het VK (en binnenkort waarschijnlijk ook in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland) ingang vindt, is aan ten minste twee factoren toe te schrijven.
Ten eerste kunnen inwoners van US, VK, Duistland, Oostenrijk en Zwitserland rechtstreeks een Kindle in een locale Amazon shop (.com, .uk, .de) kopen. Wie zich in België een Kindle wil aanschaffen, moet het toestel in de VS aanschaffen, met alle heffingen vandien.
Ten tweede is er het aanbod. De hoeveelheid beschikbare Engelstalige titels voor Kindle is gigantisch; op amazon.de zal dat niet minder worden: ze hebben er Duitstalige, Franstalige, Italiaanse en Spaanse e-boeken. Nederlandstalige digitale boeken? Ah neen, sorry. (De Apple Bookstore voor de iPad is geen haar beter.)
“Er is geen dwingende reden voor uitgevers om te investeren in het e-boek”, legt Geert Joris uit. “Ik vrees dat we de boot onherroepelijk hebben gemist”, beweert Dimitri Schuurman, onderzoeker nieuwe media aan de UGent.
Dat is dan misschien gedeeltelijk te wijten aan het aanbod van de Amazon Kindle Stores (en Apple Bookstores), maar een groot deel van de verantwoordelijkheid ligt bij de Vlaamse uitgevers, die pas bereid zullen blijken op de boot te springen als het veel te laat is. Er is e-boek.org, met prijzige digitale Nederlandstalige boeken. De nieuwe Jean M. Auel, die momenteel op de voorpagina prijkt, kost op e-boek.org 20 euro én is enkel te lezen op de (gratis) e-boek.org app op iPad of op één van de gigiantisch dure door e-boek ondersteunde e-readers. Of wat dacht u van 199, 219, 249, 279, 309, of zelfs 330 euro voor zo’n flauwe e-reader waar Joris het over heeft. Tsja, voor de meerprijs heb ik dan liever een iPad, zie ik u al denken.
Een samenwerking met Amazon (of Apple) ligt voor de hand maar is misschien niet realistisch? Maar waarom wordt de prijs niet aanlokkelijker gemaakt (minder dan 10 euro alstublieft) en de DRM van de boeken gehaald? Laat de lezer de keuze om zijn boeken op om het even welke e-reader te lezen. Dan moeten de uitgevers binnen een paar jaar niet (opnieuw) komen klagen als iedereen uit gewoonte de (Nederlandstalige) boeken op illegale manier van het net plukt (die DRM is héél eenvoudig te omzeilen). Want op die zogezegd gemiste boot, daar staat het boekenbedrijf mee aan het roer. En zoals het nu zit, is het niet het lezerspubliek maar (nog steeds) het Vlaamse boekenbedrijf dat de schouders ophaalt voor de e-reader en haar potentieel.