muziek – Pagina 47

concerten 201002

Soms is het moeilijk om al die ervaringen te quoteren (zeker al voor film). In den beginne vroeg ik mij gewoon af of ik de muziek al dan niet graag heb gehoord, en eigenlijk is dat nog steeds mijn belangrijkste criterium. Maar naarmate ik steeds meer te horen krijg, spelen ook andere factoren mee. Enfin, die hebben altijd al meegespeeld waarschijnlijk, het is gewoon zo dat naarmate de tijd vordert ook mijn referentiekader groeit.

Louter technisch valt er meestal weinig op te merken. Maar hoe zit het met de creativiteit? Dit is tenslotte jazz, dus zijn we benieuwd hoe de muzikant omgaat met het beschikbare materiaal. Standaards herspelen zoals ze op de plaat zijn vastgelegd, dat is goed voor een beginnende muzikant, maar voor de twintigste keer Giant Steps beluisteren, noot voor noot zoals Coltrane het op zijn album heeft voorgespeeld… Zit er daarentegen evolutie de muziek/muzikant? Of klinkt het nog steeds zoals vijf jaar geleden?

Er is zoveel goede muziek beschikbaar, dat de terughoudendheid waarmee sterren worden uitgedeeld aan het arrogante grenst. Een recensent toetst zijn onderwerpen echter aan zijn eigen ervaringen en aan een ideaalbeeld dat hij voor ogen heeft. Het is aan u om daar eventueel rekening mee te houden.

Augusto Pirodda / 07-02-2010 / Opatuur @ De Centrale, Gent / *
Ach wel, daar vond ik dus niets aan. Ik zou een vernietigende bespreking kunnen schrijven, maar ik ben niet geheel vertrouwd met de stijl en de muziek van Pirodda, zodat het best kan dat dit een soortement try-out was. Misschien moet ik hem in zijn kwartet maar eens beluisteren.
Avishai Cohen Quartet / 10-02-2010 / De Bijloke, Gent / *(*)
Een beetje ontgoocheld eigenlijk. Ik wist dat er zang ging bij zijn, maar naast Karen Malka, zingt Cohen ook zelf. Dat hoefde voor mij niet meteen. Ik hoor graag zijn cd Gently Disturbed uit 2007, maar er was maar weinig van die drive tijdens dat concert merkbaar. En het geluid was slecht afgesteld, dat ook.
Dans les arbres / 11-02-2010 / Vooruit, Gent / **
Sommigen waren hier waanzinnig enthousiast over. Mijn geestdrift was iets minder; het was een heel aangenaam concert, maar ik zou niet meteen de cd in huis halen. Iets te kabbelend voor mij.
Mostly Other People Do the Killing / 18-02-2010 / Vooruit, Gent / **(*)
De cd is beter. Enfin, het concert was fantastisch, maar het kwam mij iets te gemaakt over. Het was entertainment, maar is dat hun stijl, of evolueert dat nog? Echt waar, schitterend spektakel en ik heb mij rot geamuseerd. Maar is het een gimmick of is het meer?
Go West! / 23-02-2010 / Vooruit, Gent / ***
Dit is niet vooruitstrevend of cutting edge, maar wel zoals het hoort. Een schone film, met schitterende muziek. Mogen ze van mij veel meer programmeren.
Murray / Gayle / Booth / 24-02-2010 / Beursschouwburg, Brussel / **
Murray was ziek en werd vervangen door Roger Turner. Een luid concert, en dat hoeft voor mij niet. Booth stond er wat apathisch bij, Turner was zijn tegenpool. Was het Charles Gayle alleen geweest, dan had dit zonder meer drie sterren gekregen, maar als groep…
Takase / Sclavis / 25-02-2010 / Beursschouwburg, Brussel / ***
That’s more like it. Een hechte samenwerking tussen beide muzikanten, op dat podium, tot het encore toe, dat veel van een weliswaar voorspelbare, maar toch grappige sketch weg had. Mooie balans tussen de basklarinet en de wervelende piano.
Mâäk’s Spirit feat. Joachim Kühn & Guillaume Orti / 25-02-2010 / Beursschouwburg, Brussel / **
Mâäk’s Spirit maakt (no pun intended) herkenbare muziek. ’t Is te zeggen: luister naar een paar maten of wendingen, en hop: dat is onomstotelijk Mâäk’s Spirit. De herkanbaarheid was groot, tijdens dit concert –hoewel het interessant was om ze eindelijk eens zonder gitarist Jean-Yves Evrard te horen. Vooral saxofonist Guillaume Orti was interessant om volgen, maar er was zoals gewoonlijk een aangenaam samenspel tussen de muzikanten.

0 te vermijden / * slecht, maar beluisterbaar / ** goed / *** zeer goed / **** fantastisch (meer uitleg bij de quotering)

(concerten vorige maand)

Verlicht

Gisteren was het alweer van dat, op dag twee van JustJAZZiT in de Beursschouwburg. De deuren gingen pas na 20u30, de vooropgestelde aanvangstijd van het concert, open. Een dubbelconcert dat om 20u30 begint, het is al wat aan de late kant; als het dan nog niet op tijd begint…

Pas op, er zal een goede uitleg voor zijn. Zo had de Thalys, die Louis Sclavis naar Brussel moest brengen, bijvoorbeeld vertraging. (Maar wil dat zeggen dat hij pas vijf minuten voor het concert in de Beursschouwburg was, of dat hij er pas om 18u was terwijl hij er om 17u30 had willen zijn?) Misschien liep er iets mis met de techniek. Misschien had men het gewoon niet goed ingeschat.

In elk geval, het liep uit. Het tweede concert begon bijna een uur later dan voorzien, ergens rond 23u. Mijn trein naar Gent was om 22u27, 23u, 23u27 en dan pas om 00u27; ik was thuis om 1u37.

Misschien moeten de organisatoren (meervoud, want het gebeurt heus niet alleen in de Beursschouwburg; het viel mij enkel extra op omdat ik nog een treinreis naar huis moest maken) van dergelijke evenmenten daar toch ook maar eens aan denken. De zaal liep druppelgewijs leeg, naarmate het tweede concert vorderde. En dat hij niet echt iets met de muziek, maar alles met het late tijdstip te maken. Spijtig.

En wat is dat –terwijl ik toch op dreef ben– in godsnaam met de podiumverlichting. Het volstaat tegenwoordig niet meer dat er naast wit licht ook rood en blauw en geel op de artiest wordt afgevuurd. Neen, steeds vaker worden er ook spots achter de artiest geplaatst, op het podium, direct op het publiek gericht. Knal, boem, pats: u wordt niet alleen doof van zo’n concert, maar meteen ook blind. (Bij Mâäk’s Spirit was er niets aan de hand, maar die hebben een eigen lichtkunstenaar –Sam Mary– mee; bij Takase en Sclavis konden de onderste rijen publiek niks zien door de spots.)

Wat is er mis met een eenvoudige witte spot op de muzikant? Voor Clouseau of Natalia in het Sportpaleis kan ik nog aannemen dat er lichtshow aan te pas komt. Maar voor jazz? Laat ons alstublieft gewoon van de muziek genieten.

JustJAZZiT (editie 2)

De Beursschouwburg, dat is een beetje gelijk in de jaren 80 binnenstappen. Had ik mijn –ondertussen ongetwijfeld vintage– new wave outfit nog, dan had ik nog beter in de omgeving ingepast. Vooral de bar, met zijn dambordgeïnspireerde zwart/wit tegels stuurden mij meteen richting jeugd.

In die Beursschouwburg ging gisteren de tweede editie van JustJAZZiT van start. Ik ging er luisteren naar Sunny Murray en Charles Gayle en Juini Booth, behalve dan dat Sunny Murray twee dagen geleden ziek was geworden en derhalve vervangen werd door Roger Turner. Free jazz, luid en snel en met verschrikkelijk weinig houvast. Niet meteen mijn ding, al luisterde ik heel graag naar de stillere stukken van een vermoeide Charles Gayle. Helemaal op alt sax, terwijl ik net zo naar de tenor had uitgekeken.

Om 19u was er nog een gratis film, over Charlie Haden, maar dat had ik uit het oog verloren, en heb ik dus gemist. Wel jammer dat de timing helemaal in de soep liep. De film duurde anderhalf uur, reken daarbij nog wat overhead, wat maakt dat we mochten wachten tot 21u alvorens we de zaal binnen konden, terwijl de aanvang van het concert voor 20u30 aangekondigd was. Op tijd zijn in jazz, het lijkt nooit te lukken; maakt niet uit waar het concert plaats vindt. Is dat bij andere muziekt ook zo, vraag ik mij dan af.

Vanavond spoor ik opnieuw daarheen, voor een dubbel concert waar ik erg naar uitkijk.

Go West!

Na het entertainment van Mostly Other People Do The Killing vorige donderdag (de drumsticks vlogen ons rond de oren), kan (moet) u vanavond naar Vooruit voor het combo pack film&jazz. Als u (bijna) alle trappen in Vooruit bent opgeklommen, komt u terecht in de domzaal, alwaar Johan Derycke & Kamikaze voor de muziek zullen zorgen bij de projectie van de stille film Go West van Buster Keaton uit 1925.

Misschien herinnert u zich even levendig als ikzelf, de opvoering van Cyclophonics bij de duinencross in Koksijde op 25 november 2006. Op het podium in het café van Vooruit was een groot doek gespannen, waarop de koers live werd geprojecteerd. Op dat podium zaten ook vijf muzikanten, geheel getooid in koerskostuum (inclusief ‘klak’), om er –onder leiding van componist en muzikant Johan Derycke– het verloop van die koers met muziek te begeleiden. Ik heb er tot vandaag nog goede herinneringen aan.

Vanavond wordt in de Domzaal zitten alweer vijf muzikanten, waarvan er drie ook tijdens Cylophonics bij waren: Johan Derycke, Kristof Rosseeuw en Filip Wauters. Ze worden vergezeld door Tom Wouters (drums) en Bart Maris (trompet), en in die beztting kent u de groep misschien reeds als Kamikaze.

Een uitstekende film, avontuurlijke muziek, (slechts) anderhalf uur van uw tijd, en een betaalbare prijs. Niet aarzelen: gaan.

Johan Derycke & Kamikaze – Go West, op dinsdag 23/02/2010 om 20u in de Domzaal van Vooruit. Toegang € 12 / 8 (vvk)

Tenor madness

Henri speelt trompet, dat wist u al. Ik speel saxofoon, en dat wist u nog niet.

Ergens vorig jaar rond deze tijd, was het nochtans al een uitgemaakte zaak. Ik beklaag me al twintig jaar dat ik zelf geen instrument speel, en gezien we heel tevreden zijn van de manier waarop Henri met zijn trompet vorderingen maakt, besloot ik om in september eindelijk de stap te zetten.

Eind september ben ik begonnen op altsax. Een geleende, van de V.E.M., compleet met stevige behuizing en een mondstuk. Die altsax, dat was enkel om te beginnen, want eigenlijk wou ik op een tenor spelen. Van “we zullen zien hoe snel ge vordert” ging het na een paar lessen naar “maximaal een jaar”, tot ik bij de laatste les van januari mijn kleine altsax mocht inruilen voor een groter tenorexemplaar. De vingerzetting blijft hetzelfde, en de tenor klinkt één octaaf lager dan Henri’s trompet. We kunnen nu samen van dezelfde partituur spelen. Enfin, als ze niet te complex is, anders kan ik niet mee.

Ach, ik hoef niet te zeggen dat ik enthousiast ben zeker? Ik probeer zoveel mogelijk te oefenen –zonder te forceren. Er zijn rietjes in verschillende sterktes, en mondstukken; embouchures om te beheersen en toonladders; standaard vingerzettingen en alternatieven. Zo verschrikkelijk veel om te ontdekken.

Speelt u zelf eigenlijk ook op een instrument? Of hebt u het altijd al willen doen?

Zwarte Bomenbos

Henri speelt trompet, dat wist u al. Hij volgt niet alleen les, maar speelt ook mee in het samenspel van de blazers, op woensdagavond, en in het orkest, op vrijdagavond. Vandaag trad hij met de V.E.M. op in het NTG, met de blazers én met het orkest. Het Zwarte Bomenbos was een korte musical, waar ze ook al tijdens dat weekend aan zee, op hebben geoefend.

We mochten geen foto’s nemen, en dat vond ik een zeer goede zaak. Ik heb bovenstaande foto gemaakt (zonder flits) helemaal op het einde, vlak voor de mensen begonnen te applaudisseren. De meneer twee rijen achter mee heeft de ganse tijd zitten fotograferen (gelukkig ook zonder flits) én filmen. Ik was net te laat om tijdens een korte pauze een foto van hem te maken, hij was namelijk gelijktijdig aan het fotograferen en het filmen. Ik heb dat overigens nooit begrepen, waarom mensen foto’s willen maken tijdens een optreden. En al zeker niet tijdens een optreden van hun kinderen.

Ten eerste hebt ge nooit scherpe foto’s –en al zeker niet vanop zo’n afstand, met zo weinig licht, en/of zonder tripod (laat staan als ge met één hand filmt, en met uw andere foto’s maakt); ten tweede vraag ik mij af waarom die mensen geen plezier willen beleven aan een optreden waarvoor ze veelal een bom geld hebben betaald, maar liever hun tijd verdoen met het maken van slechte foto’s; ten derde stoort het enorm, of het nu gaat om het geflits van een compact camera, of het aanhoudende gemitrailleer van een reflex –dat bezorgt bovendien de concertfotografen die trachten het publiek zo min mogelijk te storen, een slechte naam. Er zal wel een ten vierde en een te vijfde ook zijn, but I’ll step off my soapbox now.

Want de musical zelf was heel leutig, de kinderen (en volwassenen) hadden er hart en ziel in gestoken; het resultaat was dan ook charmant en ontwapenend.

Meestal jazz (vanavond naar MOPDtK)

Vorige donderdag zaten we op de scène, in de theaterzaal van Vooruit. We hebben daar nog al eens gezeten, op dat podium, en het geeft altijd een zekere intimiteit aan een concert, zo dicht bij de artiest die daar meestal alleen in het felle licht naar de zaal zit te staren. Vorige keer waren de gordijnen dicht, nu bleven ze open, en konden we achter de zorgvuldig opgestelde muzikanten een duistere zaal ontwaren.

Dans les arbres bracht in 2008 een fel gelauwerde plaat uit op het ECM label. Onclassifieerbaar, intiem, indringend, intuïtief, stil, kortom het paste perfect in de etherische sound van het label. Intiem, dat paste op dat podium, en er werd meteen ook getracht om daardoor mee te helpen aan een scenografische invulling. Iets waar de muzikanten (en de organisatie) een beetje tot mijn verbazing ook in geslaagd zijn.

De muziek is stil. Er was een grote basdrum, waarop niet zozeer werd geklopt, maar waaraan door wrijving zachte doordringende geluiden werden ontlokt. Er was een prepared piano (geprepareerd klinkt te veel naar boterham, en minder naar muziek), die zeer percussief klonk, met snel wegstervende geluiden waardoor het instrument meer weg had van een trommel. Er was een klarinet (een A en Bes), waaruit eerder klanken kwamen dan muziek, en een banjo en een gitaar. En er stonden een paar shruti boxes, instrumenten die zoals een accordeon met een balgsysteem werken om een aanhoudend geluid (drone) te produceren.

Het was boeiend om de muzikanten aan het werk te zien. Vooral percussionist Ingar Zach, die allerlei hulpmiddeltjes bovenhaalde en het beschikbare materiaal redelijk creatief gebruikte, en klarinettist Xavier Charles, die zijn instrumenten eerder ongewoon bespeelde, waren fascinerend. Het geluid dat dit kwartet produceerde, was vaak fluisterzacht, en spreidde zich als mist over een landschap. Bij momenten waande ik mij in een documentaire over Noorwegen, waarbij ik niet de minste moeite had om mij uitgestrekte landschappen voor de geest te halen. Intrigerend, al kan ik mij niet meteen aansluiten bij het onvoorwaardelijk enthousiasme van de fans.

Vanavond zitten we alweer in Vooruit, in de Balzaal deze keer. Alweer voor een groep die dezer dagen erg bewierookt wordt. Mostly Other People Do The Killing (MOPDTK), een groep rond bassist Moppa Elliot en trompettist Peter Evans (met Jon Irabagon op sax en Kevin Shea op drums), kan niet verder af staan van Dans les arbres. Op hun meest recente album, Forty Fort, dat uitkwam in december 2009, spat de energie eraf vanaf de eerste noot. Heel even lijkt het een conventionele plaat, met een traditionele baslijn, waarop algauw de drummer het boeltje om zeep gaat helpen. MOPDTK is krachtig, en vol humor. Een kruising tussen FES en Fifty Foot Combo, zo u wilt. Het zit vol verwijzingen naar traditionele muziek, die onderbroken worden door verrassende ritmewissels en invullingen.

Zonder meer een aanrader!

Ik heb het gevoel dat u best oordopjes meebrengt. En wat extra geld, om achteraf de cd te kopen als u die nog niet hebt –online te verkrijgen via Instant Jazz.

Dans les arbres, meegemaakt in Vooruit op 11/02/2010

Mostly Other People Do The Killing, op donderdag 18/02/2010 om 20u in de Balzaal van Vooruit. Toegang € 14 / 10 (vvk)

—

Dit artikel verscheen eerder op Gentblogt: Meestal jazz.

Weekendjazz: Dave Holland voor 1 USD

Begin deze week schreef Patrick Jarenwattananon van NPR over de nieuwe site van bassist Dave Holland. Tot 15/02 (nog twee dagen dus) kan u aldaar een live opname, de eerste in een reeks van Archive Series, van het Dave Holland Quintet uit 2007 downloaden. Naast Dave Holland op bas, spelen ook Robin Eubanks (trombone), Steve Nelson (vibrafoon), Chris Potter (saxofoon) en Nate Smith (drums) mee.

Voor minder dan een euro (1 dollar om precies te zijn) kan u het album legaal downloaden in 320 Kbps mp3; of voor 3 dollar in FLAC, Apple Lossless, Apple Lossless en FLAC, of de originele AIFF bestanden. Binnenkort kan u er ook voorintekenen op de nieuwe cd, Pathways, het ‘debuut’ van het Dave Holland Octet. Wie dan voorintekent op de cd, kan meteen ook het album downloaden.

U vindt het allemaal op de (schreeuwlelijke) nieuwe Dave Holland site!

Jos L. Knaepen ‘Jazz Masters’

Toen ik vijf jaar geleden met mijn fototoestel voor de eerste keer naar Opatuur trok, voor een artikel voor Gentblogt, had ik van hem nog niet gehoord. Ik was helemaal nieuw in het wereldje, en dank zij het aanhoudend gezaag van de mederedactieleden naar dat artikel en mijn enthousiasme over de (helaas rokerige) jazzkroeg, ben ik er ondertussen redelijk in blijven plakken. Een paar maanden later was er het Blue Note Festival, editie 2005, dat ondertussen al twee keer van naam is veranderd. Het was toen nog net iets gemakkelijker voor fotografen om er een fotopas te versieren, en –alweer– via Gentblogt kwam ik daar vlotjes frontstage te staan. Eén fotograaf stak er met kop en schouders bovenuit, niet zozeer door zijn gestalte, maar wel door de ogenschijnlijke bedaardheid waarmee hij eerst de scène overschouwde, en vervolgens doelbewust een paar foto’s ging maken. Hij had een gigantische lens op één van zijn toestellen zitten, en stond vaak aan de zijkant rustig te kadreren, geholpen door een monopod, afwachtend tot de artiest net op die manier in zijn lens kwam gesprongen als hij voor ogen had.

Achteraf hoorde ik dat die man Jos Knaepen was (met vaak nog een ‘L.’ tussen zijn naam), die bekend stond als de jazzman. Hij was de officiële festivalfotograaf. Gaandeweg heb ik Jos beter leren kennen, en hoewel hij uiterlijk veelal rustig blijft, heeft hij een gefundeerde mening over zijn vak. Een visie, die hij graag deelt met de minder ervaren fotografen. Fotograferen is kijken en zien, stelt Jos. Observeren hoe zo’n artiest zich gedraagt, en dan weet je gewoon wanneer die goede foto eraan komt. De foto’s van Jos zijn herkenbaar, en dat ze goed zijn, merkt men ook aan de internationale belangstelling die er voor zijn werk is.

Zijn foto’s worden gebruikt in o.a. Downbeat en Jazz Times, en door het Smithsonian Institute bij de verjaardagsspecial over Wynton Marsalis. In 2008 exposeerde hij in het American Jazz Museum in Kansas City, en werd hij door de Jazz Journalists Association (JJA) ook genomineerd voor de Excellence in Photography Award. Wie naar Gent Jazz komt heeft ze zeker al gezien, op de levensgrote spandoeken die verspreid over het festivalterrein zijn opgehangen.

In 2003 bracht hij een eerste fotoboek uit, Jazz in Belgium, en nu is er een tweede, Jazz Masters. Het werd in december al voorgesteld in de Hnita Jazzclub te Heist-op-den-Berg (waar meteen ook zijn 65e verjaardag werd gevierd), en donderdag werd het ook hier in Gent voorgesteld, onder impuls van Bertrand Flamang, die zijn huisfotograaf voor Gent Jazz en Jazz Middelheim daarmee eer wou bewijzen. Een heleboel indrukwekkende genodigden werden er vergast op een verrassingsconcert van Toots Thielemans.

Nog tot midden maart loopt in hotel NH Gent Belfort (Hoogpoort 63 te Gent) een fototentoonstelling van Jos Knaepen in de wandelgang naar de jazzkelder Trova. Ga zeker eens kijken als u in de buurt bent.

Jazz Masters van Jos L. Knaepen, 110 zwart/wit en kleurfoto’s, aan € 25 (+ €6,70 voor portkosten en speciale verpakking). Formaat 26,5cm x 26,5cm. Verkrijgbaar op bestelling via info@jazzphotography.be (Veerle Van de Poel) of via 0495/50.94.43.

cds 201001

François Tusques is een van de pioniers van de free jazz in Frankrijk (waarbuiten hij grotendeels onbekend is). Ik had nog nooit van de man gehoord, tot Giovanni Barcella erover begon tijdens een lunch met de juryleden van het Jong Jazz Talent, vorige maand. Niet zo lang nadien vond ik een transfer van de originele lp bij Inconstant Sol, vol guitige, zeer toegankelijke muziek.

Lees meer over Tusques: Francois Tusques et le Nouveau Jazz Francais (ondanks de titel, is het artikel in het Engels geschreven) & Reissue This!

Da Mo is de bijna onopgemerkt gepasseerde, maar langverwachte cd van het Jeroen Van Herzeele Quartet (Jeroen van Herzeele, Fabian Fiorini, Jean-Jacques Avenel, Giovanni Barcella –Avenel is overigens ook te horen L’Intercommunal Free Dance Music Orchestra, volume 4). Een energieke, intensieve plaat, die mooi in het verlengde ligt van de enthousiast onthaalde live tournee die eraan vooraf ging. En die meer aandacht verdient.

L’Intercommunal Free Dance Music Orchestra, volume 1 / François Tusques / 1971 / ***
L’Intercommunal Free Dance Music Orchestra, volume 4 / François Tusques / 1981 / **(*)
Da Mo / Jeroen Van Herzeele Quartet / 2009 / ***

0 te vermijden / * slecht, maar beluisterbaar / ** goed / *** zeer goed / **** fantastisch (meer uitleg bij de quotering)

(cds vorige maand)