Toeme toch!

Zit ik nu al een ganse week –wat zeg ik: meer dan een week– te broeden op een artikel over hoe slecht het wel gesteld is met het openbaar vervoer in Gent. Dat ze altijd te laat zijn, te weinig frequentie hebben, en meestal eivol zitten.

Ziet er ons deze middag toch wel geen trambestuurder van ons huis tot aan de halte spurten, en wacht hij toch niet geduldig tot wij konden opstappen zeker? (Ja, het was wel degelijk op ons, want er stond niemand aan de halte te wachten, en er moest niemand afstappen.) Gans mijn geduldig opgebouwde wrevel weg, gelijk sneeuw voor de zon.

(Nogmaals bedankt voor het wachten overigens!)

150 minuten

9 euro. Zoveel kostte het om met het openbaar vervoer tot hier te geraken. De helft van dat bedrag eigenlijk, want dit ticket naar de kust is meteen een retourticket.

“Een weekendticket naar de kust, meneer”, vroeg de loketbediende in het Sint-Pietersstation. “Zeer zeker, meneer, maar naar welke kst?”

“Euh, de Belgische hé”, antwoordde ik, totaal uit mijn lood geslagen. De juffrouw aan de andere kant van de balie wilde weten naar welk station aan die Belgische kust –een weekendticket heeft geen eenheidsprijs –of misschien moeten ze gewoon het station ook ken zodat ze dat nadien in allerlei statiestiekjes kunnen verwerken.

9 euro bracht mij naar Oostende (en straks dus terug naar Gent). Vandaar dienden we nog met de kusttram tot de eerste halte van Westende te reizen (Bellevue, aan de Rotonde), waar Tessa’s ouders over een apartementje beschikken. Met zich op zee, want gelegen op den dijk; smaakvol en mooi ingericht; maar voorzien van een ietwat beperkte hoeveelheid comfort. Televisie, maar geen radio of internet; warm water, maar geen douche; enfin kleine tekortkomingen die alleen elders opvallen.

9 euro, want op die kusttram moeten we niet betalen, gezien ik over een abonnement beschik. Voor dat geld kunt ge zelf niet rijden, denk ik, al gaat het waarschijnlijk een hele pak sneller. We vertrokken om 18u45 thuis –het weekendticket is pas geldig op vrijdag vanaf 19u01– om de trein van 19u15 te halen. Die had echter een aangekondigde vertraging van 10 minuten, wat volgens ons uiteindelijk toch nog wat langer is uitgelopen. Om 20u15 kwamen we aan in Oostende.

“Goedenavond, dames en heren. Zodadelijk komen we aan in Oostende ofte het zeetje. Oostende is meteen ook de eindbestemming van deze trein. Wij verontschuldigen ons voor de vertraging die wij hebben opgelopen, en die totaal de te wijten was aan het feit dat we moesten wachten op een andere trein.”

De eerstvolgende kusttram stond aangekondigd om 20u35, en die verscheen ruim op tijd aan de halte… enkel om daar totruim over tijd te blijven staan. Pas m 21u15 stonden we aan de deur van het apartement, twee en een half uur nadat we thuis waren vertrokken.

“Het openbaar vervoer is altijd een beetje… wachten”, smste ik Tessa –een boutade van Henri natuurlijk– die daar al een dagje langer op ons zat te wachten (ze had een congres in Oostende).

jeroom

“Wat zegt ge?”, slaakte de man net niet uit –al was zijn verbijstering duidelijk. “Dus uwen auto is perte totale?”

Hoewel hij helemaal achteraan in de bus zat, en ik hem niet kon zien, voelde ik hem gewoon ijverig knikken in zijn telefoon. Ik deed mijn uiterste best de rest van de conversatie niet te volgen, en was blij toen hij –onderwijl een paar keer “maar enfin” murmelend– eindelijk inhaakte. De stilte was van korte duur.

“Jeroom! Jeroom maat, mag ik u ne keer wat vragen. Dingske ligt in het hospitaal, ik heb net met haar gebeld.”

De bus was zo goed of leeg, enkel de anonieme beller achteraan en een oudere mevrouw vooraan hielden Henri en mijzelf gezelschap op de terugweg van de trompetles. Mogelijks was daaraan het gebrek aan discretie te wijten, al heb ik ontdekt dat de mensen tegenwoordig maar weinig schroom vertonen als het gaat over het in detail treden van de meest persoonlijke zaken via hun mobieltje op het openbaar vervoer. Het is het soort schroom dat ik maar niet kan overwinnen –misschien is dat een teken van ouderdom– maar waar ik vanzelfsprekend met ongepaste geboeidheid naar kan luisteren.

“Neenee, het is serieus deze keer. Haar schouderblad is gebroken, en haar ruggenwervel, en haar auto is totaal kapot. Ze ligt in het ziekenhuis, en nu wou ik vragen of ge soms deze week geen tijd zoudt hebben om effekens mee te gaan met mij om haar te gaan bezoeken.”

Hij vermeldde de locatie van het ziekenhuis en de kamer waarin de juffrouw lag, en luisterde naar het antwoord van zijn maat.

“Moeilijk deze week? Allez, Jeroom,” klonk het vol ongeloof, “dat meiske heeft dus wel haar armen gebroken hé. En ze heeft een paar ribben gekneusd, en haar benen gebroken, en er is iets met haar hoofd ook…”

Het kon waarlijk moeilijk erger klinken, en Jeroom stelde vermoedelijk de vraag die ook in mij opkwam.

“Wat ze dat niet gebroken heeft? Ja, dat weet ik ook niet. Maar Jeroom… Jeroom… dat meiske heeft het dus nu vooral gewoon nodig om mensen rond haar te hebben hé Jeroom. Maar als ge echt niet kunt, dan ga ik wel alleen… Ja. Ja. Gans kapot, ja. Oei. Ik bel subiets terug.”

…want op dat moment arriveerden we aan het Sint-Pietersstation, waarop de beller de bus uitstoof om zijn verbinding niet te missen. Ik hoop maar dat Jeroom dat meiske gaat bezoeken.

economie

“Goedemiddag meneer”, zei de andere meneer aan de andere kant van het glas.

“Goedemiddag meneer”, groette ik beleefd terug.

Drie minuten later en 207 euro armer beschikte ik over een lichtblauw papierke in een plastic houder waarmee ik een jaar lang van de diensten van de Lijn mag genieten.

Een abonnement –sorry, Omnipas– komt mij goedkoper uit dan de boel lijnkaarten, waarvan ik er ongeveer 1,5 (van 9,60 €) per week opsoupeerde. Kijk, vandaag heb ik tram 21 genomen, tram 4, en bus 5 (twee keer zelfs); en binnenkort kan ik –dank zij de Omnipas– eindelijk aan mijn alsnog geheime project beginnen. Stay tuned.

from hell (openbaar vervoer)

Het lijkt wel alsof ik er niet mocht komen, in de Charlatan. De vorige keer (voor het concert van Betty Serveert) heb ik moeten afzeggen wegens ziekte, deze keer trachtte het openbaar vervoer er al te ijverig een stokje voor te steken. Het scenario —truth is stranger than fiction— verliep als volgt.

Met een weledele en uiterst hippe meneer had ik ter plekke afgesproken (alwaar ook deze sympathieke meneer zich zou bevinden). De madam is van wacht, zodat die pas ter elfder ure thuis kon geraken, waardoor er geen tijd meer was om een avondmaal te bereiden. Snel uit eten was dus de boodschap, en dat kwam goed uit, want ik moest toch nog een nieuwe tramkaart aanschaffen (aan het station). Konden we meteen de tram nemen om van het station naar huis terug te keren, waar ik mijn fotozaken kon oppikken en op de volgende tram stappen richting binnenstad. Sounds like a plan, right?

Right?

Helaas. Net geen uur (zonder overdrijven) heb ik op de Albertbrug doorgebracht, wachtend op een tram van het genre 21/22, die mij tot de Vogelmarkt zou brengen. Vier/vijf trams van datzelfde genre heb ik in de andere richting zien doorstromen, maar er was niks dat mijn kant opging. Na ijverig heen-en-weer gebel met het geduldig wachtende gezelschap ben ik uiteindelijk terug naar het Station getrokken, alwaar lijn 1 mij richting Korenmarkt zou brengen. Net zo dicht. Vanzelfsprekend ben ik op die weg een hermelijn van lijn 21 gekruist, en toen ik in het station op de 1 wachtte, is daar ook nog een 22 gepasseerd. Geen haar op mijn hoofd (en ze mogen dan nog kort zijn, ze zijn des te koppiger) dat nu evenwel wou toegeven om van die lijn gebruik te maken. Ondertussen was het 22u28. Het concert zou beginnen om 22u, maar de SMSjes stelden mij gerust dat het nog steeds niet zover was.

Lijn 1 van 22u35 is er pas doorgekomen om 22u44. Het was iets na 23u toen ik uiteindelijk Dez Mona kon horen. Ze waren toen al drie nummers ver in de set.

Maar ik had het voor geen geld willen missen. (Ik kom later nog terug op het concert zelf.)

geeft geen geld terug

Sinds De Lijn het lumineuze idee heeft gehad om overal verkoopautomaten te installeren, is het steeds moeilijker om nog langer een vervoersbewijs op de tram te kopen. De kans op succes is overigens groter bij een klassieke tram dan op zo’n hermelijntram.

Een vervoerbewijs kost in voorverkoop (d.w.z. niet op tram op bus gekocht) 1,20 EUR. Tracht u uw ticket alsnog bij de chauffeur te halen, dan betaalt u daar maar liefst 1,50 EUR voor. Een lijnkaart is de goedkoopste optie, die komt neer op 0,80 EUR per rit. De Lijn heeft te andere een overzichtelijke pagina met al die tarieven (ook de abonnementsprijzen staan daarop vermeld).

Het probleem met de verkoopautomaten is dat ze geen geld teruggeven. Let wel, ik heb het niet over de grote bakken-met-touchscreen die bij elk openbaar-vervoerknooppunt werden geplaatst, maar over de kleine blauwe kubusvormige doosjes die in de nabijheid van elke halte werden voorzien. Al is nabijheid relatief –probeer maar eens de verkoopautomaat op de Albertbrug te vinden. Maar die dingen geven dus geen geld terug –weet ik uit eigen ervaring. Steek er twee euro in, en u bent 80 cent kwijt. Steek er anderhalve euro in, en u had net zo goed uw ticket op de tram of bus zelf kunnen kopen.

Diefstal, noem ik dat, zonder meer. Bovendien moet er ergens een wet bestaan –of is het gewoon klantvriendelijkheid– die stelt dat, wanneer een handelaar niet gepast kan weergeven die steeds in uw voordeel moet teruggegeven. Dat is mij al overkomen bij de slager, in het grootwarenhuis, en zelfs al in de gazettenwinkel (plaatsen waar ze normaal gezien nochtans kleingeld te over hebben).

Op de site van De Lijn is daar –vanzelfsprekend– niks over terug te vinden. Wel vermelden ze bij Andere Administratieve Boets

U krijgt een boete van 71,00 euro als […] u gebruik maakt van de procedure ‘Reiziger zonder (gepast) geld’, maar de verschuldigde ritprijs (plus de administratiekost) niet binnen de veertien dagen betaalt;

Reiziger zonder (gepast) geld‘? Jawel. De Lijn voorziet twee geldproblemen. Hebt u geen geld bij?

Ook als u geen geld bij u hebt, kunt u toch meereizen. U vraagt de chauffeur dan de procedure ‘Reiziger zonder geld’ toe te passen. Binnen de 14 dagen moet u dan de ritprijs plus 5 euro administratiekosten betalen. Betaalt u niet op tijd, dan geldt de administratieve geldboete

Ipv 1,50 EUR betaalt u dan dus 6,50 EUR. Die administratiekost valt te begrijpen, want iemand moet tenslotte die overschrijving verwerken. En als u helemaal geen geld bij zich hebt, is dat enkel en alleen aan uzelf te wijten. Maar wat als u geen gepast geld bij zich heeft? Dat lijkt mij een meer voorkomend geval:

Ten slotte kan het ook gebeuren dat u geen gepast geld hebt of dat de chauffeur niet kan teruggeven. U mag bij de chauffeur betalen met een biljet van maximaal 10 euro of met een biljet waarvan de waarde maximaal het dubbele bedraagt van het te betalen bedrag. Zo mag u een biljet voor één of twee zones (waarde: 1,50 euro) betalen met een biljet van maximaal 10 euro. Voor een vijfdagenpas (waarde 18 euro) mag u betalen met een biljet van maximaal 20 euro.

Hm. Ik weet eigenlijk niet in hoeverre die beperking wettelijk is. Maximaal 10 euro lijkt mij logisch, maar maximaal 20 euro om iets van 18 euro te betalen –daar zou 50 euro ook nog wel in evenredigheid met het bedrag zijn. In elk geval, hier zijn ze dan, de ‘reizigers zonder gepast geld’:

Als u niet gepast kunt betalen, vraagt u de chauffeur om de procedure ‘reiziger zonder gepast geld’ toe te passen. In dat geval moet u binnen de veertien dagen de exacte ritprijs betalen aan De Lijn. De chauffeur geeft u daarvoor een overschrijvingsformulier. Betaalt u niet op tijd, dan gelden de administratieve geldboetes.

Hier is alsnog geen sprake van een administratiekost, maar ik veronderstel dat ze wel uitgaan van een bedrag van 1,50 EUR en niet de 1,20 EUR die u aan de automaat verschuldigd was maar niet gepast kon aanbieden.

Ten slotte lezen we nog dit antwoord op vraag 8 (Wat als de automaat defect is? Krijg ik dan een vervoerbewijs aan het VVK-tarief op het voertuig?) in de de voorverkoop FAQ:

Als een automaat defect is, kan je bij de chauffeur terecht voor een vervoerbewijs aan het normale tarief. Nadien kun je compensatie krijgen. Je belt daarvoor naar ons infonummer 070 220 200.

Geïnspireerd door Sherlock Huug, kan ik het natuurlijk niet nalaten even naar dat nummer te bellen. Een vriendelijke jongeman komt aan de lijn (hebt u hem? hebt u hem?), om te bevestigen dat die blauwe dingen inderdaad geen geld teruggeven. Wanneer ik verder aandring, en zeg dat ik eigenlijk zo willen weten of er een mogelijkheid tot compensatie bestaat (“niet dat ik compensatie wil,” zeg ik er maar meteen bij, “het is een louter informatieve vraag”), antwoordt hij ontkennend. “Ah nee hé, die toestellen zijn zo ingesteld hé meneer, en compensatie is enkel in het geval dat ze defect zouden zijn.”

En daarmee weet u het ook. Diefstal dus, want erg wettelijk lijkt mij dit niet. Zijn er toevallig advocaten in de zaal die mijn bewering kunnen bijtreden of tegenspreken?

ex-collega J.

Gisteren nog, tijdens de grote vertraging, werd ik aan de andere kant van het gangpad geflankeerd door een geheel in het roze getooide juffrouw, die ooit nog beter bekend was geweest dan nu met de zwart getooide juffrouw tegenover haar. Miss Pink heeft gedurende de lange rit voortdurend over zichzelf, haar liefdes, films, series, en haar andere interesses en problemen zitten babbelen (tiens, een beetje gelijk ik dat hier doe), met Miss Black in een voornamelijk luisterende rol.

Vandaag was het mijn beurt. Naast mij kwam ex-collega J. zitten (op de enige plaats die in de wagon nog vrij was –over toeval gesproken). Ik heb met J. een paar jaar samengewerkt op mijn vorige job, en ze was altijd heel sympathiek. Ze heeft uitvoerig gepraat over hoe het er nu aan toegaat –en dat blijkt bijna geheel onveranderd te zijn aan hoe het was toen ik er ook werkte. En nu ik erover denk is dat heel vergelijkbaar aan hoe de zaken hier gebeuren. De ene lobbygroep is duidelijk de andere, zelfs al bestrijken ze heel verschillende domeinen.

Het was leuk om J. nog eens te zien, en de vertrouwde roddels over de vertrouwde mensen te horen. Dat ze het soms (vaak) nog over me hebben, en dat het internet (niet het extranet) nu een grote soep is. En dat ze veel reist voor het werk, en een huis gekocht heeft, en een promotie heeft gekregen (dat zat eraan te komen, en was heel verdiend, merkte ik op).

J. ging eraf in Centraal, met de belofte iedereen de groeten te doen, en de hoop dat we elkaar nog wel eens zouden tegenkomen, op de trein of zo. Zouden mijn medepassagiers –net zoals ik gisteren– haar verhaal vanochtend ook zo aandachtig hebben gevolgd?

met vertraging

Met een uur vertraging ben ik vandaag op het werk aangekomen. Er was iets met een of ander onderdeel van een of andere trein richting Brussel, waardoor ze zowat allemaal ietwat vertraging hebben opgelopen.

Mijn trein van 6u53 was er pas rond 7u30. Die naar Tongeren van 7u01 was vijf minuten daarvoor gepasseerd, maar die zat eivol. Die van 7u15 naar Schaarbeek was er tegelijkertijd, maar kreeg voorrang bij het vertrek. In Zuid bleef de trein naar Maastricht –die ik elke dag neem, en vandaag dus zo’n 37 minuten vertraging had– langer dan normaal stilstaan. Het duurt daar altijd eventjes, want er dient vanalles te worden gewisseld. Zuid is het eindstation voor die trein, maar eigenlijk verandert hij daar gewoon van nummer, en rijdt dezelfde trein door naar Centraal, Noord, en verder naar Maastricht (reizigers opgelet: deze trein stopt niet in Leuven).

Na een ruime vijf minuten klinkt de stem van de conducteur door het PA systeem: beste reizigers, ons werd zopas door Station Brussel Zuid meegedeeld dat deze trein geen toestemming heeft om te vertrekken. De eerstvolgende… Maar wat de eerstvolgende was, werd overstemd door het gemonkel van mijn medereizigers, die als één man rechtstonden om alleen zo snel mogelijk de uitgang te bereiken.

Om 8u49 was ik op het werk ingelogged. Exact één uur later dan gewoon. Ik ben gewoon één uur van mijn dag kwijt. En hoewel ik mij langs geen kanten heb druk gemaakt tijdens de reis zelf (dat heeft toch geen enkel nut), sta ik nu met alles minstens één uur achter.

Dan had ik dat uur toch liever slapend doorgebracht (ik ben pas gaan slapen om 2u15).

treinglijden (bis)

Het scheelde hooguit een paar minuten, maar ondertussen sta ik al vijf minuten vroeger op (6u10 ipv 6u15) om de trein van 6u53 te halen. Ik ben dan wel veel te vroeg in Noord, maar dan heb ik tenminste tijd om op mijn gemak een voorraad clementijnen in te slaan, en toch nog (iets) voor acht uur op het werk te zijn (vroeger op het werk toekomen heeft geen nut, want de uren tellen maar vanaf acht).

Extra pech natuurlijk sinds gisteren, met de brand in het tractieonderstation van Brussel. Mijn trein had toen ongeveer tien-twintig minuten vertraging, en vanochtend was het al niet veel beter. De 6u53 naar Maastricht vertrok uit Gent Sint-Pieters met 17 minuten vertraging –en dan mag ik al blij zijn dat hij überhaupt reed; er werden maar liefst 19 piekuurtreinen afgeschaft. De betreffende trein zat dan ook stampvol —als sardienen in een blik was wel heel erg van toepassing– en sommigen hebben het daar wel heel lastig mee.

Verschrikkelijk grappig: voor een keer stond ik op de goede plaats te wachten, pal aan een deur toen de trein stopte. Helaas weigerde net die deur dienst, waarop ik in schaterlachen ben uitgebarsten. Een ongewoon gevoel voor humor, want rondom mij werd meer gevloekt en gezucht dan meegelachen. Ik diende mij zelfs niet te verplaatsen, want ik werd gewoon meegezogen met de stroom mensen die, eendrachtig als een school vissen, naar de deur van de andere wagon vloeide.

De uiteindelijke vertraging viel (voor mij dan toch) best mee, want om 8u05 was ik op het werk ingelogged en wel. De trein is altijd een beetje reizen, toch?

(Blijkbaar worden er ook vanavond treinen afgelast, maar op de site van de NMBS is daar niks over terug te vinden. Weet iemand meer?)

treinglijden

Het scheelt hooguit een paar minuten, maar ik heb zo het gevoel dat mijn ganse dagindeling om zeep is. Mijn trein van 7u08 is niet meer. Ik vermoed dat hij nu om 7u12 rijdt, maar ik heb het nog niet proefondervindelijk onderzocht. De 6u56 is er immers ook niet meer, die komt nu pas om 7u01. Dus heb ik gisteren de trein naar Tongeren genomen, waar het vechten is om een plaatsje. Al is die trein pas uit Gent vertrokken rond 7u08 zodat ik op ongeveer hetzelfde tijdstip als anders ten kantore toekwam.

Vanochtend stond ik opnieuw paraat, maar was ik blijkbaar nog iets vroeger vertrokken, want ik stond reeds rond 6u59 op perron 10, alwaar zich (nog steeds) de trein naar Brussel Zuid en Maastricht bevond van 6u53. Dus heb ik die maar genomen. Met als resultaat dat ik om 7u37 reeds in de hal van Noord rondwaarde.

Hoe het ’s avonds zit, weet ik nog niet echt. Gisteren was het druk op het werk, dus heb ik een trein (of drie) later moeten nemen. Normaal gezien is dat de P-trein van 16u56, maar die heb ik niet gezien, wel die naar Oostende, en die zat net zo eivol als die ’s ochtend naar Tongeren (nog eivoller eigenlijk). Ik vermoed dat mijn trein van 16u14 nu de trein van 16u15 geworden is, anders is het wachten tot 16u23. Zolang ik maar op tijd ben om Henri op school af te halen (rond vijf uur).

Al bij al valt het nog mee, denk ik. Zolang ik mijn uren maar kan kloppen zonder daartoe elke dag als een sardine in de ochtendspits te zitten.