van génoise tot biscuit (i): ik heef een taart gebakt

Vroeger, toen ik mijzelf nog tiener mocht noemen, was mijn lievelingstaart i een biscuit ii. De etymologie heb ik niet kunnen achterhalen, want biscuit betekent letterlijk “tweemaal gebakken” –en daar voldoet zo’n biscuittaart niet aan. In het (Brits) Engels zijn biscuits dan ook gewoon koekjes, en de meest bekende zijn waarschijnlijk de Italiaanse biscotti di Prato of cantucci, de amandelkoekjes die tweemaal moeten gebakken worden (eerst als ‘brood’, en daarna in sneden).

Een biscuittaart heeft als basis echter een biscuitbeslag (duh) of een génoise of een pan di Spagna. De génoise (génoise cake) stamt uit ergens de achttiende eeuw, en is verwant met de pan di Spagna en de sponge cake. In Mijn Little Italy worden pan di Spagna en génoise als synoniem gebruikt; als ik de Italiaanse uitleg op wikipedia kan volgen, wordt de génoise echter au bain marie gemaakt, en de pan di Spagna (sponge cake) koud. Beide worden echter met dezelfde ingrediënten gemaakt, zonder boter, al is er ook nog zoiets als Victoria sponge, genoemd naar Queen Victoria, die wél boter bevat –de sponge, niet Queen Victoria.

Drie bronnen –naast Wikipedia (NL, FR, IT en EN)– sloeg ik erop na:

  • Mijn Little Italy gebruikt beide baksels door elkaar.
  • Johannes Van Dam maakt in zijn Dedikkevandam een ander onderscheid (p. 113): biscuitbeslag (cakebeslag zonder boter), génoise (cakebeslag met iets meer ei)
  • Ons Bakboek, het referentiewerk van de Boerinnenbond ofte KVLV, maakt een onderscheid tussen warm en koud biscuitbeslag (p. 58).

Maar dat wist ik allemaal niet toen ik het recept ontdekte, helemaal achteraan op pagina 344 van Mijn Little Italy. Wij gingen dus voor de pan di Spagna, met volgend resultaat (het recept volg in een volgende post):

Mijn Little Italy: génoise

Al kan u er donder op zeggen dat ik ook de koude versie van de Boerinnenbond iii én een génoise (warme versie) ga proberen.

  1. Weinig origineel, want het is (of was) de meest populaire taartsoort in België.
  2. Biscuit is mogelijks een Belgicisme voor wat de Nederlanders als slagroomtaart verorberen.
  3. De koude versie van de Boerinnenbond omschrijft meer wat ik intuïtief zelf zou doen: eigeel en eiwit afzonderlijk opkloppen.

ter plaatse trappelen

Het is te koud om te lopen. Maandag heb ik nog een 18 km afgelegd, maar die vriestemperaturen werken te sterk door op mijn longen om nog gezond door te draven. Waar vorige week mijn stappen nog hol op de finse piste rond de Watersportbaan weerklonken, snerpte maandag de sneeuw onder mijn schoenen. Niemand anders was die dag zo gek om die piste af te leggen, want mijn voeten mochten zich in een maagdelijk wit tapijt neerplanten. Ook vorig jaar dacht ik de winter door te lopen, maar toen heb ik meer dan twee maanden ‘gerust’. Twee dagen vind ik nu al veel, ik hoop dat ik morgen toch opnieuw de piste op kan. En liefst geen ijspiste.

Maar nu is het te koud. Zelfs in huis, waar de waakvlam van de gasverwarming elke ochtend opnieuw is uitgedoofd en ik bij het vogelgetsjirp en de heldere lux van ons wake-up light eerst de kelder mag opzoeken om het vuur opnieuw aan te maken, terwijl Tessa bibberend onder de douche verdwijnt. 12°C was het vanochtend, in de badkamer, waarin luttele minuten later ook de zoon bibberend verdwijnt.

Straks valt die verwarming opnieuw uit, en trek ik naar de woonkamer, die ik warmstook met ons haardvuur. Veel sneller én goedkoper dan die gasverwarming. En ik kan daar net zo goed werken.

solden!

“Liefje,” vermeldde ik langs mijn neus weg en in allerbeminnelijkste stem, “ik ga vandaag eens naar de solden, denk ik. Ik heb een winterpull nodig.” Mijn nieuwste winterpull dateert van twee-drie jaar geleden, ondanks (minstens) jaarlijks aanhoudend aandringen van datzelfde liefje.

Iederéén was blij, dit weekend, toen ik beslist had om niet naar de solden mee te gaan, maar mijn zaterdagochtend lopend te spenderen. De tram zat vol, de straten liepen vol, de winkels zaten vol, en één keer dat woordje vol is voor mij al —pardon the punvoldoende om het stressniveau de hoogte in te jagen.

Gisteren ben ik om een aantal redenen niet naar het centrum getrokken, niet in het minst omdat ik vreesde dat vele koopjesjagers een verlengd weekend hadden genomen om –zo hoopten zij dan– een rustige soldendag tegemoet te gaan. Mij zouden ze niet liggen hebben.

Dus trok ik vandaag het centrum in, na eerst mijn andere boodschappen hier in de buurt te hebben afgewerkt. Daarna Vooruit in voor een snelle lunch, en toen was het plots 14 uur, en moesten de winkels wel leeg zijn. Het was tenslotte een werkdag.

Eerste halte was: Bilbo. Drie cds voor minder dan 9 euro (per stuk). Tweede halte was: Katherine Bouckaert. Twee handdoeken en één pan. Derde halte was: de tramhalte. Ofte: ik ga naar de solden, en keer terug met een pan. Die dingen komen zelden in afslag (20%), en zeker de vijf sterren braadpannen van Demeyere. Content dat ik ben!

Pulls? Welke pulls?

pizza (Mijn Little Italy)

Iedereen lust pizza. Iedereen: pizza is in wezen gewoon brooddeeg met daarop wat garnituur. En volgens de meeste Italiaans getinte kookboeken geldt daarbij zelfs: beperk uw garnituur.

Pizza is ook supereenvoudig te maken. Echt, eerlijk, waar. Het deeg heeft een kleine twee uur rijstijd nodig, maar voor de rest is het mengen, uitduwen, beleggen, oven, klaar.

Eén van mijn goede voornemens is een paar van die kookboeken, die in mijn kast (om wat voor reden dan ook) liggen te bestoffen, ter hand te nemen, en te zien wat ze nu waard zijn. Ik voorzie ongeveer een maand per kookboek, mogelijks met een paar thema’s die gedurende het jaar zullen weerkeren. Pizza zal alvast zo’n thema zijn.

Mijn Little Italy: pizza

Kookboek nummer één voor 2009 is Mijn Little Italy. Het is een heel verzorgde en uitnodigende uitgave, die vorig jaar rond deze tijd, of iets eerder zelfs, zeer en vogue was. Ik koop eigenlijk niet veel kookboeken, maar dit werd alom geprezen, zowel in binnen- als buitenlandse pers, en het zag er in orde uit. De auteur is Laura Zavan, de fotograaf Grégoire Kalt. Zavan is Italiaanse, maar woont al bijna vijftien jaar in Frankrijk. Het boek verscheen dan ook oorspronkelijk in het Frans, Ma Little Italy –waarom dat Engels erbij moet, is mij een raadsel.

Benodigdheden

Voor 800 gram deeg, goed voor één groooote pizza, of drie kleinere, in het formaat zoals het op een bord past (zie foto onderaan).

  • 500g meel i
  • 300 ml lauw water
  • 25g verse gist
  • 3 theelepeltjes fijn zout
  • snuifje suiker
  • 3 eetlepels olijfolie

Zo gemaakt

Voeg de gist en suiker bij het water, en roer flink door. Laat een kwartiertje (afgedekt) staan.

Doe de bloem in een ruime kom, voeg er het zout aan toe, en giet er vervolgens het water en de olijfolie over. Kneed het deeg gedurende 10 minuten stevig met de hand (geen KitchenAid, deze keer). Het deeg moet heel soepel en elastisch worden.

Leg de deegbal in een ruime kom en laat anderhalf tot twee uur afgedekt (!) rusten op een warme plek ii.

Mijn Little Italy: pizza

Maak ondertussen beleg naar keuze. Een basis tomatensaus flans je vlug in elkaar door wat selder, ui en look in een pan te verhitten; snij er een tomaat of twee bij, en laat een uurtje sudderen (op laag vuur). Haal er een staafmixer door, en zeef de saus, en laat ze flink inkoken.

Rol het deeg uit, doe er wat eetlepels van die saus op iii, en leg er wat gehakt op, of wat restjes vlees, en eventueel wat kaas. iv

Plaats gedurende een kleine twintig minuten in een voorverwarmde oven van 200-220°C.

Mijn Little Italy: pizza

Werk af met wat fijngesneden verse tuinkrijden, platte peterselie of kervel.

Smakelijk!

  1. Type 65, heel fijn, zo stond er bij het recept; vaak zien we ook de benaming 00-meel vermeld in zo’n recepten. Het zijn twee verschillende zaken. ’00’ duidt op de malingsgraad (heel fijn dus, voor pasta en pizza); de type-aanduiding staat voor de ‘minerale inhoud’ van het meel. 55 is huishoudbloem; 45 is patisseriebloem; 65 is pastabloem. Belangrijk bij pizza- en pastadeeg is dat er een harde, fijne bloem wordt gebruikt, die rijk is aan gluten (die zorgen ervoor dat het deeg elastisch wordt). Durum wordt vaak vernoemd als typisch pastameel (durum is niet hetzelfde als dürüm). Mijn meel kwam van bij het Gents Bakkershuis, waar ze pizzabloem hebben.
  2. In de buurt van een radiator (niet erop!), of van een open haard –nu het toch winter is. Ik gebruik een bord om de kom af te dekken, maar een vocthige keukenhanddoek werkt net zo goed.
  3. Of snij net zo goed een paar dunne plakjes tomaat, om die op de bodem van de pizza te leggen, met wat grof zeezout en versgemalen peper erover.
  4. Of maak een pizza bianca. Leg helemaal niks op de pizza, maar sprenkel er wat grof zeezout, versgemalen peper en olijfolie over, en bak. Beleg achteraf met bijvoorbeeld een tartaar van zalm, (rucola-)sla, pijpajuintjes, etc. Ideaal voor bij de aperitief, of verfrissend in de zomer.

strips 200812

Bijna allemaal goede dingen, die allemaal ook weinig uitleg behoeven.

Charisma is wreedaardig onverhuld verhaal in vier delen, vol verwoesting en vernieling. Over sektes en religie en eenzaamheid en hoe zelfse de sterkste mensen zich in de luren kunnen laten leggen, vooral als het over het welzijn van hun kinderen gaat. Not for the faint of heart.

Y: The Last Man is een veelbelovend beginnende reeks (met ondertussen reeds tal van episodes), over de laatste man op aarde –letterlijk te nemen, want door één of andere gebeurtenis blijven er enkel nog vrouwen over op onze planeet. En dat leidt niet meteen tot de tienerfantasie die u zich voor de geest zou kunnen halen.

Le Tueur is vlot lezende pulp; Kwaïdan past in de momenteel een beetje démodé geraakte Japanse ‘sprookjes’-hype; Esperanto en Mes affinités sélectives zijn een beetje te experimenteel/vergezocht/pointless naar mijn smaak; en Baal iets te voor de hand liggen en vooral stereotiep –een goede aanzet evenwel.

Grootste twijfelgeval is Spirou et Fantasio, tome 50 : Aux sources du Z, dat halvelings leest als een soort best of en aldus heel wat bagage met zich meesleurt, en dus veel inspanning vraagt. Ik ga het nog eens opnieuw lezen, ik heb het gevoel dat het een beetje moet rijpen.

  1. Y: The Last Man, vol. 1: Unmanned / Brian K. Vaughan, Pia Guerra / 2003 / ***
  2. Charisma, tome 2 / Taisei Nishizaki, Tsutomu Yashioji / 2004 / ***
  3. Charisma, tome 3 / Taisei Nishizaki, Tsutomu Yashioji / 2004 / ***
  4. Le Tueur: premier cycle / Luc Jacamon, Matz / 2008 / ***
  5. Kwaïdan Intégrale t01 à t03 / Jung / 2008 / **(*)
  6. Sillage, Tome 11 : Monde flotant / Jean-David Morvan, Philippe Buchet / 2008 / ***
  7. Spirou et Fantasio, tome 50 : Aux sources du Z / Jean-David Morvan / 2008 / **
  8. Esperanto / Otto Gabos / 2008 / *(*)
  9. Mes affinités sélectives / Sylvain Saulne / 2008 / *(*)
  10. Baal / Ludovic Lambour / 2008 / **

0 te vermijden / * slecht, maar leesbaar / ** goed / *** zeer goed / **** fantastisch (meer uitleg bij de quotering)

(strips vorige maand)

elle eten: appelsien-amandelcake

“Laat ons nog gauw een cakeske bakken, voor we op ziekenbezoek gaan”, kon ik Tessa moeiteloos overtuigen. Ze had vanmiddag de Elle Eten heel suggestief bij de rest van mijn weekendlectuur gelegd. Er stonden nogal wat feestrecepten in, maar ook een cakerecept. “Ik heb alles in huis,” riep ik verheugd uit, “behalve boter, maar dat heb ik voor dit recept niet eens nodig.”

Dit is een eenvoudig recept. Wat zeg ik, een héél eenvoudig recept. Op tien minuten in elkaar geflanst, en dan hebt u gewoon een uurtje de ovenbereidheid af te wachten. Al kan u daarbij best wat roestvrij stalen zenuwen gebruiken, want die bovenkant, die wordt redelijk donker –maar zo hoort dat, bij dit recept.

elle eten: sinaasappel-amandelcake elle eten: sinaasappel-amandelcake

Benodigdheden

  • 1 (pers)appelsien
  • 3 eieren
  • 125g amandelpoeder
  • 110g kristalsuiker
  • 1/2 tbsp (koffielepeltje) bakpoeder

elle eten: sinaasappel-amandelcake

Zo gemaakt

Verwarm de oven voor op 180°C.

Leg de appelsien 3 minuten in kokend water, om het waslaagje te verwijderen en de schil wat zachter te maken. Wrijf hem goed –maar voorzichtig– schoon met een handdoek. Snij de appelsien in parten, zorg ervoor dat er zich geen pitten in het vruchtvlees verschuilen, en pureer het geheel –schil en vruchtvlees dus– in een blender.

Tijd voor de KitchenAid (of de garde en een koppel stevige armen). Klop de eieren los. Voeg er de suiker aan toe, en roer stevig door. Eenmaal een mooi schuimig mengsel verkregen, voeg er dan ook het amandelpoeder en de appelsienpuree aan toe.

Giet het mengsel in een ingevette en ingebloem(suiker)de taartvorm, en bak dit in 60 minuten gaar. Geen vrees, de bovenkant wordt heel donker, dat is de bedoeling.

Werk eventueel af met zeste van de appelsien en wat poedersuiker.

elle eten: sinaasappel-amandelcake

Smakelijk!

(Lekker zowel warm als koud, en warm alweer heerlijk met wat zure room erbij.)

update 16/01/2009: na de tip van steenbok68 (zie de reactie hieronder) heb ik ook de Nigella versie geprobeerd. Die is nog beter!

boeken 200812

Kijk, weeral maar drie hé. Het waren er bijna vijf, de vierde is uit van gisteren, die vijfde zal ik hopelijk deze maand uit hebben –ik ben er al twee maanden aan bezig. Grmbl.

Maar goed, de drie boeken die ik héb gelezen, waren in elk geval zeer onderhoudend (die vierde ook). Zowel van Chattam als Fleming als Slaughter, zal ik meer blijven lezen. Korte inhouden hoeft u van mij niet te verwachten, die vindt u gemakkelijk op amazon, maar –hoewel ze alledrie verschillend van aard zijn– deze drie boeken wenden een geslaagde spanningsopbouw aan, en houden die ook consequent vol voor het ganse verhaal.

  1. Les Arcanes du Chaos / Maxime Chattam / 2006 / **
  2. James Bond: Diamonds Are Forever / Ian Fleming / 1956 / **
  3. Faithless / Karin Slaughter / 2006 / **

0 te vermijden / * slecht, maar leesbaar / ** goed / *** zeer goed / **** fantastisch (meer uitleg bij de quotering)

(boeken vorige maand)

films 200812

Basic Instinct 2 is zo slecht dat ik er geen woorden voor heb.

Catwoman in de versie van Pitof is met grote probabiliteit de slechtste versie van de saga die ik ooit heb gezien, gelezen of gehoord. Alleen de fotografie is nog ietwat deftig. Jammer.

Cabin Fever haalt alle clichés uit de kast, inclusief een open einde dat plaats laat voor een sequel. Onderhoudend, maar niet… opvallend.

Trapped had een schitterende film kunnen worden, maar twijfelt tussen dialoog en
flutloze spanning, waardoor de film uiteindelijk mossel nog vis wordt.

The Clone Wars is een debiele manier om met een franchise om te springen. Slechte animatie, idioot verhaal, het haalt het niveau van gans de cyclus naar beneden. Geef mij toch maar acteurs, dankuwel.

–keerpunt–

Zowel Independence Day als I Am Legend tonen toch maar weer eens aan dat Will Smith wel degelijk kan acteren in het soort gevoellige machotype rollen waarvoor hij duidelijk ook graag gecast wordt. Het zijn geen diepzinnige films, maar wel degelijk gemaakte commerciële bedoeningen die mijn aandacht weten vast te houden.

Lucky Number Slevin is nog zoiets. Het teert een beetje op de plotwending(en) van The Usual Suspects, maar gezien er meer dan tien jaar tussen beide films zit, maakt dit het verhaal des te aanvaardbaar. Extra punten voor de goede poging, en als ze hem nog eens tonen, zal ik er opnieuw naar kijken.

De winnaar van december is –zonder enige twijfel– Basic Instinct, een film die na 16 jaar nog geen spikkeltje glans heeft verloren. Een spanningsopbouw zoals we die kennen van de betere de Palma en Hitchcock, mét de juiste muziek erbij. Femme fatales, en een beetje slonzige detective die zich net genoeg om de tuin laat leiden. Schitterende film van Paul Verhoeven.

  1. Lucky Number Slevin / Paul McGuigan / 2006 / 2BE / ***
  2. Independence Day / Roland Emmerich / 1996 / 2BE / **(*)
  3. The Da Vinci Code / Ron Howard / 2006 / DVD / **
  4. Star Wars: The Clone Wars / Dave Filoni / 2008 / DVD / *(*)
  5. Basic Instinct / Paul Verhoeven / 1992 / 2BE / ****
  6. Basic Instinct 2 / Michael Caton-Jones / 2006 / 2BE / (*)
  7. Blood Work / Clint Eastwood / 2002 / 2BE / **
  8. Catwoman / Pitof / 2004 / VT4 / *
  9. Trapped / Luis Mandoki / 2002 / 2BE / **
  10. Cabin Fever / regisseur / 2002 / DVD / *(*)
  11. I Am Legend / Francis Lawrence / 2007 / DVD / **(*)

(27 films meer gezien dan vorig jaar.)

0 te vermijden / * slecht, maar bekijkbaar / ** goed / *** zeer goed / **** fantastisch (meer uitleg bij de quotering)

(films vorige maand)

ooievaar

Toen we gisteren langs de achteruitgang van blok 12 het ziekenhuis betraden, schuifelde een vrouwtje ons voorzichtig langs het pad voorbij. De rode klinkers op het pad blonken inderdaad verdacht, maar een goede ziel had kwistig met zout gestrooid, dus glad was het helemaal niet.

“Amai, gulder durft nogal”, sprak ze met een stem waaruit deels wat bewondering klonk, maar waarmee ze toch ook haar angst niet echt kon verbergen.

We glimlachten haar bemoedigend toe.

“Het valt mee hoor mevrouw”, vertelde Henri, terwijl hij net niet op zijn bek ging in zijn overmoed haar te tonen dat het echt niet glad was, echt niet.

“Maar het loont wel de moeite”, gaf ze nog mee, “straks krijgt ge een ooievaar te zien.”

En voorwaar, aan de achterdeur, bij de ambulances, stond zo’n wit-zwart gepluimde vogel op rode stelten ons op te wachten. Een echte i. En hij leek verblijd met onze komst, want hij stapte ons bedaard tegemoet. Op sprongafstand bleef hij staan, de kop vertwijfeld gebogen, de hoop op lekkers in zijn blik.

Toen we terug huiswaarts gingen, stond hij er nog. Even vriendelijk en voornaam, met evenveel hoop, maar ook ditmaal moesten we hem teleurstellen. De koek die mijn moeder voor Henri had meegegeven en we met hem dachten te delen, lag vergeten op haar bedtafeltje.

  1. Ik had geen fototoestel bij me, en ik was helaas vergeten dat ik met mijn gsm ook beelden kon vastleggen. En vandaag was hij er niet meer.

training 200812

December was goed voor 260 km ofte 16.371 kcal gedurende iets meer dan 21 uur looptijd. Dat valt nog mee, ik heb niet eens de volle 24u gelopen.

  • 18,36 km lopen / 1:28:43 / 1048 kcal / 02-12-2008
  • 8,83 km lopen / 0:42:54 / 509 kcal / 03-12-2008
  • 13,12 km lopen / 1:02:46 / 810 kcal / 04-12-2008
  • 18,94 km lopen / 1:35:25 / 1111 kcal / 06-12-2008
  • 35,36 km lopen / 2:56:16 / 1828 kcal / 07-12-2008
  • 12,95 km lopen / 1:01:14 / 751 kcal / 09-12-2008
  • 7,66 km lopen / 0:37:01 / 479 kcal / 10-12-2008
  • 7,42 km lopen / 0:33:54 / 499 kcal / 11-12-2008
  • 17,95 km lopen / 1:25:55 / 1152 kcal / 13-12-2008
  • 12,24 km lopen / 1:04:09 / 725 kcal / 15-12-2008
  • 12,08 km lopen / 0:58:13 / 820 kcal / 16-12-2008
  • 5,86 km lopen / 0:28:58 / 400 kcal / 17-12-2008
  • 6,84 km lopen / 0:36:07 / 452 kcal / 18-12-2008
  • 11,98 km lopen / 0:59:27 / 870 kcal / 19-12-2008
  • 6,82 km lopen / 0:35:08 / 435 kcal / 20-12-2008
  • 7,17 km lopen / 0:36:50 / 486 kcal / 23-12-2008
  • 12,12 km lopen / 0:59:35 / 865 kcal / 24-12-2008
  • 10,16 km lopen / 0:51:03 / 702 kcal / 26-12-2008
  • 17,01 km lopen / 1:24:39 / 1187 kcal / 27-12-2008
  • 6,05 km lopen / 0:29:59 / 402 kcal / 28-12-2008
  • 12,03 km lopen / 1:01:17 / 840 kcal / 30-12-2008

De loopafstand wordt gemeten met een Suunto t6c + footpod.

(training vorige maand)