0 te vermijden / * slecht, maar beluisterbaar / ** goed / *** zeer goed / **** fantastisch (meer uitleg bij de quotering)
(concerten vorige maand)
Tuur Florizoone (accordeon), Michel Massot (tuba) en Marine Horbaczewski (cello) , Opatuur, Gent, 17/12/2006
Donderdagavond is er een optreden van Bettie Serveert in de Charlatan. Ik heb van die groep ooit één (1) CD gekocht (Dust Bunnies), die grijs heb gedraaid ten tijde van mijn zelfstandigheid in de jaren 90. Puike muziek om goed bij uit de bol te gaan. Sindsdien heb ik de groep niet echt meer gevolgd –veel roddels gehoord– en ondertussen is één van de mede-oprichters (drummer Berend Dubbe) gesplit, maar Bettie toert nog steeds ijverig verder (met boegbeeld Carol van Dijk).
Nu had ik de kans om donderdag foto’s te maken van het optreden (voor Het Project), maar ik heb opgezegd. Het optreden begint pas om 22u, en dat haal ik gewoon niet. Want 22u wil zeggen pas gedaan rond 00u, en dan moet ik nog van de Vlasmarkt naar huis zien te geraken (geen bussen of trams meer) en om 6u15 er opnieuw uit. Not an option.
De ochtend erop vertrekt Tessa bovendien op congres (ASH, in Orlando, USA), en dus gaan we er die avond toch even kort op uit (en vroeg terug naar huis). Dringend tijd om nog eens bij de Martino langs te gaan.
John Snauwaert, gisteren zondag (03/12/2006) bij Opatuur
0 te vermijden / * slecht, maar beluisterbaar / ** goed / *** zeer goed / **** fantastisch (meer uitleg bij de quotering)
(concerten vorige maand)
“Cyclophonics: rechtstreeks muzikaal commentaar bij de koers van de dag“, zo stond het aangekondigd in de programmatie van de JazzLab Series. Componist en muzikant Johan Derycke –die zelf nog koersen heeft gefietst– stapte vier jaar geleden met het concept naar de Vooruit. Vijf muzikanten, gekleed als coureur, brengen een jazz concert, simultaan met een rechtstreekse TV-uitzending op groot scherm van een wielerwedstrijd. In de Vooruit was daarvoor plaats (in het Kafee) en interesse, en in relatief korte tijd was de zaak beklonken.
Wielerkoers en muziek is niet zo’n vreemde combinatie als u zou kunnen denken. Misschien herinnert u zich dat jazzbands of fanfares vroeger reeds ter plaatse de coureurs aanmoedigden. Naarmate de koers dichterbij kwam, werd de muziek ook steeds luider. Maar meer dan geanimeerde achtergrondmuziek was dit eigenlijk niet. In het concept van Derycke doet de band echter meer dan jazzy deuntjes brengen. De muziek die de groep brengt is –veel meer dan achtergrondmuziek– een heuse muzikale commentaar, waarbij het verloop van de compositie wordt ingegeven door wat er zich afspeelt tijdens de wedstrijd. Ontsnappingen, valpartijen en tegenaanvallen worden vertaald naar de dynamiek, de frasering en het tempo van de muziek.
Dat wordt een zeer chaotische bedoening, zo dachten wij, maar niets is minder waar. Derycke vertrekt voor zijn compositie van een aantal onderdelen, waarvan de volgorde en snelheid van spelen wordt bepaald door de gebeurtenissen in de koers. Een uitdaging voor de muzikanten, een feest voor de toehoorders/toeschouwers.
Johan Derycke: “Het concept is eigenlijk gegroeid vanuit de baankoers: de grote rondes en de klassiekers. Dat zijn telkens lange uitzendingen, mooi in beeld gebracht, maar dikwijls zitten daar ook dooie momenten in. En als we die auditief konden opvullen, dan zou dat een meerwaarde bieden op die soms wat statische beelden. Met dat idee zijn we naar de Vooruit gestapt, en zo hebben we in 2003 de Ronde van Vlaanderen begeleid.”
Voor de veldcross is de hele spanningsopbouw verdeeld over ongeveer een uur. Er worden een tiental rondes gereden, en er zijn ook een tiental partituren. Derycke, die zelf op accordeon speelt, is de regisseur van het muzikale gebeuren, en beslist welke partituren wanneer worden gebruikt. Daarbij is het vanzelfsprekend belangrijk om voorbereid te zijn op de meest onverwachte situaties.
Stel dat er iemand uitvalt, dan kan er bijvoorbeeld steeds teruggevallen worden op een partituur die het algemene verloop van de koers volgt. Tijdens het concert zaterdag werd bijvoorbeeld beslist om twee stukken niet te spelen, omdat op dat moment de posities van de renners al langer vastlagen. Derycke opteerde daarom voor langere stukken om die standvastigheid en overheersing van Nys –die zoals u misschien wist de wedstrijd gewonnen heeft– muzikaal vast te leggen.
Wielrennen als sport is bovendien een dankbaar onderwerp voor dit concept. Er is een bepaalde cadans, een uitgewerkt ritme over een lange tijd die de muziek in de hand werkt. Voor de muzikale ploeg heeft Derycke dan ook mensen gekozen die kennis hebben van wielrennen. Bij de muzikale commentaar is het immers belangrijk te beseffen wat een démarrage is en hoe zo’n wielerwedstrijd zich ontplooit. De muzikanten zijn divers, van klassiek tot jazz en rock(jazz), en de binding tussen de muzikanten is de liefde voor de koers.
Al die elementen vertaalden zich zaterdag in de Vooruit tot een spontaan, uiterst dynamisch en nauw aansluitend geheel tussen wedstrijd en muziek. De muzikale coureurs op het podium maakten integraal deel uit van de wedstrijd op het scherm. Zelden heb ik zo’n interessante wedstrijd gezien (al zal ik maar meteen toegeven dat ik normaal gezien zo’n wedstrijden niet meteen van nabij opvolg). Maar of u nu kwam voor de muziek of voor de wedstrijd, u werd vanzelf in beide onderdelen van het spektakel meegesleurd.
Cyclophonics, gezien en gehoord op zaterdag 25 november in de Vooruit. De groep toert nog verder in het kader van de JazzLab Series
(Deze bespreking verscheen gisteren reeds op Gentblogt.)
Eric KM Clark van het Skakk Trio, gisteren zondag (26/11) bij Opatuur
Mijn genegenheid voor Tricycle gaat terug op vorig jaar februari. Ik had hun CD in een platenwinkel ontdekt, en op een of andere manier sprak die mij verschrikkelijk aan. Het was de vormgeving, het logo, de titel (Orange for Tea), en het feit dat het Belgen waren. Ik heb de CD gekocht, blind (of eerder doof!) zonder er een noot van te hebben gehoord. En ik kwam absoluut niet bedrogen uit, integendeel.
Wie schetst dan ook mijn verbazing, toen ik bij mijn tweede bezoek bij Opatuur, getrakteerd werd op de voltallige bezetting van het trio –ze hebben geen drummer, hoewel Vincent Noiret zijn beste beentje voor zette door zijn cello als voleerd percussie-instument te gebruiken. De CD heb ik grijsgedraaid, en vooral Tuur (Florizoone) ben ik sindsdien te pas en te onpas tegengekomen. Mijn grootste gemis, tijdens de Gentse Feesten deze zomer, waren dan ook de Chroma-avonturen in de Spiegeltent (Baudelopark) waar heel degelijke jazzartiesten werden uitgenodigd. Zo waren er Peter Hertmans en Peer Baierlein (Jazzisfaction!), en ook Tuur. Het was kiezen tussen BNRF en Chroma, en gezien de kans groter was dat ik de mensen die op Chroma waren uitgenodigd nog eens ging tegenkomen, bleef ik hondstrouw aan het Festival.
Tuur ben ik onlangs terug tegengekomen tijdens Oorsmeer, in de Opera op de Kouter, waar hij met zijn accordeon een heel geanimeerde demonstratie voor kinderen gaf, samen met Michel Massot (op tuba). En ik keek al sinds de nieuwe seizoenscatalogus van De Bijloke uit naar de CD-voorstelling van King Size, gelinked aan de Staten-Generaal van de Klassieke Muziek en de Klara Muziekprijzen (met bijhorend concert).
Die nieuwe CD (King Size) ligt overigens geheel in het verlengde van Orange for Tea. Klezmerachtige invloeden, wilde ambiance, maar tevens meer ingetogen, bijna conventionele jazz, zoals Pas ce soir, je suis crevé dat Floorizone schreef voor zijn vriend, Mr. Champagne (en diens Galicische schone). Of 3 pinguins on a Sunday afternoon, waar Philippe Laloy op dwarsfluit speelt, maar dat even heerlijk klink in een duo tussen accordeon en tuba (met Michel Massot tijdens Oorsmeer).
Het concert van Tricycle begon pas om 22u. In bepaalde jazz-kringen is dat gefundenes fressen, maar voor het publiek dat voornamelijk voor het voorafgaandelijke klassieke concert was gekomen, bleek dit toch een serieuze hinderpaal. Waar de Bijloke Concertzaal een uur eerder nog tot de nok gevuld was, bereikte men op dit onzalige uur amper nog een bezetting van de helft van het parterre. Een zeer betamelijke opkomst voor een gemiddeld (Belgisch) jazzconcert overigens.
Florizoone ging meteen de joviale tour op, en kreeg zonder meer het anders plechtiger publiek van De Bijloke op zijn hand. Dergelijke interactie (nochtans niet vreemd aan de nieuwe jazzprogramatie van De Bijloke) was een beetje ongewoon voor het Bijlokepubliek. Niettegenstaande heb ik eigenlijk alleen maar positieve kritiek opgevangen. (“Heel goed!”; “Hier ziet ge maar hoe ge geen gans orkest nodig hebt om goede muziek te maken.”) Ik ben dan ook van oordeel dat De Bijloke met die nieuwe jazzprogrammatie wel degelijk een belangrijke rol speelt om jazz bij een breder publiek ingang te laten vinden.
Bovendien voldeed Tricycle alweer aan een van de criteria waaraan ik een goed concert beoordeel: de muzikanten zelf beleefden er verschrikkelijk veel lol aan. Niet alleen staat Florizoone van het ene been op het andere te wippen, Philipppe Laloy (sax en dwarsfluit) was dé man die het vuur aan de lont stak. Houterig, maar met een voor die blazers zeer ongewone mobiliteit, gaf de man een mimiek ten beste waar Pinokkio jaloers van zou zijn geworden. De sfeer zat er dik in, en op bepaalde momenten was het jammer dat De Bijloke geen planken vloer had waarop het publiek zich dansbaar kon uitleven.
Op het einde van het concert had het tevreden publiek er een smakelijke introductie tot meer jazz op zitten. Wie het graag zelf ook eens zou meemaken, kan ik een optreden van Tricycle zonder meer aanraden, of een van beide CDs van het trio: Orange for Tea, of de nieuweling, King Size. Te koop via de website.
Tricycle met als gasten Laurent Blondiau (trompet) en Lionel Beuvens (drums), gezien en gehoord op 18 november 2006 in De Bijloke.
(Deze bijdrage verscheen eerder vandaag op Gentblogt.)
Het zat echt wel goed met de winnaars van de vorige twee edities van het Jong Jazz Talent in Gent concours. In 2004 won Robin Verheyen, wat hem een tournee met de JazzLab Series –en de opening van het Blue Note Records Festival— opleverde, en onder andere resulteerde in twee uitstekende concerten in Gent. Eerst was er het duo met Harmen Fraanje bij Opatuur, en wat later het concert met het Narcissus Quartet in de Vooruit. In 2005 was het de beurt aan het Carlo Nardozza Quintet, dat we vorige week in wisselende bezetting in Gent mochten ontvangen, alweer bij Opatuur én in de Vooruit in het kader van de JazzLab Series.
“Voor we verder gaan, wil ik even de groepsleden aan u voorstellen”, glimlachte Nardozza in de Vooruit, nadat hij ons uitlegde dat de set begonnen was met Table for Five en De Zahir (naar het gelijknamige boek van Paulo Coelho). “Ik ben een grote fan van dat boek –al is het waarschijnlijk ook omdat dit het enige boek is dat ik in drie jaar heb gelezen.” Humor zou een constante blijven tijdens dit concert, zowel verbaal als muzikaal.
“Even vermelden dus,” ging hij verder, “dat ondanks sterke gelijkenissen, ik niet Admiral Freebee ben, die zit in een andere zaal. Want voor je ’t weet schrijven al die recensenten morgen dat de admiraal een toch sterk jazzy geïnspireerde set heeft neergezet.” Het CNQ zelf laat bij momenten dan weer rock invloeden horen, zoals even later bij Rubber Duck, waarin Melle Weijters (gitaar) met verve de hoofdrol vertolkt. Nu is een gitaar op zich niet zo uitzonderlijk in een jazzformatie, maar wel de manier waarop Weijters ze gebruikt. Geen tokkelende solo’s, maar een vaak rauwe klank die meer aan Jimi Hendrix appelleert dan aan Django of Scofield. Maar wat een aanwinst: Weijters komt er op subtiele manier in bijna elke compositie aan te pas, al leeft hij zich natuurlijk pas echt uit in Rubber Duck (een eigen compositie) of in Comba.
Dat laatste nummer, Comba dus, is dan weer –samen met Down To Bernina uit de tweede set– het nummer bij uitstek om te genieten van het samenspel tussen Nardozza en Daniël Daemen (sax). Niettegenstaande Daemen in de groep een beetje op de achtergrond blijft, vult hij nochtans zijn rol als tegengewicht voor Nardozza zeer goed in. Een zeer mooi wisselspel, goed gebalanceerd, maar dat soms wat krachtiger zou mogen zijn.
Het CNQ beperkte zich niet tot het repertoire van de CD Making Choices, maar bracht ook nieuw (?) werk (Tango Kangoo), en een stuk uit de Dozzy Suite (Winterslag). Het was overigens met die Dozzy Suite dat het CNQ in 2005 het Jong Jazztalent concours won. Wie al stukjes uit de Suite heeft gehoord, wacht waarschijnlijk met mij vol ongeduld tot Nardozza ze op plaat uitbrengt.
Het publiek werd in elk geval wild van het concert, en het CNQ was on ter wille met maar liefst twee bisnummers (waaronder een uptempo versie van Down To Bernina). Waarna de techniek resoluut de lichten aanstak en een CD door de luidsprekers duwde of we zaten daar ongetwijfeld nog. Met veel plezier overigens.
Maar goed, het CNQ moest verder op tournee, en het waren dan ook een zwaar vermoeide Carlo Nardozza en Tom Van Acker die we in het gezelschap van Alano Gruarin troffen bij Opatuur. De JazzLab Series tournee had hen ondertussen ook nog naar Genk (waar eerst het CNQ speelde en Nardozza nadien met Texier op de planken stond tijdens het Motives Festival) en Borgerhout gebracht, en zoiets gaat duidelijk in de kleren zitten.
Het concert dat bij Tuur werd gebracht was zoals voorspeld van een ander alooi dan met het CNQ. De composities die werden gebracht waren stuk voor stuk standards, zoals Footprints (Wayne Shorter) en The Thrill is Gone (Chet Baker). “Het doet deugd om ook eens die stukken te kunnen spelen waar ik normaal gezien slechts op CD naar luister,” vertrouwde Nardozza ons toe. De ritmische achtergrond van Van Acker (hij begon destijds als drummer) kwam hier extra tot uiting. En pianist Alano Gruarin –“mijn stadsgenoot”, dixit Nardozza– was een aangename ontdekking.
Hopelijk hebt u minstens één van beide concerten kunnen meepikken, want (beginnende!) groepen van dergelijk formaat komen we maar zelden tegen. Het CNQ gaat nog naar Koksijde en Grimbergen, en als u dat niet haalt, kan ik u alleen maar ten sterkste aanraden de Cd Making Choices met gezonde spoed in huis te halen. Te koop via hun website, uw locale platenboer, of, als het echt niet anders kan, ongetwijfeld ook in de fnac.
Het Carlo Nardozza Quintet, gezien in de Vooruit op 14 november; Nardozza-Van Acker-Gruarin, gezien bij Opatuur op 19 november. Het Carlo Nardozza Quintet toert nog verder in het kader van de JazzLab Series
(Deze bespreking verscheen eerder vandaag op Gentblogt.)
U hebt het zaterdag reeds op Gentblogt en gisteren in de andere media mogen vernemen: zaterdag werden de Klara Muziekprijzen 2006 uitgereikt in De Bijloke. De ceremonie werd gevolgd door een concert met muziek van Rachmaninov én van de winnaar van de Klara Carrièreprijs 2006, Frédéric Devreese.
Devreese kreeg eerst al een laudatio, gebracht door zijn vriend, de componist en dirigent Dirk Brossé. Brossé lauwerde de componist o.a. voor zijn bezielling en verscheidenheid, waarbij hij benadrukte dat Devreese “meesterlijk heeft geflirt met de meest diverse stijlen en genres”.
Nadien leidde Brossé het Vlaams Radio orkest door een aantal van Devreeses werken. Heel bijzonder was de uitvoering van de niet-geselecteerde Eurovisiesong-opdracht Vannacht uit 1980, door Marina Smolders en Catherine Mertens.
Een beetje achtergrondinformatie: Devreese had reeds de muziek geschreven voor de Belgische inzending voor het Eurovisiesongfestival in 1985. De (toenmalige) BRT was nog op zoek naar een tekst, toen mezzosopraan Mireille Capelle met het gedicht van Hugo Claus op de proppen kwam. Zowel Devreese als Capelle waren zeer gewonnen voor de tekst, maar de BRT was meer geïnteresseerd in een tekst van Bert Vivier, de producent van Woord en Spel. Toen de BRT halsstarrig voet bij stuk hield, trokken zowel Devreese als Capelle zich uit het project terug. Uiteindelijk stuurde de BRT Linda Lepomme naar Göteborg, met het lied Laat me nu gaan, op tekst van Bert Vivier en muziek van Pieter Verlinden. Linda Lepomme eindigde met slechts 7 punten op de laatste plaats.
Voor een Eurovisiesonglied waren zowel het niet geselecteerde Vannacht als het uiteindelijke Laat me nu gaan tamelijk conventioneel. Vergeet niet, dit is twee jaar na de inzending van het heerlijke Rendez-vous, door Pas de deux, op muziek van Walter Verdin (dat evenwel ook al bijna op de laatste plaats eindigde). Vannacht blijft evenwel een belangrijk tijdsdocument, en werd voortreffelijk gebracht door sopraan Marina Smolders, op piano begeleid door pianiste Catherine Mertens.
Devreese gebruikte het thema van het lied later voor de soundtrack van Het Sacrament van Hugo Claus, en het VRO pikte naadloos de draad op van het lied naar de orchestrale uitvoering. Het eerbetoon aan Devreese werd afgesloten met de wals uit Benvenuta.
Brossé is een van die dirigenten waarbij het een waar genoegen is om hen in actie te zien. Zwierig walsend en met enige overdrijving (zonder evenwel over de schreef te gaan) begeleidt hij het orkest. De teneur is modern romantisch, waarmee ik bedoel dat het VRO op geen enkel moment te zwaar of melancholisch werd, maar steeds wel vol gevoel.
Dat stond dan weer in schril contrast met de solist in het tweede deel van het concert. Rachmaninovs derde pianoconcerto is een zeer bekend en graag gehoord stuk. Omdat het technisch veeleisend werk is, duikt het ook vaak op bij de Koningin Elisabethwedstrijd. Het spel van Luc Devos, die soleerde aan de piano, was technisch zeer in orde. De partituur werd mij evenwel iets te doorgedreven staccato gespeeld, en dat kwam zeer steriel en afstandelijk over. Net daarvoor hadden we te horen gekregen dat Rachmaninov bij het derde pianoconcerto had aangegeven dat de pianopartij moest overkomen als was ze een zangstem, en dat effect ging daardoor totaal de mist in. Een te groot contrast dus tussen orkest en solist, en dat was jammer. (En dan moest ik met veel weemoed terugdenken aan het tweede pianoconcert van Rachmaninov, anderhalf jaar geleden in De Bijloke, ook met datzelfde VRO, maar met Aldo Ciccolini als solist. En toen ging er ook al een stuk van Devreese aan vooraf.)
Niettemin een zeer geslaagd eerste gedeelte en een puike prestatie van het VRO. Wat betreft Devos heb ik liever wat meer gevoel dan techniek, maar daar hoeft u het natuurlijk niet met mij eens te zijn.
Devreese & Rachmaninov, door het VRO o.l.v. Dirk Brossé, met Marina Smolders (sopraan) en Catherine Mertens (piano), en Luc Devos (piano). Gehoord op zaterdag 18 november in De Bijloke in het kader van de Klara Muziekprijzen 2006.
(Dit artikel verscheen eerder al op Gentblogt.)