De nieuwe lading vinyl voor de eerste helft van de maand:
Tussen al dat filmkijken door (hoog tijd om dit hier nog eens te updaten trouwens –ik antidateer dat wel straks), luister ik bijna constant naar muziek. Ik koop niet echt veel meer –ik ben geabonneerd op één van die streamingdiensten. De constante in dat verhaal is Qobuz, met uitstapjes naar Google Play Music en Tidal.
Wat ik koop, is meestal vinyl, en vaak geconcentreerd in tijd. Zoals in de herfst –misschien hoop ik zo mijn migraine te bezweren (quod non). Het stond al op facebook, maar hierbij de oogst van deze maand:
Binnenkort heb ik het nog wel eens over de handvol cd’s die ik toch heb ontvangen.
Vorig jaar was ik verhinderd, voor de jaarlijkse seizoensvoorstelling van Muziekcentrum De Bijloke (waarvan het epitheton nu weer eens voor, dan weer eens achter de naam van de locatie wordt bij geschreven). Spijtig, want ik vind die altijd weer bijzonder vermakelijk –dan wel op een uiterst positieve manier. Het enthousiasme van symfonisch programmator Frank Pauwels is altijd bijzonder aanstekelijk, inclusief –of misschien net specifiek door– de manier waarop hij zichzelf soms verliest in de wonderen van het programma dat het muziekcentrum elk jaar opnieuw uit de hoed tovert.
Wat heb ik onthouden? Radu Lupu komt (de enige die nog ouder is dan ik, aldus Pauwels). Lupu is een ondertussen legendarische Roemeense concertpianist, die 70 zal geworden zijn, wanneer hij volgend jaar in maart op het podium in de concertzaal staat. Hij speelt er het Pianoconcerto in a, opus 54 van Schubert, en Symfonie nr. 7 in E van Bruckner, samen met deFilharmonie o.l.v. Edo De Waart.
Het Brussels Philharmonic, u weet wel, dat orkest dat wereldberoemd werd met de soundtrack van The Artist, speelt in november extra muros, en wel in de Eskimofabriek. De -20jarigen kennen dat ongetwijfeld van de fuiven die daar plaatsvinden, merkte Pauwels op, maar ik zou toch ook de +20jarigen willen uitnodigen om daar naar toe te gaan. Het publiek neemt er plaats rond –en blijkbaar ook tussen– het orkest, zodat de muziek van Xenakis en Ligeti (er wordt ook Wagner opgevoerd) helemaal tot zijn recht komt.
Het project rond de Sonates van Nuyts werd dit jaar afgewerkt, gaat mogelijks op reis, en wordt volgend seizoen opgevolgd door de J&B Blanckaert-Glorieux Blends. Componist Joris Blanckaert en cellist Benjamin Glorieux mogen gedurende drie jaar (opnieuw goed voor zes concerten) een programma brengen dat op het eerste gezicht geïnspireerd lijkt door alcohol. Voor het eerste concert, Early Malt, brengen ze accordeonist Philippe Thuriot mee, voor het tweede, Absolut Sverige, nodigen ze nyckelharpiste Emilia Harper uit. (Een nyckelharpa is een traditioneel Zweeds instrument, dat een beetje op een draailier gelijkt.) Ik zal er zeker bij zijn.
In deze summiere bloemlezing mag natuurlijk ook jazz niet ontbreken. Er zijn twee abonnementsformules: iconen en kraakhuis, al had dat misschien beter mainstream en minderstream geheten (als ik ook eens een flauwe woordspeling mag maken). Want, vergeef me –of nee toch maar niet– ik ben niet meteen bereid om Melanie De Biasio als icoon te omschrijven. Het ziet er voor de rest wel goed uit, al die jazz, met zo.a. James Farm (Joshua Redman), Brad Mehldau, Jakob Bro, Jozef Dumoulin, Nordmann.
Over jazz gesproken, zat ik gisteren ook opnieuw in Auditorium C van de Blandijnberg voor de wekelijkse jazzlezing. Pascal Vandelanoitte had het over jazz en film in de jaren ’50 en ’60, al begon dat eerder in de jaren ’40, en eindigde het net voor die jaren ’60. Het was een boeiende staalkaart van de evolutie van jazz en de participatie van de zwarte medemens in de films uit die tijd. Voorzien van een heel pak fragmenten, waaronder deze Betty Boop: I’ll Be Glad When You’re Dead, You Rascal, You, uit 1932, en met Louis Armstrong als stereotype boze neger.
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=TD5GjzH8-HQ?list=PL0A10195D8E253100&w=560&h=315]
Een paar van de films had ik zowaar al gezien, zoals D.O.A. van Rudolph Maté (1950), A Streetcar Named Desire van Elia Kazan (1951), The Man With the Golden Arm van Otto Preminger (1955), Anatomy of a Murder van (opnieuw) Otto Preminger (1959), en uit het lijstje nouvelle vague op de laatste slide ook nog Ascenseur pour l’échaffaud van Louis Malle (1957), Les liasons dangereuses van Roger Vadim (1959) en A bout de souffle van Jean-Luc Godard (1959).
Volgende week is het de beurt aan Didier Wijnants, die het over Andrew Hill zal hebben.
Ik was nog net op tijd om de volledige tweede set van het Andy Sheppard Quartet in de Gent Jazz Club mee te pikken, een langoureuze belevenis, zo typerend voor de ECM catalogus. Het kwartet heeft trouwens net een nieuw album uit, Surrounded by Sea, dat ze zelf omschrijven als “a strongly atmospheric recording”. En dat gaf het concert perfect weer.
Aan alles komt een eind… “Het is de laatste!”, ontdekte ik vorige week toen ik naar de aankondiging van de zesde etappe in de uitvoering van de pianosonates van Frank Nuyts ging kijken. Ergens in april 2012 was ik voor Gentblogt naar de persconferentie voor het komende seizoen 2012-2013 van De Bijloke getrokken. Een formaliteit, zo bleek achteraf, maar waar ik naast de aangekondigde jazz programmatie vooral het langdurig project rond Frank Nuyts onthield.
De Bijloke had het plan opgevat om de pianosonates van Nuyts integraal uit te voeren, gespreid over drie jaar, met telkens twee concerten van drie sonates (en een vierde aanvulling) per jaar. Van de 18 sonates waren er toen zelfs nog maar 15 gecomponeerd, en daarvan waren er nog maar 12 ooit al eens uitgevoerd. Voor elke sonate zou er bovendien steeds een andere pianist worden aangesproken. Ik was meteen helemaal weg van het project.
Samen met de zoon heb ik elke uitvoering bijgewoond (één keer heeft hij zich laten vervangen, omdat het concert vorig jaar tijdens de examens plaatsvond). Tot mijn verrassing bleek hij net zo gedreven als ikzelf. Hij was ‘slechts’ 12 toen de cyclus begon, en heeft, vermoed ik, al meer naar de opnames geluisterd dan ikzelf. Want, o ja, aan het einde van het concert werd telkens een cd meegegeven met daarop de opname van het vorige concert; de opname van het concert gisteren wordt naar huis opgestuurd.
De muziek van de sonates is bijzonder complex. Niet alleen vindt de ‘gewone’ luisteraar er soms amper houvast, het lijkt ook voor de pianist niet meteen een evidentie. Wij zaten graag schuin achter die pianist, met zicht op de handen én de partituur, en het was niet altijd een evidentie om zelfs dat mee te kunnen volgen. Niet dat ik van het blad had kunnen aflezen, maar de notenbrij vertoonde voldoende pieken en dalen en rusten –enfin, halve noten i.p.v. zestienden– om op die manier toch wat structuur te kunnen ontwaren.
Gisteren mochten Tae Yoshioka (Pianosonate nr. 11), Ivo De Laere (Pianosonate nr. 12) en Roland Peelman (Pianosonate nr. 18) de cyclus afluiten. Er was alweer een gigantisch verschil tussen de manier van uitvoeren voor de verschillende pianisten. De Laere speelde bijna romantisch zacht, Yoshioka heel afgemeten, maar uiteindelijk gaf ik de voorkeur aan de manier van spelen van Peelman. Toch voor het stuk van Nuyts. Peelman speelde ook de Chromatische Fantasie en Fuga (BWV 903) van Bach, en daar was ik niet meteen enthousiast over. Peelman bracht dat stuk bijna helemaal forte, met weinig dynamiek in het volume, en ik had het vermoeden dat hij liever op de toetsen van een orgel had geduwd dan op een piano had getokkeld. Edoch: wie ben ik om Peelman in twijfel te trekken. Bovendien ging het om Nuyts, en dat stuk was schitterend.
Opvallend in de sonates was de verscheidenheid, niet alleen gekleurd door de pianist die het stuk bracht, maar tevens de inhoudelijke veelheid waarmee Nuyts in zijn composities uitpakte. De stukken bevatten naast de (hedendaags) klassieke elementen ook telkens uitgebreide verwijzingen naar andere genres, van jazz en blues tot pop. Soms niet meer dan een korte rif, maar soms ook een verrassende hoeveelheid contrasterende lijnen in de linkerhand. (Ik heb een hele uitleg gekregen over het contrast tussen de ditonische toonladder waarin Nuyts graag componeert, en de hele-toonstoonladder en de chromatische toonladder, die ik u en mijzelf graag bespaar.)
Het was een heel avontuur voor iedereen, neem ik aan, en ik ben bijzonder blij dat ik het allemaal meegemaakt heb.
John Tavener is overleden (!), lees ik bij Alex Ross. Ik zou niet kunnen zeggen hoeveel keer ik geluisterd heb naar The Protecting Veil. Tavener had het stuk geschreven op suggestie van cellist Steven Isserlis, die meteen de solo partij op zijn lijf geschreven kreeg. Enkel Isserlis kon de vereiste subtiliteit voor het werk bereiken, meende Tavener. Isserlis speelt die solo(‘s) op de meest bekende opname uit 1992. Het album werd een gigantisch succes, en ik werd meteen fan (ik had het er eerder al over).
Op YouTube vond ik niet meteen een representatieve opname terug, maar Alex Ross had de Two Hymns to the Mother of God:
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=HMC1A2Z3UKo&w=490&h=368]
Taveners eerste oratorium, The Whale, werd trouwens gereleast op het Apple label van The Beatles in 1968.
Tavener is net geen 70 geworden, de voorbereidingen voor het grote feestjaar waren al getroffen, en in het BBC Music magazine prijkt hij op de cover van het pas verschenen decembernummer. Hij had een groot deel van zijn leven af te rekenen met hartproblemen.
Zie ook de BBC Obituary: Sir John Tavener.
Ik heb ontelbare keren geluisterd naar de plaat De ontdekkingsreis van Piccolo & Saxo door Cruys Voorbergh en het orkest o.l.v. André Popp. Af en toe zoek ik eens op het internet naar de plaat of naar een online versie, en daarnet ontdekte ik dat er een filmversie bestaat uit 1958 door Joop Bekker en Geert Bekker-Knoef. Ze werd gemaakt voor Joop Geesink’s Dollywood uit de jaren ’40 tot ’60, toen de studio uit Nederland poppenanimaties maakte voor een internationale klandizie. Meer info op de Dutch Vintage Animation website:
Met deze website reist u terug naar de jaren ’40 en ’60 van de Twintigste Eeuw. De tijd dat poppenanimatie met de hand werd gemaakt. Ook de tijd dat er geen computers bestonden of videoassists. Deze films werden op ambachtelijke wijze geproduceerd. Een enorm tijdrovend proces wat zeer veel vakkennis vergde.
Meer jeugdsentiment is ook te vinden bij minigroove.nl, en de (15 minuten durende) film stond gewoon op vimeo:
[vimeo 64554395 w=500 h=278]
Hm. Als de stapels zo hoog worden, dan wordt het dringend tijd voor een update. Ik heb zelfs wat populaire muziek in huis gehaald.
De Miry Zaal van het Gentse Conservatorium (in de Hoogpoort) is een bijzonder aangename zaal met een goede akoestiek, waar ik eigenlijk veel meer concerten zou willen beluisteren. Eind vorig jaar stond Isabelle Faust er met Alexander Melnikov, maar dat heb ik helaas gemist. Gisteren was ik er echter wel, voor Vilde Frang & Michael Lifits.
Vilde Frang volg ik al sinds haar Prokofiev & Sibelius album. Lifits speelde mee op het Bartok/Strauss/Grieg album, en vorig jaar was er die prachtige Nielsen interpretatie.
Gisteren speelden ze Mendelssohn-Bartholdy (Sonate Nr 3) en Lutoslawski (Partita uit 1984), na de pauze gevolgd door een warme Brahms (drie Hongaarse Dansen) en de ijverig geadverteerde Beethoven (Sonate Op. 12 Nr 3). Er zaten redelijk wat invloeden van Anne-Sophie Mutter in de vertolking, wat ervoor zorgde dat die Brahms bijvoorbeeld wel warm was, maar niet melig-romantisch werd.
Dit speelde ze helaas niet (al was de Lutoslwaski een goed alternatief):
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=L5_wuXLXf18&w=500&h=281]
Volgende keer in de Miry Zaal: Bach & Telemann door het Sophie Gent Ensemble.
Vorige donderdag zat ik in Sint-Niklaas voor een concert van Too Noisy Fish. Peter Vandenberghe (piano), Kristof Roseeuw (contrabas) en Teun Verbruggen (drums) speelden er een heel aanstekelijke en onderhoudende set voor minder dan veertig man. Het verslag leest u bij Gentblogt.
Zaterdag trok ik naar De Bijloke voor La Belle et la Bête, de filmopera van Jean Cocteau & Philip Glass. Ik heb de Glass-versie in huis gehaald toen zijn bewerking uitkwam in 1995, en was razend benieuwd om het eens live te zien. Muzikaal is het sterk idiomatisch; herkenbaarheid is een troef en een vloek bij Glass. De score wordt voornamelijk gespeeld door een veelvoud aan keyboards, bijgestaan door een paar (riet)blazers. (Van de zogezegde nauwgezette lipsync –waarbij de opera werd geënt op de lipbewegingen van de acteurs in de film– is eigenlijk niet veel te merken.)
Zondag had Henri een schermtornooi in Hasselt, voor het Belgisch Kampioenschap pupillen en miniemen op degen, sabel en floret.
Maandagavond zat ik in de V.E.M. voor de repetitie van het volwassenenorkest.
Dinsdag had ik pianoles (ik heb het er binnenkort nog wel eens over), zat ik in een meeting met Robin Verheyen, en nadien in een programmameeting van Jazz & Muziek (Gent Jazz, Jazz Middelheim, etc). U weet ondertussen toch al dat Diana Krall, Trixie Whitley, Kurt Elling en Phronesis op het programma staan voor 2013? Niet te missen, die zaterdag 13 juli –er zijn al tickets beschikbaar!
(Zoek de vreemde eend in de bijt.)