Categorie: de krant

ernest (bis): from hero to zero

‘Cringe‘, was eigenlijk ook een goede titel geweest, of ‘de vuile was buitenhangen’.

Het kan best zijn dat Pascal Vyncke zich heeft overgegeven aan wat mogelijks kan omschreven worden als bedenkelijke praktijken. Het kan evengoed zijn dat dit alles een storm in een glas water is, dat er een paar mensen zijn die zich de bal van voor hun neus hebben laten wegkapen, en die zich daarmee nog niet hebben kunnen verzoenen. Dat is allemaal begrijpelijk; het is des mensen eigen (een uitdrukking die ik tegenwoordig wel meer hoor).

Maar in al mijn arrogantie wil ik toch even verzoeken om die vuile was binnenskamers te houden. Wat moet je in godsnaam denken als de chef binnenland van DS, Michel Vandersmissen, in een edito bij het onderdeel De Grootste Belg, in een reeks waarbij elke andere Belg de hemel wordt ingeprezen, volgende kleinzierige bijdrage levert:

  • Minder prettig wordt het als je zoiets voor jezelf doet. Dan wordt het wel een beetje zielig.
  • Enfin, zoals de zaken er nu voorstaan, is die fan van het eerste uur gewoon zijn oma.
  • Pascal Vyncke knutselde op zijn veertiende zijn eerste website in mekaar. Tja, je moet wat in je vrije tijd als je niet kunt voetballen.

Ugh? Context? Vlaamse kwaliteitskrant? Het zou niet misstaan in Privé of Story of Dag Allemaal, maar in De Standaard? Een minimum aan objectiviteit alstublieft. Het lijkt wel pus uit pas uitgeknepen puberpuisten.

Dergelijke onzin wil ik nog wel op het internet lezen (of zelf neerschrijven, hoor ik u suggereren), maar alstublieft niet in de krant. En zoek er maar niet naar, ik spreek me niet uit over Vyncke; maar een krant als De Standaard mag dringend opnieuw gaan bewijzen dat ze kwaliteit brengt.

the importance of being ernest

Het gaat van kwaad naar erger met De Grootste Belg. Dat de verkiezing meer en meer tot een populariteitswedstrijd verwordt, was al langer duidelijk, maar het Dag Allemaal-gehalte is er de laatste tijd weer met een sprong op vooruit gegaan. Eerst was er de hetze rond de benoeming van Eva Pauwels, en nu smijt de redactie van DS nog maar eens een steen in de modderpoel. Panem et circences.

Wie is Joke Staerlinck? (DS 29/04 – PDF); Pascal of oma Vyncke? (DS 02/05 – PDF); Heeft oma Vyncke het gedaan? (DS 03/05 – PDF)? (ijverig overgenomen door de redactie van DM overigens, voeg ik er maar aan toe, voor iemand mij van DS-bashing beschuldigt).

Blijkbaar in gang gezet door Radio 1 tijdens het programma De grootste Belg, trok de redactie van DS on-line alle truken uit de internetdoos open om te achterhalen wie zich schuilhield achter de naam Joke Staerlinck. Familienamen, schuilnamen, e-mail adressen, IP nummers, computernamen, Clarice Starling, alle passeerden ze uitgebreid de revue in de Vlaamse kwaliteitskrant.

De on line-redactie ploos daarom de technische gegevens uit die meegestuurd werden met deze e-mails. Wat blijkt? De mailtjes van Joke Staerlinck werden verstuurd vanop dezelfde computer als die vanwaarop Pascal Vyncke een tijd geleden een e-mailtje naar de redactie stuurde (voor de liefhebbers: PV1800).

De geëtaleerde kennis boekte resultaat, want, gisteren reeds, naderde de zoektocht naar Joke Staerlinck […] zijn ontknoping. […] “Mijn oma”, zegt Pascal. Niet dat de erudiete redactie van DS on-line in een dergelijke voor de hand liggende val trapt, want de 72-jarige oma Vyncke, die ze diezelfde namiddag nog aan de lijn kregen, klonk danig overstuur. Bovendien herinnert ze zich haar pseudoniem niet naar behoren, bedient ze zich eigenlijk van een ander alias, komt haar schrijfstijl niet overeen met die van een senior, en is ze eerder ’s nachts dan overdag actief. Eigenlijk is het allemaal Pascal Vyncke zelf, impliceert DS, al zal je hen, als gedegen journalisten, dergelijke roddels niet horen uiten.

Best grappig, al dat gesjoemel achter de schermen, en op een of andere weblog zou het waarschijnlijk niet misstaan. Want, kijk, ook op de site van De Grootse Belg wordt er over de Zaak Vyncke bericht. Alleen ziet men daar de absurditeit van dergelijk detectivewerk iets beter in.

Groothartig sluit Bart Van Belle af: Voor ons is de zaak gesloten. Wij gaan gewoon op zoek naar de Grootste Belg. Wat was dat alweer over die apophase? (Of is het een paralipsis? Of zelfs een zorgvuldig opgebouwde proslepsis?)

not a chance in hell

Voor wie het zich afvroeg (en ook voor u, die er helemaal geen zin in heeft), en voor wie straks moeite zou hebben de slaap te vatten; de “simpele redenering” waar ík daarnet mee in slaap ben gevallen, komt uit het artikel We leren kinderen hun gezond verstand te negeren (DM 2/05/05).

“We vroegen leerlingen uit het hoger middelbaar hoeveel kans ze maakten op een zes als ze twee keer na elkaar met een dobbelsteen mochten gooien. Een kans van twee op zes, dacht de meerderheid en dat klopt niet.”

[…]

Hoe zit dat trouwens met die dobbelsteen? Van Dooren: “Als je één keer gooit, heb je één kans op zes. De truc is dat je de redenering dan moet omdraaien: de kans om geen zes te gooien is vijf op zes. Tweemaal na mekaar geeft dat 25 op 36. Als je twee keer na mekaar mag dobbelen, heb je dus 11 op 36 of net geen twee kansen op zes op het cijfer zes. Ik heb het zelf ook even moeten navragen, ja.”

Voor wie het liever in het Engels uitgelegd krijgt, is er Dice and the Laws of Probability.

(Het artikel in kwestie als PDF.)

stokske (the newspaper version)

Ook de kranten hebben een stokje. Alleen loopt het nog wel eens mis bij het geven van een persoonlijke invulling. Op 12 april publiceerde The Herald Tribune (IHT) een column van C.J. Moore, getiteld: Meanwhile: The world is Englishing. De Morgen was er als de kippen bij, en publiceerde, bij monde van Peter Dupont, op 14 april reeds een synthese van datzelfde artikel als De wereld spreekt Engels, maar de Engelstaligen begrijpen er niets van. En kijk, vandaag (21 april) treffen wij in De Standaard een gelijkaardig gewrocht aan in de katern debebouwde.com: Englishing is de mode (nu ook op het taalblog).

De aandachtige lezer heeft ondertussen al door dat, van de subtiliteit van de Engelse titel (“de wereld verengelst” en de verwijzing naar het oneigenlijk gebruik van de ‘gerund’) niet veel meer overblijft. Bij De Morgen blijft de titel nog duidelijk, maar bij De Standaard is dat al helemaal zoek. Die vergelijking gaat ook op voor de respectievelijke samenvattingen. En voor de bronvermelding: DM vermeldt nadrukkelijk IHT als bron, bij DS hebben we daar verder het raden naar. En ja, ze hebben beiden dezelfde bron gebruikt, want de gelijkenissen zijn al te frappant om van toeval te kunnen spreken.

Waar het oorspronkelijke artikel het vooral heeft over een verkeerde manier van verzelfstandiging van Engelse werkwoorden in een vreemde taal (onder het motto, hier al eerder aangehaald: ‘buitenlanders kunnen beter Engels dan native speakers‘ in internet is gelijk Engels), dwalen DM, maar veel meer nog DS, af van die boodschap.

Voorbeeldjes, voorbeeldjes!

DS: De nieuwe linguïstische trend heet “gerunding”. Om het even welk woord kunnen we van een -ing voorzien, kwestie van toch maar “Engels” te lijken. Het probleem is dat de Britten er zelf niets meer van snappen.

Om het even welk woord? Ik denk dat het voornamelijk om werkwoorden gaat. Ik ken de etymologie van footing niet, en ik heb die ook niet onmiddellijk teruggevonden, maar de gerund is een werkwoordsvorm.

DS: Grammaticaal wordt die uitgang gebruikt om de gerund te vormen. “I am eating” betekent dus “ik ben aan het eten”.

Case in point, zouden onze Engelstalige vrienden nu schrijven. Hoewel “I am eating” misschien wel kan vertaald worden als “ik ben aan het eten”, is ‘eating‘ in deze context bijlange geen gerund (verzelfstandigd werkwoord), maar een present participle (onvoltooid deelwoord). Letterlijk vertaald –maar volledig archaïsch, vandaar dat ik ook zeg dat de vertaling goed is– staat er: “ik ben etende”.

DS: Het gevolg van al dat ingen is dat de Engelse taal weer wat minder de “lingua franca” wordt.

Wablief? Lingua franca: A lingua franca or diplomatic language is language widely used beyond its native speakers, primarily for international commerce and extending to other cultural exchanges. (mijn bold). If anything dan zou ik zeggen dat ze net méér lingua franca wordt.

Het artikel in DM is stukken beter dan de versie in DS, maar ik mis vaak wat context. Zoals het plotse opduiken van ‘beasting‘: Hoe lang is het nog wachten op Chinese gevangenisbewakers die zich overgeven aan ‘beasting’? In de Engelse tekst staat dat als volgt:

But I wonder how long it will be before “beasting” and “monstering” find their way around the world. These unsavory words are slang terms for interrogation methods employed by the U.S. military, made public by court proceedings related to abuses at Abu Ghraib prison in Iraq.

Zelfs al ken je het woord niet, dan kan je de betekenis uit de context halen.

Tot zover, lees vooral het oorspronkelijke artikel. De kans is niet gering dat u zich dan ook afvraagt: waarom hebben ze niet gewoon het artikel aangekocht en vertaald?

Bronnen:

Referenties:

en als ge dat niet gelooft

…maak ik u wel wat anders wijs. Urban Myth nr 7556/78/553 lezen we bij Het Laatste Nieuws: Dievegge verstopt GSM in vagina

De Roemeense politie heeft een GSM-dievegge betrapt die de GSM op een wel heel intieme plek verborgen had. De agent belde het nummer van de gestolen telefoon, en hoorde gerinkel vanonder de rok van de vrouw.

Een getuige zag de 34-jarige Ruxandra Gardian en haar vriendin de GSM meepikken in een drukke winkel, toen de eigenaar van de telefoon die even had neergelegd. Beide vrouwen werden gefouilleerd, en de politie wilde hen bijna laten gaan. De getuige stond er echter op dat ze had gezien hoe één van hen de telefoon had meegenomen.

Toen de politie daarop het nummer van de GSM belde, hoorden ze gerinkel vanonder het rokje van de vrouw. In het politiebureau werd de vrouw door een agente grondig gefouilleerd, die de GSM terugvond in de vagina van de vrouw. De eigenaar van de telefoon weigerde om zijn telefoon nog te gebruiken.

Voor wie het weten wilt, ’t was een Nokia 9300.

gesignaleerd

Uit de krant(en) gehaald:

  • Via Stoere motorrijders zijn zwakke weggebruikers terecht gekomen bij de brochure Aandacht voor motorrijders in de weginfrastructuur op de site van het BIVV. Vooral bedoeld voor de wegbeheerders, biedt deze brochure interessante informatie voor de motorrijder.
  • Beaufort 2006 niet begraven, meer zelfs: De geldproblemen van het kustproject Beaufort zijn van de baan. Vandaag maakt de organisatie bekend dat de editie van 2006 toch kan doorgaan. Juicht, allen.
  • Meer groepen voor minder geld op Blue Note 2005, dertig concerten in negen dagen. John Scofield, McCoy Tyner, Dave Holland, Bert Joris, Dee Dee Bridgewater, Philip Catherine, Charlie Haden, Cassandra Wilson, Erik Truffaz. 23 EUR per dag of 55 EUR voor een driedagenpas. Aiaiai.
  • Tram 1 rijdt. De Floralies beginnen. ’t Is zomer.
  • Jeroen Brouwers in DM Boeken
  • Da Vinci & Co in DM Boeken, een doorslagje van een een artikel dat ik elders al heb gelezen, maar niet zo onmiddellijk kan terugvinden.

Dankuwel.

navigatie bij de krant

Gripe of the day: twee krantensites: de site van De Morgen en (niet te vlug juichen) die van DS.

De inlogprocedure bij DM: op de homepage klik ik braafweg op inloggen, waarna ik op een pagina terecht kom, inloggen & registreren, waar ik vervolgens nog eens op Ik wil inloggen mag klikken voor ik op de eigenlijke inlogpagina terecht kom. Duh.

Op die inlogpagina geef ik mooi een e-mail in, duw op de tab-toets om naar het volgende veld te gaan, en lo and behold ipv op het wachtwoordveld (Opgelet! Het wachtwoord is hoofdlettergevoelig.) terecht te komen, kom ik eerst terecht op de link Ik wil mijn gegevens aanpassen, een volgende tab brengt mij bij Ik ben mijn wachtwoord vergeten, en dan pas, na drie tabs en evenveel pagina’s, kan ik mijn paswoord ingeven, op enter drukken (of op inloggen klikken), en eindelijk de krant lezen.

De Standaard is iets (een weinig) beter, al staat de loginfunctie (bijna helemaal) onderaan de homepage, en staat er nergens bovenaan die homepage een link daar naartoe. De tab-jes staan daar wel goed, maar je moet die inlogvelden eerst nog weten te vinden natuurlijk.

Bovendien loopt er bij DS wel eens iets mis met hun targets: als je bvb naar een van hun tig weblogjes gaat, nemen we maar even het taalblog, en je klikt op het logo van De Standaard bovenaan, dan opent zich de website van De Standaard in een nieuw venster. <sarcasm>Handig</sarcasm>.

Het kan nog erger: ga je naar datzelfde taalblog via hun homepage: klik op weblog in het linkermenu (die link opent zich mooi in hetzelfde venster). Op die pagina klik je dan op de tekstlink van een van de weblogs, dan wordt die pagina netjes in hetzelfde venster geopend, maar klik je op het icoon van datzelfde weblog, dan wordt de pagina in een nieuw venster geopend. Klik je daar dan terug op het logo van DS om naar DS terug te keren, dan opent zich dat weer in een nieuw venster, en zo kan je vensters blijven openen natuurlijk. Zoals ik al zei: <sarcasm>handig</sarcasm>.

(Klikken op het logo van DS als je een artikel leest, brengt je wel terug naar de homepage in datzelfde venster. Zeer logisch.)

feitelijk

Het is niet altijd even gemakkelijk voor de moderne journalist. Het internet is dan wel een zeer aanlokkelijk medium, met een schier oneindige bron aan informatie, berichten over dat medium zélf lijkt maar al te stroef te verlopen. De controle van de gemeenschap is snel, en onverbiddelijk.

Het is ook niet vanzelfsprekend. Gemeenschappen rijzen uit de grond als paddestoelen op een herfstnacht, mensen groeperen zich, en hergroeperen zich, en doen ondertussen ook nog eens hun eigen ding voort. Er zijn gemeenschappen per provider, per software, per onderwerp, en nergens is daarin een duidelijk aanwijsbare leider of voortrekker. En laat het dat nu net zijn wat het internet voor de insider zo aantrekkelijk maakt, maar voor de buitenstaander verschrikkelijk moeilijk maakt om te volgen.

Vooral voor de journalist lijkt het een onmogelijke taak van alles op de hoogte te blijven. De symbiose tussen oud en nieuw lijkt maar niet te werken, en pogingen van de oude media om de nieuwe te omhelzen worden met argusogen gadegeslaan, en elke misstap wordt sneller afgestraft dan hij werd gemaakt. Hoewel.

Want bij dat alles blijkt het wel bijzonder vaak mis te gaan wat betreft de fact checking. Dat een krant niet louter objectief bericht, maar ook duidt of in zekere mate politiek gekleurd is, mag niet meteen problematisch zijn. Maar een feit is nog altijd een feit, een naam is een naam; het verschil tussen tx of XL is net zo groot als tussen XS en XXL. Weten wie een oprichter van een initiatief is, kan worden geverifieerd met een simpele telefoon of een e-mail.

En feiten zijn belangrijk. Het hoeft niet meteen voor iedereen belangrijk te zijn, zoals wanneer iemand in een recensie zou schrijven dat Johann Wilhelm Hertel zwaar beïnvloed is door Maurcio Kagel, en dat enkel door mensen die met klassieke muziek bezig zijn naar waarheid kan worden ingeschat. Niettemin is de bewering foutief, en kon ze worden vermeden. Meer zelfs: voor de insiders is een dergelijke bewering gewoon absurd (Kagel is 200 jaar na Hertel geboren), maar voor een buitenstaander is ze –aan de oppervlakte– van weinig belang. (Herhaling is belangrijk, dus:) daarom is het nog niet minder foutief!

Een echte samenwerking tussen de ’traditionele’ media en de nieuwe (in casu de blogosfeer) kan er pas komen wanneer beide partijen elkaar respecteren. De parameters voor internet (de rolverdeling) zijn anders dan voor pakweg de krant, waar steeds wordt gewerkt met (of gezocht naar) een duidelijk aanduidbaar hoofdpersonnage. Op internet is er veeleer sprake van voortdurende stromingen en wisselwerkingen, een dynamisme dat niet past in de eerder statische wereld van de geschreven pers. Er zijn meer personnages en minder leiding, meer invloeden en minder vaste regels.

Maar feiten blijven feiten.

heeltegans verkeerd

Het was mijn bedoeling dat Taalblog van DS als “niet te missen” bij u aan te raden. Helaas blijkt men er de bal meer dan eens mis te slaan. Naam nu de entry op()houden:

Laat het er ons ophouden dat Naïma volgende week niet in ons bedrijf zal komen

beter:

Let [sic] het ons erop houden dat Naïma…

De eerste zin is verkeerd; in die context kan op()houden niet aaneen worden geschreven, omdat, wanneer dat wel gebeurt, de betekenis volledig wijzigt.

Correct zijn: “laten we erover ophouden”, “laat het er ons op houden”, en ook “laat het ons erop houden”.

De betekenis van op()houden verschilt in het gebruik als “ophouden” (omhoog houden, of stoppen) dan wel als “erop houden” (en er is ook nog “erop nahouden”). Taalkundig dient te worden bepaald of “op” in elk van de gevallen een onderdeel is van een scheidbaar werkwoord, dan wel een voorzetsel in een (geijkte) uitdrukking. Wanneer men bedoelt “ervan uitgaan dat”, “als vaststaand aannemen dat” (cfr van Dale), maakt de “op” deel uit van een uitdrukking (bij het werkwoord houden), en niet van het werkwoord zelf. Daarom is het gebruik van “ophouden” in de zin Laat het er ons ophouden dat Naïma volgende week niet in ons bedrijf zal komen verkeerd.

Maar ik zal er maar over ophouden er u verder niet meer mee vervelen.

de stam

DS diversifieert. Naast En nu even ernstig, hebben ze nog tig andere weblogs geopend; een overzichtje vindt u op DSblogt. (Ze doen tenminste hun best.)

Nieuw zijn ze niet allemaal: ze stellen gewoon een aantal van hun columns open voor het publiek, zoals het tot Taalblog omgedoopte Lettermetaal. (Het gaat nogmaals over taal, vrees ik.)

Het meest recente postje aldaar behandelt de imperatief, weliswaar vermomd onder de hoofding: Hoed u voor dt-fouten. Waarbij ze tot de conclusie komen: imperatief = geen t.

Great. In mijn ANS, staat daarover het volgende te lezen:

De vorm zonder onderwerp kan gebruikt worden om één of meer personen aan te spreken. In het laatste geval komt in de schrijftaal ook een imperatiefvorm bestaande uit stam + t voor.

Een simpel trukje, voor die dt regeltjes, werd ons in de basisschool als volgt voorgehouden: bij twijfel, vervang het werkwoord door een werkwoord zonder d op het einde van de stam (hoe dwaas het ook mag klinken). “Ik vind dat maar flauw van u,” wordt dan “ik loop dat maar flauw van u.” Simple comme bonjour. (Al moogt ge mij niet op mijn Frans pakken.)

Oh, en “ik drink nooit t(h)ee, gij drinkt altijd t(h)ee, hij drinkt t(h)ee als hij tegenwoordig is.” En dat stond nochtans ook al in DS op 27 februari 1997, volgens deze pagina.