Categorie: samenleving

De discussie kan niet worden afgedaan als een van wetenschappers tegenover barbaren

Het was met ongemeen veel genoegen dat ik vrijdag de opinietekst Waarom wij zondag actie voerden in Wetteren (DM, 03/06/2011, p17) mocht lezen in de krant. Het is uitzonderlijk dat men zo’n welgestructureerde en genuanceerde tekst vermag te lezen. Zelfs wie het niet eens is met de actievoerders tegen de ggo’s op het Wetterse veld, zal moeten erkennen dat de auteurs-wetenschappers van deze tekst een bijzonder boeiend en informatief betoog hebben geschreven. Het contrast met de wanordelijke kattebel die daags nadien verscheen van de hand van één van onze biotechnologische pioniers, had niet groter kunnen zijn. In Hadden de actievoerders maar even nagedacht (DM, 04/06/2011, p17), spartelen Marc Van Montagu en Geert Angenon gelijk duivels in ongetwijfeld genetisch gemodificeerd wijwater, eerst met een populistische en weinig steekhoudende paragraaf, om vervolgens met een emotieve en niet echt onderbouwde halfslachtige wetenschappelijke uitleg zichzelf totaal te verliezen.

In diezelfde krant slaagt de KU Leuven er bovendien alsnog in ons met open mond te laten lezen dat ze de onderzoekster ontslaat die mee actie voerde tegen ggo’s (DM, 04/06/2011, p06–p07). Wetenschap beoefenen aan de KUL staat duidelijk niet gelijk met het behouden van een open en kritische geest.

Vandaag verschijnt er alweer een opiniestuk in DM: Wiens brood men eet… (DM, De Gedachte, 06/06/2011, p27). “Iedereen,” zo schrijft men daarin, “kan in het rapport van de bioveiligheidsraad online lezen dat – bij gebrek aan consensus – uiteindelijk via een stemming een voorwaardelijke toestemming wordt verleend.” Er bestaan zelfs twee rapporten, eentje van de Universiteit Gent, en eentje van BASF Plant Science. In beide rapporten wordt overigens gesproken over de bijen die ook in de media gonzen:

Potato (Solanum tuberosum ssp. tuberosum) is mainly a selfing species, but cross-pollination can also occur (OECD, 1997). The pollen is relatively heavy and is spread by wind and insects, especially bumblebees. […] The cultivar considered here, Désirée, flowers abundantly, produces berries frequently and sets viable true seed.

In het beide documenten (in het tweede iets uitgebreider dan in het eerste) lezen we daar een bezwarende commentaar over:

The distance of 150 m to other potato plots is in the line of distances previously recommended. Nevertheless, recent data on bumblebee foraging (Wolf, S. & Moritz, R.F.A. 2008. Foraging distance in Bombus terrestris L. (Hymenoptera: Apidae. Apidologie 39: 419-427) reporting mean foraging distances of workers of 267 m (max. 800m) may raise concern about risk of spread beyond the 150 m foreseen in the trial. Kraus et al. 2009 are even reporting male flight distances up to 9.9 km!

…maar dat wordt door de coördinator van het project / het SBB afgedaan als weinig relevant. Een beetje eigenaardig, want het genetisch gemodificeerde maïsveld dat daarvoor in Wetteren door/voor Monsanto werd aangelegd, bleek eind vorig jaar al tot besmetting te hebben geleid. Volgens het Field Liberation Front stonden er naast het veld volle bijenkorven opgesteld, en zorgden de onderzoekers daardoor voor moedwillige besmetting. De aanwezigheid van de bijenkorven werd officieel vastgesteld zo schrijven ze, maar ik vind dat alsnog nergens anders terug.

Lees vooral de teksten van de tegenstanders eens —Waarom wij zondag actie voerden in Wetteren (DM, 03/06/2011, PDF p17) & Wiens brood men eet… (DM, De Gedachte, 06/06/2011, PDF p27)– en de adviezen van de bioveiligheidsraad. Alles gecombineerd, is er op zijn minst voldoende reasonable doubt aanwezig om die proeven op het Wetterse veld niet zomaar te laten doorgaan.

Armoede: de vaststellingen zijn schokkend en zorgwekkend

Vanochtend werd mijn aandacht getrokken door een voorbijflitsende titel in mijn nieuwslezer: Eén op vier kinderen woont in huis zonder toilet. Die bewering leek mij zo hallucinant dat ik even op zoek ging naar de bron.

Decenniumdoelen 2017 presenteerde vandaag de vierde Armoedebarometer (pdf). In het begeleidende persbericht (pdf) worden een aantal dwingende cijfers opgelijst:

  • Het aantal mensen die de eigen Gezondheid als slecht tot zeer slecht ervaren is gestegen. Lager geschoolden leven nog steeds minder lang in goede gezondheid dan hoger geschoolden. 29,2% van de eenoudergezinnen moet gezondheidszorgen uitstellen om financiële redenen.
  • De gevolgen van de crisis zijn ongelijk verdeeld: kansengroepen hebben meer kans op werkloosheid voor langere tijd. Vooral de ouderen, jongeren en laaggeschoolden ondervinden meer schade door de crisis. 15,7% van de jongeren zijn werkloos. 6% van de kinderen groeit op in een gezin zonder inkomen uit betaalde Arbeid.
  • De druk op het Inkomen is zeer groot. 10,1% van de Vlaamse bevolking heeft een inkomen onder de armoedegrens. 22,3% van de eenoudergezinnen leeft met een verhoogd armoederisico. 18,6 % van de kinderen leeft in een huishouden dat aangeeft het moeilijk te hebben om rond te komen.
  • 40,0% van de huurders woont in een woning van ontoereikende kwaliteit of een gebrek aan comfort. 25,4% van de kinderen woont in een woning waar men niet over bad, toilet, centrale verwarming of warm en stromend water beschikt.
  • Op het domein van Onderwijs zien we dat 13,4% van de 15-jarigen laaggeletterd is.
  • 17,4% van de mensen kan zich niet één week vakantie weg van thuis veroorloven, voor de kinderen is dat 18,9%

Ik word daar een beetje stil van.

Geen nood, amper een jaar geleden berichtte de media nog dat de gemiddelde Belg beschikt over een vermogen van 67.200 euro.

Marktconforme naïviteit

“Ik weet niet hoe het met u gesteld is,” vraagt Margot Vanderstraeten zich hardop af in De Morgen, “maar een marktconforme biefstuk prikkelt mijn appetijt niet.” Vanderstraeten wil daarmee een hart onder de riem steken bij de landbouwers die zich door Ikea benadeeld vinden in de recente 2,5 euro voor een biefstuk stunt. De argumentatie die ze daarbij biedt, is bijzonder vermakelijk.

Als mensen of bedrijven het woord ‘marktconform’ gebruiken, weet je dat het opletten is geblazen. Ikea noemt de prijs van 2,5 euro voor een steak met friet reglementair en marktconform. Over welk reglement de Zweedse multinational het precies heeft, is niet duidelijk.
Gaat het over het bewijs dat ze voor het vlees, afkomstig van Belgische koeien, ongeveer 10 euro per kilo hebben betaald? Hebben ze het over de procedures waarop het biefstukvlees machinaal is bewerkt; want pletten, verdunnen en inkerven is de enige manier om spierweefsel van slechte kwaliteit enigszins mals en eetbaar te maken?
Het reglement: slaat dat op de fokmethodes van de beesten, hun leeftijd, hun levensomstandigheden, de wijze waarop ze werden ontbeend? Dat ze die procedures – van kalf tot biefstuk met friet van 2,50 euro – dan eens op een filmpje zetten, en dat in hun restaurants afspelen.

Weinig restaurants of vleeswaren zouden zo’n test doorstaan. Een mens vraagt zich af of Vanderstraeten zelf gelooft dat het vlees dat ze in het grootwarenhuis of bij de buurtslager koopt, op een veel diervriendelijker manier tot stand is gekomen. Denkt zij dat ander vlees niet machinaal werd verwerkt, en dat heelder horden ambachtelijke slagers haar vlees zorgvuldig en met grote liefde (voor dier, mens en eindprodukt) uitbenen, zengewijs de beste snijplaats zoeken, een gulden snede aanbrengen en het vlees voorzichtig verwijderen en met zwoele lippen van een zachte kus voorzien alvorens het, stuk per stuk, eerbiedig te verpakken? Meent zij dat de met keizersnee geboren Belgische Witblauwe als Wagyu door het glorierijke leven wordt gemasseerd, geheel gevoed met gras op vrije loopweiden?

Of bedoelt Ikea met reglementair dat vlees vlees is? En dat het hun niet kan schelen of hun klanten hun steak ‘saignant’ of ‘à point’ willen? Is het dit wat ze willen zeggen: dat alles in hun keuken reglementair bien cuit is, om de simpele reden dat er in de Ikeakeukens geen chefs werken, maar hardwerkende keukenkrachten die tonnen voedsel volgens instructies in ovens plaatsen. U denkt toch niet dat Ikea kookt? Sauzen maakt? Aardappelen schilt? Vleesballetjes rolt? Taarten bakt? Salade wast? Biefstuk in klontjes hoeveboter bakt?
Ikea: specialist in doe-het-zelf, maar niet in hun eigen keuken. Ikea warmt op, de hele dag door. Alles komt kant-en-klaar binnen. Rechtstreeks van de voedselfabriek. Alles komt daarom ook kapot gemarineerd binnen: de enige remedie tegen uitdroging. De steak (150 gram) met friet van Ikea is dus heerlijk marktconform.

Lieve help! Straks gaat ze nog beweren dat de Peter Goossens Waterzooi van Kip met Basmati Rijst niet eigenhandig door Peter Goossens in het Hof Van Cleve wordt gemaakt. Of dat er in de ontelbare Sodexo keukens (denk: school- en bedrijfsmaaltijden) ook al niet zelf wordt gekookt! Of dat niet elke Vlaamse bakker zijn eigen broodjes kneedt, maar dat die, zoals de Panos, het kant en klaar geleverde deeg gewoon opwarmt in de oven. Of erger: dat het brood soms gewoon gebakken, en zelfs voorgesneden, wordt geleverd!

Ik weet niet hoe het met u gesteld is, maar een marktconforme biefstuk prikkelt mijn appetijt niet. Daar heb ik andere adjectieven voor nodig. Of een rijstpapje met koffie: na een helse tocht door hun winkels smaakt dat tenminste nog een beetje naar troost.

Er is geen betere manier, mevrouw Vanderstraeten, om het globalisme een halt toe te roepen, dan te weigeren eraan deel te nemen. Dus gaat u beter gewoon niet naar de Ikea, de Delhaize, de Panos, de Colruyt, en al die andere volumineuze verkoopsplaatsen. U koopt uw vlees rechtstreeks bij de diervriendelijke landbouwer; uw kasten bij de lokale ambachtsman die bij voorkeur met mileuvriendelijke materialen werkt; uw brood en patisserie bij de bakker die zijn produkten zelf vervaardigt. Dat die produkten (soms veel) duurder zijn, en dat ge geen grootverdiener zijt? Tsja, was dat nu niet net waartegen u wou protesteren? Of was het enkel omdat de uitbuiting in dit geval groot en duidelijk genoeg was?

Sex sells. Toch zonder fact checking.

Antwerpse studente veilt maagdelijkheid op internet verscheen er in mijn nieuwslezer. Geen mens die eraan kan weerstaan om op die titel te klikken, al is het maar om daarna hoofdschuddend te kunnen prevelen dat ze toch weer brol in de gazet zetten.

Een 20-jarige Antwerpse studente is nog maagd –zo mag ook blijken uit een gynaecologisch onderzoek– en wenst haar maagdelijkheid ten gelde te maken. “Ze is knap, maar geen adembenemende schoonheid”, rapporteert de Nederlandse journaliste Mylène De La Haye van het magazine Panorama. Volgens het artikel in DS stond de teller om haar maagdelijkheid te mogen doorbreken, gisteren reeds op 7.500. De La Haye vond haar “een aseksuele uitstraling” hebben en vroeg zich hardop af “wat zo’n rijke man met haar tussen de lakens moet.”

Ze is de eerste niet, die haar maagdelijkheid te koop aanbiedt; het zal u misschien verbazen, maar zulk een toestanden bestonden ook al vóór het internet er was (hoe heet die film met Brooke Shields nu weer). Noëlle, de naam waarachter de geldbenodigende maagd schuilgaat, had op dat internet echter gelezen dat één of andere Amerikaanse deerne er schatrijk van was geworden, en besloot dat men met maagdelijkheid een grotere kans maakte op de jackpot dan met de lotto. Al bleef ze er realistisch bij, en was ze zich ervan bewust dat ze het Amerikaanse bedrag nooit zou evenaren. Om één en ander in perspectief te plaatsen, googelde de redactie even naar dat bedrag en naar die Amerikaanse juffrouw, en kwam op het volgende uit:

Nathalie Dylan kreeg er 2,8 miljoen euro voor, nvdr.

Wij googelden zelf ook even en kregen meteen een correctie voorgeschoteld: Nathalie Dylan heet eigenlijk Natalie Dylan (zonder ‘h’, mocht u het gemist hebben), al zou dat ook weer niet haar eigen naam zijn.

Een klein beetje verder zoeken bracht ons bij het wikipedia lemma Moonlite BunnyRanch (die voor de veiling van ’s jonkvrouws maagdelijkheid instonden), alwaar letterlijk (met bronvermelding naar Hoax Experts Cast Doubt on Virgin Reality Show) viel te lezen:

She [Natalie Dylan] retained the right to reject the winner of the auction and pick another bidder, claiming that several bids had exceeded $1 million. Dennis Hof [de eigenaar van de Moonlite BunnyRanch] was to receive half of the winning bid. A news report in May 2010 suggested that the episode may have been a hoax, although Hof insisted it was not. It also appears that the transaction was never consummated, as Hof stated: “It didn’t work out, but she still made $250,000 out of the deal.”

In de zoekresultaten bij Google wordt inderdaad vaak gewag gemaakt van het door de redactie van DSO geclaimde bedrag van 2,8 miljoen euro (of 3,7 miljoen USD of nog 2,5 miljoen GBP), maar wie zelfs alleen de titels van die artikels leest kan moeilijk bewerend dat het geld ook van eigenaar is gewisseld (Huffington Post: Natalie Dylan Auctions Off Virginity For Offers Of Up To $3.7 Million, The Telegraph: Student auctions off virginity for offers of more than £2.5 million, The Daily Mail: American woman, 22, auctions off virginity for £2.5m…but waiting for a better offer en CNN: What is virginity worth today?). Meer nog: ik heb voorlopig nog geen bron gevonden die kan bevestigen dat de daad ooit heeft plaatsgevonden.

Over naar de redactie.

Zijt ge wel gezond?

Als ik een FAQ op deze site zou hebben, zou deze vraag –en het soortement antwoord erop– dezer tijden helemaal bovenaan staan. Sinds ik mijzelf min of meer geout heb als vegetarisch, vragen de mensen mij of dat allemaal wel gezond is, zo geen dieren meer eten. Ook al gezien ik een halve topsporter ben, met mijn lopen en al.

Los van het feit dat ik al ongeveer een jaar niet meer loop (mijn knieën weigeren elke coöperatie –al ga ik binnenkort toch nog eens opnieuw starten), is het vanzelfsprekend perfect mogelijk om (1) vegetarisch te zijn én gezond en (2) daarenboven ook nog aan sport van niveau te doen (niet dat ik zelf ooit aan enig niveau zat, maar ik wijk af).

Goed, ik eet dus geen vlees of vis meer, tenzij het echt niet anders kan (heel erg zeldzaam op restaurant bijvoorbeeld, of bij mensen die uren hebben staan zwoegen over pot en pan om iets te bereiden). Ik tracht geen eieren of zuivel meer te consumeren. Eieren eet ik soms nog wel, maar dan alleen als ze van bij mijn schoonouders komen, die twee kippen hebben die op een diervriendelijke manier worden gehouden. Het grootste probleem in zuivelvrij eten betreft momenteel, geloof het of niet, de ontbijtkoeken. Ha!

Edoch, ben ik wel gezond? De mogelijke problemen bij vegetariërs situeren zich voornamelijk rond eventuele tekorten aan vitamine B12, ijzer, en omega-3-vetzuren. Begin dit jaar (na meer dan een jaar overschakeling naar vegetarisme, waartijdens ik grotendeels vlees- en visloos heb gegeten) werd mijn bloed onderzocht, en daar kwamen o.a. de volgende waarden uit:

  • B12: 887 pg/mL; de referentiewaarden liggen tussen 197 en 866
  • Ferritine: 270 ng/mL; ref. 20-280
  • Cholesterol: 146 mg/dL; ref. 151-268 (streefwaarde EAS <190)

Zelf begrijp ik er niets van, maar mijn huisarts zegt mij dat zulks puike cijfers zijn. En gezien mijn huisarts professor in de hematologie is, ben ik nogal geneigd haar te geloven. (Nee, ik heb geen voor/na-cijfers.)

Daar zit muziek in!

We moeten dat deeltijds kunstonderwijs dringend hervormen, met die gedachte stond de minister op. Het huidig plan is twintig jaar oud, monkelde hij tegen zijn spiegelbeeld.

Bon, dat verplicht jaar notenleer, daar moeten we vanaf, want dat is een te grote drempel. Om het helemaal populair te maken, moeten we er wel nog iets trendy bij verzinnen, en dan vullen we dat wel op eens het er is. In de spiegel knikte hij goedkeurend.

En waarom bieden we die lessen niet aan via internet –sociale cohesie be damned. Vluchtige internetcontacten zijn helemaal in. Rap mijn facebookstatus aanpassen. En twitteren, voor Quickie wéér met mijn idee wegloopt.

Minister Smet […] plant voor jongeren een nieuwe richting Urban Arts, al is nog niet meteen duidelijk wat dat wordt. Het aanbod moet een zo breed mogelijke groep aanspreken. […] Lessen zullen ook via internet gevolgd kunnen worden, zodat mensen de combinatie van hun gezin, hun werk en hun hobby’s beter georganiseerd krijgen.

(Voorpaginanieuws in de gedrukte De Morgen, maar op hun publieke site is het nergens te vinden. Hot item op radio1 ook. Jef Neve werd er zelfs voor opgebeld ‘in het verre Berlijn’.)

Elders

Hawaii door Bruno Bollaert Hawaii door Bruno Bollaert

Hoe meer een mens reist, hoe erger het wordt om naar België terug te keren, zo heb ik de indruk. Het is hier koud en donker, het stinkt buiten, de mensen zijn onvriendelijk, en het is zelfs niet mogelijk om overdag zonder file tot aan Brussel te geraken. “Any place is my home, as long as I don’t have to live there”, las ik onlangs ergens (in één of ander lifestyle mindfulness boekje ongetwijfeld).

Mindful

Mindfulness is the new(est) black. De boekskes staan vol tips om een mindful (lees: bewuster en stressloos) leven te leiden, zoals: “ge moogt u zo niet opwinden over de zever die ze in de kranten zetten.”

Luid, luider, stop!

Het valt op, dat in de ganse discussie rond de nieuwe decibelnorm van de minister van Milieu-die-er-ook-maar-cultuur-heeft-bijgenomen-want-dat-moet-niet-altijd-met-sport-samenhokken, dat in die discussie vooral de organisatoren van concerten van populaire muziek aan bod komen. Populaire muziek definiëren we hier maar gemelijk als alles wat niet tot de klassieke muziek, de meest gangbare soorten jazz, en andere kwetsbare muziek behoort. Die dingen overlappen allemaal, maar daar gaat het nu even niet over.

Herman Schueremans (Open Vld en organisator van Rock Werchter), vindt geluidsnormen ‘betuttelend’, lezen we in De Morgen. In een aansluitend artikel laat journaliste Sue Somers terecht een aantal geluidsmixers aan het woord. “Als je genoeg aan de knoppen prutst, valt daar wel een mouw aan te passen”, vindt Bjorn Debergh, mixer van o.a. Zita Zwoon. Hij gaat daarmee als enige wat in tegen zijn collega’s die blijkbaar meer moeite hebben om de juiste knoppencombinatie te vinden. Kenmerkend is de getuigenis van Harald Vanherf, die de vooropgestelde 100db(A), gemeten over 15 minuten, veel te laag vindt. Rock en pop, zo laat hij optekenen, is dynamische muziek: er zijn stiltes en er zijn momenten dat het harder gaat.

Helaas. Veel van die rock- en popmuziek heeft nog steeds te lijden onder de Loudness War, de grote egalisatiegolf die in die genres de meeste dynamiek uit de muziek heeft gehaald. Bij het Wikipedia lemma staan een aantal voorbeelden, ik heb in mijn collectie bijvoorbeeld een geremasterede versie van Miles Davis’ Kind of Blue, die op het eerste gehoor dynamisch lijkt, tot er een A-B vergelijking wordt gemaakt met de oorspronkelijke versie. Die is stiller, jawel, maar daar zijn alle instrumenten altijd hoorbaar.

Het verschil tussen de geluidsmix voor een poprockconcert en een gemiddeld jazzconcert is vaak hemelsbreed. Geluidsmixers die gewoon zijn de knoppen voor poprock te bedienen en dienst moeten doen als jazzmixer, durven wel eens de subtiliteit uit de muziek weg te mixen ten ‘voordele’ van het homogene volume waarin alle instrumenten eensluidend worden weergegeven. (Blijf gewoon van de knoppekes, durft een muzikant wel eens verzuchten als de crescendo’s en decrescendo’s uit zijn solo worden weggefilterd.) Om de verdwenen natuurlijke dynamiek van de instrumenten terug te krijgen, wordt in poprock bijvoorbeeld veel meer aandacht besteed aan de repetitieve ritmiek gekoppeld aan volume.

Is de nieuwe limiet haalbaar? Of hebben de organisatoren gelijk dat ze moord en brand schreeuwen over de nieuwe maatregel? Het kan vanzelfsprekend niet de bedoeling zijn dat de kleine podia de dupe worden van zo’n maatregel –net zomin als de grotere overigens. Maar wat Herman Schueremans weinig creatief als betutteling stigmatiseert, zou mogelijk kunnen vervangen worden door opvoeding. Door de industrie wordt een verwachtingspatroon gecreëerd –mede gevoed door de bovenvermelde loudness wars– waardoor de concertganger verkeerdelijk vermeent dat een hoog geluidsvolume een noodzaak is.

Het antwoord van de muziekindustrie is: oordopjes. Staat de muziek te luid, steek dan oordopjes in. Oordopjes verlagen het geluidsniveau met 9, 15, 20 of zelfs 25dB (sommige zijn ronduit slecht en laten de gevaarlijke frequenties wél door). Het geluid wordt er vaak volledig door vervormd (tenzij u voor de duurdere modellen gaat) en een deel van de concertbeleving gaat de mist in. Waarom, als decibelverlagende oordopjes worden aangeraden als ‘oplossing’, is de industrie zo gekant tegen een beperking tot 100dB? Kunnen oordopjes iets dat geluidsmixers niet kunnen? (Ons van muziek laten genieten bijvoorbeeld, i.p.v. ons door lawaai te laten pijnigen.)

Meer dan 15 minuten continue blootstelling aan een geluidsniveau van 100dB (de vooropgestelde nieuwe norm) wordt afgeraden; herhaaldelijke blootstellingen van meer dan 1 minuut aan 110 dB (de zelfopgelegde industrienorm) kan blijvende gehoorschade met zich meebrengen (How Loud Is Too Loud?).

Sommige instrumenten klinken van nature luid, en gaan probleemloos over de beide grenzen. Symfonische muziek piekt tussen 120 en 137dB (bron); waarbij een derde van de geluidskracht van een 75-koppig orkest van de percussie afkomstig is. Let wel, we spreken hier over pieken, niet over een aanhoudende geluidsmuur van 120 dB(A). Ik kan mij voorstellen dat die piek beduidend (en gevaarlijk) hoger ligt bij het kanongeschut in de 1812 Ouverture van Tchaikovsky.

(Gemeten met de dB meter pro app, piekte de muziek thuis op 82dB, met een gemiddelde van 60dB over een periode van iets meer dan vijf minuten —Little Girl I’ll Miss You door Apex met Rudresh Mahanthappa.)

Alles over het voorstel: Voorstel beperking geluidsvolume muziekevenementen