Categorie: de krant

Met een speciale kaart voor de voorruit zouden ze mogen parkeren op een plaats waar dat eigenlijk niet hoort, maar waar ze ook niemand hinderen, vindt Bacquelaine. Ook VLD is hiervoor gewonnen. […] SP.A, dat gekant is tegen het idee, drong toen aan op een hoorzitting over de kwestie.

Uit: Gewesten niet gewonnen voor parkeerkaart artsen, DS 17/01/2006 (Overigens, voor u mij verdenkt van DS-bashing: ik citeer vaker uit DS dan DM omdat ik DS nu eenmaal grondiger doorneem. Ik twijfel er niet aan dat ik gelijkaardige voorbeelden bij DM zou vinden.)

Het gaat wel degelijk over Ook VLD is hiervoor gewonnen. en SP.A, dat gekant is tegen het idee. In diezelfde krant wordt –in een ander artikel, VLD plooit terug op essentie— de politieke partij wel degelijk van een lidwoord voorzien: Voor het eerst in haar geschiedenis organiseerde de VLD haar nieuwjaarsreceptie buiten Brussel. en ook De VLD is als partij niet geïnteresseerd in “politieke folliekes“. Ook in de meeste andere artikels wordt een partij van een lidwoord vergezeld: De VLD stond achter dit principe, het waren juist de SP.A en de PS die de regeling absoluut ingewikkelder wilden maken. en In tegenstelling tot CD&V heeft de SP.A weinig zin om de communautaire zaken op de spits te drijven. (CD&V voert taaldruk op, DS 12/01/2006).

Hoe zit het nu? Is het CD&V, SP.A en VLD, of hebben de partijen een chaperonne nodig vermomd als een lidwoord? Volgens de VRT Taaldatabanken (vrttaal.net) is het als volgt:

• CD&V: Christen-democratisch en Vlaams (Belgische politieke partij, de vroegere CVP). CD&V is een de-woord, maar in de regel gebruiken we de afkorting zonder lidwoord. CD&V onthield zich bij de stemming. Uit de lijsten moet blijken hoe de nieuwe CD&V verschilt van de oude CVP.
• SP.A: Sociaal Progressief Alternatief / Socialistische Partij Anders (Belgische politieke partij). Hoofdletters, puntje tussen P en A. We zeggen de SP.A (zij). Op de website van de partij wordt de naam zonder lidwoord gebruikt.
• VLD: Vlaamse Liberalen en Democraten (Belgische politieke partij). Het is de VLD (zij, enkelvoud).

En u dacht dat het weer ingewikkeld zou zijn.

Groot was mijn verbazing toen ik deze ochtend het volgende bijschrift in DS (Kamer op gaspedaal voor pensioenen contractuelen) onder ogen kreeg:

Een wetsvoorstel overrulet verzet tegen aanvullende pensioenen voor contractuelen bij de overheid.

Nog groter was evenwel mijn verbazing dat het werkwoord overrulen reeds opgenomen werd in het eendelige woordenboek Van Dale Hedendaags Nederlands.

over·ru·len (ov.ww.)

1. met overmacht verslaan
2. op basis van autoriteit besluiten nemen tegen anderen in

Verder in het artikel staat evenwel met hetzelfde gemak:

Naar aanleiding van een incident over een intercommunale dienden ze een “interpretatieve wet” in die de negatieve beslissing van de pensioendienst opzij schuift.

Wat ik niet goed begrijp, is hoe dezelfde mensen die hard van leer trekken tegen alles wat ook maar vaag als Belgisch Nederlands kan worden omschreven en wat ze maar al te graag bestempelen als tussentaal (of nog liever: verkavelingsvlaams), zich zonder problemen en met veel graagte tot Nederengels wenden voor spreek- en schrijftaal. Het is niet alsof er voor de meeste Nederengelse woorden geen Nederlandse equivalenten bestaan. Een groot aantal van die woorden werden –samen met hun Nederlands tegenvoorbeeld– opgenomen in de woordenlijst 2400 x liever NL die ook als PDF te downloaden valt.

En kijk, daar heb je zo’n woord waarvoor geen degelijk ingeburgerd alternatief bestaat. Downloaden wordt in de voormelde lijst opgenomen met het acceptabele binnenhalen of ophalen, maar ik heb de indruk dat de toepassing van die term zich voornamelijk tot het Noordenederlands beperkt. Overrulen is echter zonder meer een vreemd woord dat zich naar alle waarschijnlijkheid dank zij ‘rechtbankseries’ (television courtrooms) in onze taal heeft gewurmd. Is er een advocaat in de zaal met kennis van de juiste terminologie?

We hoeven daarbij echt niet tot in het belachelijke te gaan. Zo is houwtouw een woord dat vermoedelijk geen ingang zal vinden in het courante taalgebruik, net zomin als het Engelse equivalent lanyard overigens. De woordenlijst 2400 x liever NL bevat ook de lemma’s ’tram’, ‘surfen’, ‘spammen’, ‘skateboard’, ‘server’, die al dermate ingeburgerd zijn dat het bijna onmogelijk zou worden ze verder te vernederlandsen.

Dat het Nederlands toch een rijke en vernieuwende taal is, blijkt o.a. uit het jaarlijkse rapport waarin Van Dale de nieuwe woorden van het voorbije jaar opneemt. Taal van het jaar vijf (downloadbaar als PDF) heeft het o.a. over ‘zorgklant’, ‘rampspecialist’, ‘nettelefoon’ (om te skypen), ‘kweekvlees’, en de ‘geilgrens’. Wat het allemaal betekent, leest u in de begeleidende tekst.