Onlangs viel er bij Pietel iets te lezen over argumentatie: Tien vuile truuken om een discussie te winnen, en Michel pikte daar graag op in met Ook tien truken van de foor, en truken tegen vuile truken in discussies.
Die lijsten zweven al langer rond op het internet, en zijn veelal terug te brengen naar Schopenhauer’s Die Kunst, Recht zu behalten (The Art of Controversy —helemaal te lezen via Project Gutenberg; er is ook een tweetalige versie). In het hoofdstuk Kunstgriffe (Stratagems) worden een aantal technieken geïllustreerd. Zie ook deze tamelijk exhaustieve uitleg in het Duits: 38 Kunstgriffe kommentiert, en –iets minder uitgebreid– in het Engels: Thirty – Eight Ways to Win an Argument.
Die zaken worden vaker toegepast dan u vermoedt.
Neem nu Artemis, die meende mij eergisteren op een fout te betrappen. Iets wat ik overigens helemaal niet erg vind, ik kan er alleen maar uit leren. Artemis had zich evenwel vergist, zie ook de theeregels van gisteren. In eerste instantie geeft ze dat ook toe: Je hebt gelijk
. Maar in plaats van dan het daar dan bij te laten, wil ze toch nog haar gelijk halen.
De propositie, herinner ik u even, was deze:
Sorry, ik vond nog een dt-fout:
“Het was helemaal anders geweest als ge u hadt beperkt…”
Die werd (door mij) weerlegd met een taalregel:
Gij neemt altijd t
…ook in de verleden tijd!
En hoewel correct, werd die regel schijnbaar weerlegd in Artemis’ daaropvolgende reactie
Je hebt gelijk, enkel en alleen als je het oubollige “gij” of “ge” gebruikt. In jouw stukje worden “gij” en “u” door elkaar gebruikt.
Deze oude vormen worden in het onderwijs al lang niet meer toegepast.
Wie één van de Controversy-bronnen heeft gelezen, merkt meteen dat hier wordt gezondigd tegen Kunstgriff 3, Kunstgriff 24 en/of Kunstgriff 29 (links verwijzen naar de tweetalige versie)
Another trick is to take a proposition which is laid down relatively, and in reference to some particular matter, as though it were uttered with a general or absolute application; or, at least, to take it in some quite different sense, and then refute it.
De ganse reactie is eigenlijk een schoolvoorbeeld van deze Kunstgriff. Het ging over een zeer specifieke materie (gij hadt
), die in het ’tegen-‘argument wordt opengetrokken naar een irrelevante algemene stelling (vanaf enkel en alleen als
), die vervolgens wordt aangegrepen om de oorspronkelijke stelling tegen te spreken (Deze oude vormen worden in het onderwijs al lang niet meer toegepast.
).
Kunstgriff 24 en/of Kunstgriff 29 zijn op gelijkaardige manier toepasbaar.
—
Nog even over wat Artemis in haar tweede reactie schrijft:
In jouw stukje worden “gij” en “u” door elkaar gebruikt.
Ja, en dat is correct taalgebruik. De “gij” is de nominatief (onderwerpsvorm) tweede persoon enkelvoud van het persoonlijk voornaamwoord; de “u” is de accusatief en datief (voorwerpsvorm) tweede persoon enkelvoud van het persoonlijk voornaamwoord. Dat is dus zoals de taalregels dat voorschrijven.
—
Let wel: u bent (misschien met uitzondering van de paragraaf hierboven) verkeerd als u in bovenstaande tekst leest dat ik Artemis wil terecht wijzen. Veeleer wil ook ik u duiden op de truken van de foor, en zachtjes benadrukken dat die zaken meer worden gebruikt dan u misschien dacht. Hou met die eventualiteit zoveel mogelijk rekening, als u een tekst leest of wanneer u informatie uit slechts één onafhankelijke (!) bron verneemt.