Sorry, ik vond nog een dt-fout
, schreef Artemis gisteren, en als voorbeeld haalde ze aan: Het was helemaal anders geweest als ge u hadt beperkt…
Dt-regels zijn gefundenes Fressen, al weten regelmatige lezers van dit blog dat ik er wel degelijk met regelmaat tegen zondig. Dat heeft veel te maken met woordbeeld, maar ook met luiheid en onzorgvuldigheid. Dt-regels zijn immers heel eenvoudig, maar als ge uw (eigen) teksten niet (goed) naleest…
Mijn moeder verveelde mij in mijn jeugd met een drieregelig versje:
Ik drink nooit thee
Gij drinkt altijd thee
Hij drinkt thee als hij tegenwoordig is
Dat versje wordt soms ook met twee regels uitgebreid (cfr wikipedia: d/t-regels):
Jij drinkt alleen t(hee) als je tegenwoordig bent en voorafgaat
U drinkt enkel t(hee) als u tegenwoordig is (sic)
De gij-vorm wordt in zogezegd moderne taalleer afgeraden, maar dat is voornamelijk omdat ‘gij‘ wordt aanzien als een dialectvorm van ‘jij‘. (Ik ga daar even niet verder op in.) ‘Gij‘ is mijn favoriete persoonlijk voornaamwoord en ik wend haar complementaire werkwoordsvervoeging dan ook met veel zwier en zwaai aan.
Gij neemt altijd t
…ook in de verleden tijd!
ik vind, gij vindt, hij vindt — ik vond, gij vondt, hij vond
ik heb, gij hebt, hij heeft –ik had, gij hadt, hij had
En nog vele keren leuker zijn de vormen waarbij een onverwachtse klinkerverdubbeling optreedt:
ik kom klaar – gij komt klaar – wij komen klaar
ik kwam klaar – gij kwaamt klaar – wij kwamen klaar
(wat hij doet interesseert mij in deze niet)
Fan-tas-tisch! Taal is schitterend! Dat leeft, dat schept, dat bindt, dat glipt door uw vingers als zand en kronkelt gelijk een gedicht in uw ingewanden. Verschoning… ik liet mij even meeslepen.
—
- wikipedia: d/t-regels
- (het oudbollige) Genootschap Onze Taal: Gij hadt of gij had?
- taaladvies.net: Gij had / hadt
- taaladvies.net: Gij kwam / kwaamt
En als algemeen referentiewerk wil ik nog even de ANS: Algemene Nederlandse Spraakkunst aanhalen.
Mijn leerlingen trekken ook altijd gigantische ogen als ik debiteer dat ‘gij hadt’ wel degelijk juist is. Sommigen gaan zelfs zover dat ze het opzoeken, al willen ze dat meestal niet toegeven.
Yay for gij 🙂
Eén van de allerleukste “dingen” van de Nederlandse taal, de dt-regels. Absoluut.
(Ertegen zondigen vind ik dan wel niet zo leuk, zeker wanneer ik niet kan aanpassen…)
Ik gebruik de “gij” vorm constant, en had nog nooit van die regel gehoord. Oh boy, ik kan 3 jaar blogposts gaan aanpassen 🙂
Hm. Ik zondig bijna nooit meer, en als ik zondig is het door te vluchtig te werken. Leuk, dat van had(t).
Je hebt gelijk, enkel en alleen als je het oubollige “gij” of “ge” gebruikt. In jouw stukje worden “gij” en “u” door elkaar gebruikt.
Deze oude vormen worden in het onderwijs al lang niet meer toegepast.
Grappig ook dat dezelfde (valse – er is immers geen twijfel) discussie geregeld op blogs opduikt. Herinner mij ook zoiets bij San en/of Michel.
al gebruik ik de “gij” vorm nooit al schrijvend; “gij had” zal ik nooit met een “t” schrijven. vriendelijke groetjes, philippe (zonder hoofdletters)
@ phillipe : dan zondig je tegen de vlaamsche taal ! 😉
Moht gij!