vier tegen 3

“Hemels”, dat was volgens Vooruit programmator Wim Wabbes de omschrijving van zijn collega van deSingel over het concert aldaar. “Magie zeg maar”, schreef Didier Wijnants in De Morgen, en liet daarbij geestdriftig vier sterren de rechterbovenhoek vullen. U kan dan ook gerust zeggen dat we hoge verwachtingen hadden voor het concert van Dave Douglas 3, dinsdag in Vooruit. Een concert dat bovendien een double bill was met het Free Desmyter Quartet. Wij gingen –speciaal voor u– luisteren, en stapten achteraf –ondanks de vrieskou– met een warm gevoel huiswaarts.

Vorig jaar werden wij door een Gents jazzicoon aan Free Desmyter voorgesteld. Een naam die ons toen geheel onbekend in de oren klonk, maar tijdens die introductie kregen we ook een cd in handen gestopt en werd ons met licht verwijtende blik –alsof we werden verondersteld het hele programma uit het hoofd te kennen– “hij treedt hier morgen op” toevertrouwd. Ondanks het late einduur van de Jazz in ’t Parkdag, ging die cd dezelfde avond nog in de speler. Redelijk tijdloos (en dat is goed), was de eerste gedachte, en ik had al spijt dat ik te moe was om er eens deftig naar te luisteren. Benieuwd naar dat concert. Het kwartet bleek al meer dan tien jaar samen te spelen, maar Desmyter was er niet op gebrand een cd op te nemen. Maar na het concert daags nadien, heeft dat album nog menigmaal onze cdspeler opgezocht.

Kenmerkend voor de composities zijn het ritme, en de solo’s van John Ruocco’s saxofoon (en klarinet), waartussen een soms voorzichtige maar bijna steeds nadrukkelijk doordringende Desmyter de piano beroert. Dinsdag kregen we een nog elegischer en behoedzamer pianist te horen. Vaak leek het zelfs of de andere groepsleden een weigerachtige Desmyter een duwtje in de rug moesten geven om te soleren. Ruocco verdween een aantal keren demonstratief tot in de duisternis van de coulissen, om het zachte licht van de pianist beter tot zijn recht te laten komen. Deze mensen spelen duidelijk samen, en ook dat tilt de muziek tot een hoger niveau. (‘Live’ is ook bij deze groep overigens beter dan op cd.) Wij vonden het meteen al jammer dat deze set ingeperkt was door de double bill.

Edoch, de pauze was onvermijdelijk.

Het was een tien jaar geleden dat Dave Douglas voor het eerst in Vooruit op de planken stond (ik dacht dat ik twintig had gehoord, maar dat leek me iets té lang geleden). Wim Wabbes vermeldde nog even dat het eigenlijk de bedoeling was geweest elk project van de man in onze Gentse cultuurtempel op het podium te krijgen, maar mede door de drukbezetheid van Douglas was zoiets onmogelijk gebleken. Bovendien diende Vooruit ook nog andere artiesten een kans te geven om te concerteren –jawel, zo productief is Douglas.

In zijn beginjaren liet Dave Douglas zich vooral opmerken als trompettist in de John Zorn ensembles –twee jaar geleden stond hij met Zorn nog op het podium van het toenmalige Blue Note Records Festival (nu Gent Jazz). Tegen het einde van de jaren 90 begon de trompettist vooral met eigen projecten, waarvan Dave Douglas 3sound van dit trio heeft een onmiskenbaar New Yorkse tongval, al is Douglas naar eigen zeggen naar het platteland verhuisd “so the sounds are nog longer city and sirens, but they’ve been replaced by cows and chirping birds.” New York werd vermengd met West Coast, want voor dit project heeft Douglas ijverig geput uit de muziek van de eerder dit jaar overleden Jimmy Giuffre. En net zoals bij het Jimmy Giuffre 3 (in wisselende bezetting), bevat ook het Dave Douglas 3 geen drummer. Verrassend, zo werd gefluisterd, al valt in dergelijke formaties steeds weer op hoe bepalend en dragend een goede bassist wel is.

Scott Colley was dan ook fantastisch. Zijn bijdrage viel niet enkel op tijdens de menige solo’s, maar zijn melodische richting drong door tot in de duels tussen Feldman en Douglas. Het minst op de voorgrond kwam die violist Mark Feldman, die niettemin een waardevolle tegenpool was voor uitspattingen van Douglas. Als bipolaire magneten trokken ze elkaar aan, om zich net zozeer van elkaar af te stoten en zo de muziek een grotere dynamiek te geven.

De composities putten uit een heleboel standaards en jazz roots, en werden afgewisseld met eigen werk van Dave Douglas. Het muzikaal aanbod alleen al maakte dit concert tot geslaagd, de interpretaties en de virtuositeit van de muzikanten lieten het opstijgen tot ongetwijfeld één van de betere van dit jaar. Want de verwachtingen mochten dan al hoog zijn, ze werden stuk voor stuk ingelost.

Free Desmyter Quartet / Dave Douglas 3, gehoord op dinsdag 28 oktober in de theaterzaal van Vooruit

—-

Getipt:

• zo 02/11: Stefan Bracaval (met Pierre Anckaert & Hendrik Vanattenhoven) (Opatuur @ De Centrale)
• di 04/11: Cassiers / Cabras / Patrman (Hot Club de Gand)
• do 6/11: Henry Threadgill – Zooid (Theaterzaal, Vooruit)

—

Dit artikel werd (een dag) eerder gepubliceerd bij Het Project: vier tegen 3