Categorie: fotografie

Vanaf morgen heb ik vakantie. Een ganse week. (Hopelijk herpakt het weer zich tegen de 19e.) Zaterdag de laatste fotoles (met nog 1 vrije les daarna), en ik ga mij meteen een uitrusting aanschaffen om zelf film te kunnen ontwikkelen. Niet dat je daar veel voor nodig hebt…

(BTW Nog niks voor een eventuele DoKa –wat niet is kan nog komen.)

Vorige weekend toevallig op deze website terecht gekomen, en ik zag er al meteen een projectje voor tijdens de paasvakantie.

it’s simple, take 20 questions and answer them by taking a photograph

En als ik mij beperk tot film (vs digitaal), kan ik meteen mijn ontwikkelingskunde… erm ontwikkelen?

Wel, hier is de dpreview bespreking van de Nikon D70. Maar liefst 28 pagina’s, gratis en voor niets.

Bottom line?

People’s first reaction to the D70, especially existing D100 owners was that it doesn’t appear to be a downgrade from the D100. Indeed, this is also my reaction. Yes, the D70’s design is simpler than the D100 and the menus have larger type face, there are some custom functions missing and you can’t add a vertical hand grip. But in all other respects the D70 is as good as and in some cases better than the D100. This then makes the naming convention a little odd. From a competition point of view the D70 was clearly aimed at nudging the EOS 300D of its perch but is also capable of taking on the EOS 10D which costs quite a bit more.

Tsja.

Hoewel ik de vorige keer al behoorlijk enthousiast was, wordt het alleen maar beter. Vandaag mochten we de ganse tijd zelf foto’s afdrukken. Nu ja, afrdukken. Papier belichten, eventueel gardatiefilters toepassen, in ontwikkelbad, stopbad, fixeerbad en spoelen. Het resulaat mocht er soms zijn.

Ik heb zowat de ganse les (3 uur!) gespendeerd aan het juist krijgen van deze foto. Ingescand ziet het er vrij normaal uit, maar bij het belichten kwam steevast het gedeelte onder het ‘raam’ veel te donker uit. Op den duur werd het papier 53 seconden belicht (een eeuwigheid), terwijl ik met mijn handen de centrale gedeelten schaduw bezorgde zodat ze minder lang belicht werden.

De ’truc special’ hierbij is dan om niet gewoon met je handen op dezelfde plaats te blijven, maar over de foto te bewegen –anders krijg je vlekken (brute overgang van licht naar donker). Voorkennis van photoshop bij gans het foto-gebeuren, helpt behoorlijk.

In ieder geval, voor mij is het allemaal ‘wreed wijs’.

Volgende week: meer van hetzelfde…

Als ik nu een nieuw digitaal fototoestel zou kopen, was de Nikon D70 een grote kanshebber –OK, OK, als ik geld teveel had, de Leica D2, maar laten we proberen een klein beetje realistisch te blijven.

Op consumer level (wat een vreselijk woord is prosumer toch; liever een amateur dan een prosumer) heeft de pixelrace –met de huidig gebruikte sensoren– maar weinig zin meer. 8MP op een sensor zo groot al een pinknagel, geeft onaanvaarbaar veel noise bij hogere ISO waarden. De consumers hebben –terecht– de rug gekeerd naar het APS-formaat (dat kleine negatief-formaat, waarmee je zowel ‘normale’ als breedbeeld foto’s kon maken), omdat de kwaliteit echt niet volstond. Welnu, de (huidge) sensoren in de consumer toestellen zijn veel kleiner dan het APS formaat.

De Nikon D70 daarentegen, heeft wel een APS formaat sensor. Het toestel kan dan ook veel gemakkelijker met grotere ISO waarden gebruikt worden.

Algemeen wordt aangenomen dat je beter minder MP hebt met een grotere sensor dan meer MP met een kleinere. Voor een overzicht van sensor sizes, zie bvb Digital Outback Photo en DP review.

Maar ik ben best tevreden met mijn G5.

(Oh, en dit is ook interessant om lezen: Hybrid and Digital Capture)

Speaking of which, het wordt er alleen maar beter op. Tijdens de derde les hebben we geleerd contactafdrukken te maken. Ontwikkel-, stop- en fixeerbaden werden voor ons gemaakt, terwijl wij ijverig onze negatieven in stroken van zes knipten –de laatste in twee van vier.

Een contactafdruk maken is poepsimpel: leg de negatieven op fotopapier, leg er een glazen plaat boven, belichten, en klaar. Eerst wel de juiste belichtingstijd vinden natuurlijk.

Daarvoor knippen we een blad fotopapier in vijf stroken, en waarmee we vervolgens een teststrook aanmaken:

Volgens de lichtschakering 5 – 10 – 15 – 20 – 25 en 30 seconden belicht. Daarna ongeveer een minuut in het ontwikkelbad, even door het stopbad, een paar seconden door het fixeerbad, even spoelen, en beoordelen. Eens de geschikte belichtingstijd gevonden –39 seconden in mijn geval– de contactafdruk maken, en door de baden halen. Het contactblad blijft dan wel drie minuten in het fixeerbad, en wordt ook drie minuten onder stromend water gehouden.

Volgende les: zelf een foto afdrukken.

Digitaal goedkoper dan analoog? Geen filmpjes meer, dus sparen we een hoop uit, right? Misschien wel op consumer level waar u en ik zich bevinden, of indien u enkel beelden op de computer wilt bekijken/tonen. Maar voor de mensen die ook willen afdrukken (laten we daar even van uitgaan), en vooral voor de professionele fotograaf draait het wel even iets anders uit.

De Amerikaanse fotografensite Editorial Photographers heeft eens uitgerekend wat de kosten zijn van professioneel digitaal fotograferen ten opzichte van analoog. (via Jan-Edwards photography weblog):

We must realize that our digital equipment is expensive and has a short lifespan in terms of being current and competitive. A basic digital set of two professional SLRs, several lenses, dedicated flashes, laptop, card reader, memory cards, desktop computer, software, monitor, printer, and CD/DVD burner, will cost approximately $20,000 to $60,000. That equipment, in order to remain technically current and keep you competitive, will need to be replaced every 3-5 years, some much sooner. Comparatively, a basic film system for editorial work would likely cost under $20,000 and would likely remain current and functional for 10 years or longer.

Ook voor de amateur spelen dergelijke factoren mee: laten we de computer er nog even uit, dan is er een fotoprinter, Photoshop (niet meteen goedkope software: 1.200 EUR), papier, en inkt of toner.
Tijdens de les net een overzichtje gekregen van wat een analoog starterspakket moet kosten –minus de camera– tussen 1.000 en 1.500 EUR. Dat is inclusief vergroter, spoelbakkenset, wat papier en chemicaliën; en de duurdere zaken daaruit gaan jaren mee.

Bovendien telt ook voor de amateur de kost van de camera. Hoewel hij er langer mee zal doen dan zijn pro collega, gaat de digitale camera geen 10 jaar mee. Daarentegen is het niet geheel uitzonderlijk voor een (degelijke) analoge camera om zijn eigenaar te overleven.

Editorial Photographers komt tot de volgende vergelijking (pro level !):

So here is the comparison:
$20,000/10 years = $2,000/year average cost if you’re shooting film
$40,000/5 years = $8,000/year average cost for digital

Leica. It’s a tool; en een goede camera betekent niet noodzakelijk een goede fotograaf. Maar er is wel degelijk een kwaliteitsverschil.

(Ja, en een prijsverschil. Maar een degelijke lens van een ander merk kost ook behoorlijk wat geld –tenzij je voor een F3,5 of een nog kleinere maximale opening gaat natuurlijk).

De Cosina Voigtländer lens die ik een tijdje geleden heb gekocht (een 28mm F3,5 Color Skopar) is van beduidend mindere kwaliteit dan pakweg mijn Leica Summicron 50mm F2. Het gaat inderdaad over twee verschillende brandpuntsafstanden (en een nadrukkelijk prijsverschil), maar ik ben behoorlijk geschrokken van de vignetting bij de CV lens (mijn Nikkor 35-90 F3,5 zoomlens is van betere kwaliteit).

Anderzijds is Leica evenmin *altijd* garantie voor kwaliteit: de C serie van compacte fototoestellen (zoals de C3) kan niet tippen aan de stukken goedkopere Olympus Miju of Rollei AFM 35 camera’s. Ook de details rond de Digilux 2 zijn ontgoochelend (RAW buffer?).

Euh, goed. Vandaag hebben we foto’s genomen van de staff voor een brochure. Om budgettaire redenen wou de chef eerst de opnames met de eigen digitale camera maken. Voor alle zekerheid de camera ingesteld op RAW, de flits uit, de ISO op 100, en de zoom ergens rond de 40 (35mm equivalent). De camera was een Canon PowerShot S45. 4MP of zo.

Moet ik het zeggen? De foto’s waren afschuwelijk. De mensen links en rechts stonden volledig gekromd; en zowat iedereen was ineen geduwd (dikke, korte mensen). Rond de meesten stond een purperen tot lichtblauwe halo. Photoshop kan ook maar zoveel.

Resultaat? Volgende week komt de fotograaf langs. Met een digitale back op zijn medium format fototoestel. Maar het zal elke euro waard zijn.

Tweede les: de ontwikkeling. Eerst geoefend in daglicht, met een onbelicht filmpje: supereenvoudig, zelfs met de handen onder tafel, zelfs met het licht uit. Daarna in de donkere kamer met de eigen film en dan dreigde het even mis te lopen natuurlijk!

De filmspoel hoeft ook niet met een blikopener of zo te worden geopend, maar via een hulpmiddeltje dat er op het eerste gezicht een beetje uitziet als een wat breed uitgevallen cutter-mes. Ipv een mes zitten er evenwel twee stukjes flexibele erm… rubber in. Je moet die in de filmcontainer brengen, wat draaien tot je een klik hoort, en er opnieuw uittrekken. Als je alles goed uitgevoerd hebt, komt het aanloopstuk van de film er dan opnieuw uit. (Veel eenvoudiger dan het waarschijnlijk klinkt.)

Vervolgens in de donkere kamer op een spoel gewikkeld, in de paterson tank gedaan, en dan ontwikkelaar (rodinal) ingieten (6 minuten), uitgieten; stopvloeitsof erin, en bijna onmiddellijk terug uitgieten; fixeervloeistof erin (5 minuten), uitgieten; en spoelen met water en bij het laatste water een paar druppels Agepon toevoegen (een soort zeep –wetting agent).

Het geeft toch een behoorlijke voldoening om dan in het licht een (zelf !) ontwikkelde filmrol te kunnen bekijken.

(Volgende week: contactafdrukken.)

Zaterdag moeten we onze eigen film ontwikkelen. Daartoe hebben we vorige les een ‘vers’ filmpje Tri-X (400 ASA) gekregen, en dat moeten we tegen de volgende les vol prentjes geschoten hebben. Vermits ik tijdens de week niet echt veel tijd heb, had ik besloten om met Henri naar het Sint-Pietersstation te trekken, en daar wat foto’s te maken. Deel 1 was vandaag.

Om het ook voor hem wat aantrekkelijk te maken, had ik de G5 meegenomen, waarmee hij naar believen samen met papa foto’s kon maken. Het resultaat mag er weer best wezen. De cadrage is misschien nog niet wat het zijn moet, maar de foto’s zijn scherp, hoewel hij lange sluitertijden heeft moeten gebruiken (ik weiger halsstarrig de flits aan te zetten).

Zijn derde foto vandaag:

Toen ik hem daarnet in bed ging steken moest ik hem opnieuw de poolster tonen. Het zicht uit zijn raam was te mooi om zomaar te laten voorbijgaan:

Vandaag de eerste les gekregen.
Vrijdag stond er een echter berichtje op het antwoordapparaat, en ik vreesde al voor het ergste. De eerste les was echter ‘slechts’ uitgesteld van de voormiddag naar de namiddag. Vanaf volgende week gaat de les terug gewoon door in de voormiddag, zoals gepland.

Normaal gezien waren er 6 mensen ingeschreven, er zijn er echter maar twee komen opdagen. Wat de lessen veel directer maakt.

Het ging vooral over het fototoestel en de objectieven. Sluitersnelheid, diafragma, filmsnelheid, soorten lenzen, en een kort overzicht van de filmgeschiedenis. Afgesloten met het bekijken van een aantal foto’s en de keuzes bij het maken ervan.

Niet veel nieuws geleerd dus; de Leica is volledig manueel in te stellen en met die zaken ben ik min of meer vertrouwd.

We kregen ook nog een trix (Kodak tri-X 400 ASA) filmpje in onze handen gestopt dat we tegen volgende week moeten vol schieten –24 frames dus dat zal wel lukken.

Algemene indruk: zeer goed. Ik kijk uit naar de volgende les.