OK Frederik, ge hebt er lang genoeg op mogen wachten. Het belang van de bron, en ander audiofiel gezwets; ttz eerst een antwoord op de vragen, en dan zal ik mijzelf verliezen in verdere uitleg. Deel 1: de encodering.
1. Wat verlies ik?
Ik zet cd’s quasi onmiddellijk om naar AAC met iTunes (256Kbs). Ik luister nagenoeg nooit naar de cd’s zelf, behalve in de auto.
Met andere woorden: wat verlies ik?
In de auto? Niets. Daar kunt ge net zo goed nog sterker gecomprimeerde MP3’s afspelen. De auto is geen ideale plaats om goed naar muziek te luisteren. Gelukkig maar, de auto is om te rijden, en de aandacht dient naar het verkeer te gaan, en niet naar het muziek. Maar dat was uw vraag niet.
Wat verlies je met de omzetting van cd naar AAC. Detail (dat is het antwoord, geen statement). AAC (Advanced Audio Coding) is een lossy compression; vergelijkbaar met JPG voor beelden: bepaalde informatie wordt als ‘minder belangrijk’ beschouwd, en achterwege gelaten. M.a.w. je verliest altijd iets. Beter is om je cd’s om te zetten naar een lossless formaat, zoals Apple Lossless of FLAC. Die comprimeren het oorspronkelijke bestand ook, maar zonder kwaliteitsverlies.
Of je het nu hoort of niet, lossless is altijd beter, omdat men (normaal gezien) achteraf nooit meer de cd’s opnieuw zal moeten rippen: u kan voor verdere bewerkingen altijd opnieuw van de volwaardige opname vertrekken. Edoch.
2. De cd
Maak uzelf niets wijs.
Ten eerste is ook de muziek op een cd gecomprimeerd (aaargh! shocking!). Een audio cd beantwoordt aan de Red Book standaard (zou moeten beantwoorden, want al die copy controlled toestanden beantwoorden daar niet aan), en die is geëncodeerd volgens dit principe: 2-channel 16-bit PCM clocked at 44100 Hz ofte 1411.2 kbit/s (meer dan 10 MB per minuut). Vergelijk dat met de 256 kbit/s van die AAC, en ge snapt meteen waarom ik toch maar de lossless compression suggereer.
Ten tweede, los van de technische beperking op de encodering, is er ook nog de kwaliteit van de opname zelf. Ik ga daar niet te diep op ingaan, veel kunnen we er toch niet aan doen, maar wees u ervan bewust dat cd’s tegenwoordig heel vaak lijden aan over-engineering. Zeer interessant is bijvoorbeeld The Record Effect: How technology has transformed the sound of music (gepubliceerd in The New Yorker, vorig jaar).
Volgende aflevering: de decodering. (Heb ik iets gemist, is er iets niet duidelijk, hebt u verzoekjes? Al ben ik Lutgard Simoens niet, uw reacties zijn zeer welkom.)
Monkey’s Audio schijnt ook heel goed te zijn voor ‘lossless’ compressie, maar daar heb ik zelf nog geen ervaring mee.
Maar Bruno toch, met een eenvoudig “ik vind gewoon dat het beter klinkt” was ik ook al tevreden geweest, hoor. Nu dan..
Natuurlijk weet ik dat AAC een lossy formaat is, net als MP3. De hoofdreden waarom ik er enkele jaren geleden voor koos is bekend: plaatsgebrek. Zelf nu er externe HDs bestaan van 250Gb en meer, zou een collectie in lossless formaten nog te veel ruimte opeisen. Om nog maar te zwijgen van music-servers (zoals die van Cambridge, waar ook jij al naar lonkte): daar past zelden meer op dan enkele honderden Gig.
Jouw immer uitdijende muziekcollectie kennende (waar in godsnaam zet een mens die cds allemaal doch dat terzijde), kan jij mijns inziens om deze reden onmogelijk 100% digitaal gaan. Daarmee bedoel ik: vanaf computer/music-server afspelen.
Maar – en dat is tenslotte belangrijker – ikzelf heb het nog nooit mogen meemaken dat ik een verschil hoorde tussen een hoge kwaliteit MP3/AAC en het origineel, hoe straf de theoretische verschillen die jij aanhaalde ook lijken. Ik zal daar maar meteen aan toevoegen dat ik ook nog nooit muziek heb horen spelen via deftige luidsprekers/versterkers. Misschien lag het daar wel aan?
Zou ik dat verschil in kwaliteit wel ervaren op degelijk materiaal? In dat geval zit ik wel met een probleem de dag dat ik mijn nieuwe stereo binnenhaal
Over de cd-kwaliteit zelf: dat klopt inderdaad (weet ik zelf nog maar sinds deze week hoor :-). Het klikt gek, maar van pop of rock bestaat gewoonweg geen origineel! Het origineel is dan slechts de oorspronkelijke uitgave op cd, inclusief het geknoei van de sound engineers. Een optreden life? Vergeet het: al die knopjes en schuivertjes op tafels vol elektronica.
Maar! Van klassiek en jazz bestaat er wél een origineel. Het is wat je hoort in de concertzaal (zonder versterkers). Vandaar dat de keuze van een stereo voor deze genres zo kritiek is: ze moeten het origineel zo goed mogelijk benaderen. Helaas, zoals je zelf reeds schrijft, blijkt de opname daarbij zelf al een eerste struikelblok.
Maar laten we er bij je volgende stukje (hoera! u heeft drie dagen) van uitgaan dat de opname quasi perfect is of dat een perfecte opname naar een lossless formaat gekopieerd werd naar de Mac. Wat dan? Wat maakt jouw cd-speler tot zon goede lezer? Is er een hoorbaar verschil met het afspelen van lossless formaten via computer?
Ik dank je in ieder geval al voor je tijd, Bruno.
@Mich: Eender welk lossless formaat zou in theorie even goed moeten zijn: ze zijn immers lossless 😉
@Fre: De bestanden geëncodeerd met MA zijn kleiner dan met pakweg FLAC… Dat bedoelde ik. Misschien dat eens proberen?
@Mich: Inderdaad, daar had ik niet aan gedacht: de grootte van de bestanden. Toch: hier en daar wordt hevig gediscussieerd over welk formaat nu het beste is. Uiteindelijk schommelen ze allemaal rond de 50-60% van het origineel.
Aangezien ik een fervente Apple (en iTunes) gebruiker ben, kies ik resoluut voor Apple lossless. Ook op Windows kan iedereen dat formaat encoderen als decoderen.
By the way: ik heb eens zitten vergelijken. Als ik encodeer in AAC 256Kb/s scheelt dat de helft van Apple lossless. Met andere woorden: mijn collectie mp3’s van 80 Gb zou in lossless formaat slechts een kleine 200Gig innemen. Daar ben ik wel positief door verrast!