“Als je vrij bent en zin hebt, kan je dinsdag met mij naar ‘Rumor’, een hedendaagse opera van Christian Jost, naar een roman van Guillermo Arriaga. We zijn donderdag naar de première geweest en E. staat nu zijn plaats graag af.”
Huh. Ziet dat van hier dat ik dat ga afslaan. Temeer gezien (1) ik zondag al vanalles heb gemist (Phronesis in O. & Thys-Delooze bij O.) en (2) al geruime tijd met arendsogen de erbarmelijk slechte site van de Vlaamse Opera in de gaten aan het houden ben omdat ik overweeg een abonnement te nemen voor volgend seizoen. De verkoop start ten andere vanaf morgen, en ik zie heerlijkheden zoals Händels Agrippina, en Wagners Parsifal; zottigheid met Mozarts Die Zauberflöte; en spektakel met Verdi’s Nabucco. Het nieuwe seizoen opent met Berlioz’ La Damnation de Faust in een regie van Terry Gilliam en sluit af met Bernsteins Candide.
Edoch gisteren ging ik naar Rumor, een opera van Christian Jost, waarvan het libretto gebaseerd is op het boek Un Dulce Olor a Muerte (De zoete geur van de dood) van Guillermo Arriaga. Het boek werd in 1999 verfilmd door Gabriel Retes. Arriaga heeft ook het script geleverd voor o.a. Amores Perros, 21 Grams, The Three Burials of Melquiades Estrada en Babel.
De plot zit schijnbaar eenvoudig in elkaar: bij de rivier wordt een meisje, Adela, vermoord teruggevonden, en de opera is een soortement whodunit die, gevoed en opgejaagd door de gemeenschap, naar de dader moet leiden. Ramon wordt door de gemeenschap aangeduid als de geliefde van het vermoorde meisje –hoewel hij daar zel niet zeker van is– en hem wacht dan ook de taak om de dader te vinden en te doden. Die dader wordt gevonden in een rondreizende vreemdeling, de minnaar van een getrouwde vrouw in het dorp, en dat riekt eigenlijk een beetje naar een afrekening binnen de gemeenschap. Allemaal bijzonder boeiend, en mogelijks valt dat te plaatsen binnen de mozaïekvertellende stijl van Arriaga.
Die mozaïek wordt letterlijk doorgetrokken in de enscenering, die uit verschillende compartimenten bestaat, waarin de actie zich voordoet. De weerspiegeling van de verhaalstructuur in de scène is een schitterende vondst, en draagt sterk bij tot de interpretatie en het begrijpen van het verhaal. Rumor is trouwens Duits (rumoer), en geen Engels (roddel), al is men bij de opera precies niet bepaald ongelukkig met die taalambiguïteit.
Muzikaal is het een beetje zoeken. De abstracte en dissonante muziek heeft soms wel wat weg van een soundtrack, en bepaalde thema’s geven richting aan de personages, maar soms heeft de luisteraar het gevoel dat de muziek ondergeschikt is aan het theater. Een heel mooi theater trouwens, met minimalistische maar heel doeltreffende en stijlvolle effecten.
En het zat allemaal mooi in elkaar, al eindigt het verhaal wel erg abrupt. De vermeende dader wordt gedood door Ramon, die prompt het dorp wordt uitgejaagd. Was dit de echte dader? Was Adela echt de geliefde van Ramon? Wordt Ramon nu net zo’n vreemdeling als de man die hij net heeft gedood? Als het de bedoeling was om de luisteraar met vertwijfeling op te zadelen, dan is Christian Jost daar alvast in geslaagd.
Rumor van Christian Jost, gezien in de Vlaamse Opera Gent op 17/04/2012. Alle foto’s komen van de site van de Vlaamse Opera, fotograaf: Annemie Augustijns.
(De tweede keer op zeven dagen tijd dat ik mijn celloleraar, Thomas, aan het werk heb gezien. Vorige week in De Bijloke voor Wagner en de verlossing, en gisteren in Rumor. Thomas speelt –jawel– cello in het orkest van de Vlaamse Opera.)