Bevreemding

Zo ’s nachts rond een uur of drie, als de onverwachte zwoelte van de dag haar kracht begint te verliezen en er in het centrum nog maar weinig volk op de baan is (en zelfs de Manteca al geen drank meer serveert), dan hebt ge de stad voor u alleen. De fiets slentert langs de Ajuinlei naar de Coupure richting station en komt geen ziel meer tegen. Het is een filmisch moment van eenzaamheid en verbondenheid tegelijk met wat eens uw stad was en nu verlaten lijkt en waarin zelfs de dieren slapen en de bladeren niet meer ritselen en alles een plaats heeft –behalve gijzelf (zo bedenkt ge plots achteraf). Ik voelde mij één en alles en niets.

De Confrérie

Henri door Bruno Bollaert

Vanaf september gaat hij schermen, de zoon. Vanochtend waren we –samen met nog een aantal geïnteresseerden– te gast bij de Gentse Koninklijke en Ridderlijke Sint-Michielsgilde. Officieel werd de gilde gesticht in 1613, wat niet alleen betekent dat ze binnen twee jaar vierhonderd jaar oud is, maar tevens dat ze de oudste schermclub ter wereld is. De eerste maand wordt er proefgedraaid, om te zien of er langs beide kanten engagement is, maar Henri is enorm enthousiast –zelfs nu hij weet dat er in het eerste jaar weinig of geen degens of floretten zullen aan te pas komen. (Al mochten ze het wel eens proberen, vanochtend –Henri staat rechts op de foto.)

Die jongen doet nu al twee dingen die ik had willen doen toen ik zijn leeftijd had, en allebei geheel op eigen initiatief. Zou daar dan toch iets genetisch overgedragen zijn?

John Zorn says: no photos

We hadden het al vernomen, een paar dagen voor de aanvang van het festival: “John Zorn wil tijdens zijn John Zorn’s Book of Angels-dag op zaterdag 13 augustus geen fotografen in de frontstage tijdens de concerten.” (Tijdens de pauze had voor ons weinig zin natuurlijk.) Toen we zaterdag de persruimte binnenstapten, werd dat nog eens bevestigd door een briefje van John Zorn zelf:

Photo Policy John Zorn’s Book of Angels

SILENT Cameras ONLY from the BACK of the tent

THE WORST thing is how the photographers wait until a QUIET moment to CLICK their brains out!

I have been there sitting next to photographers during a show and the noise is a constant distraction from the music. VERY ANNOYING.

When I mentioned it to them their response showed complete and utter insensititvity and selfishness – they didn’t give a hoot about anyone else!

I am only playing in Europe ONCE this year. My concern is for the MUSIC and for the AUDIENCE who is paying to see it and want people to be able to enjoy the show without distrcation.

John Zorn

Het is heel gemakkelijk om Zorn te veroordelen voor zijn eisen. De man hééft al een kwalijke reputatie onder de fotografen, zeker als ze zijn passage in 2006 op het Gent Jazz Festival (toen nog Blue Note Records Festival) hebben meegemaakt, en menigeen liet zaterdag dan ook duidelijk zijn ongenoegen blijken. Het lijkt immers een beetje eigenaardig om in een open festivaltent om stilte te verzoeken.

Wie wel eens een (jazz)concert op een intiemere locatie bezoekt, kan echter niet anders dan Zorns verzuchtingen bij te treden. Van een fotograaf mag worden verwacht dat hij met de muziek meedenkt, en respect toont, niet alleen voor de muzikant, maar ook voor het publiek dat bovendien geld heeft betaald om het concert mee te kunnen maken. En dan doet het er eigenlijk niet toe of het nu om een (semi-)professionele fotograaf gaat dan wel om een enthousiaste amateur –waarbij men niet mag vergeten dat het voornamelijk de pro is die ook op het gedrag van de amateur zal worden afgerekend.

Op festivals worden de geaccrediteerde fotografen trouwens meer restricties opgelegd dan het legertje (niet geaccrediteerde) fotografen dat de eerste rijen angstvallig bezet. Terwijl er in de frontstage vaak enkel de eerst drie nummers van een concert mag gefotografeerd worden (wat meer dan voldoende is), klikken de eerste rijen ijverig door tijdens de rest van het concert. Al te gek wordt het natuurlijk wanneer zo’n eerste-rij-fotograaf zijn beklag gaat doen omdat de geaccrediteerde fotograaf tijdens de eerste nummers wel eens voor zijn lens terecht komt. Edoch, passons.

Want laat ons vooral niet vergeten dat het om de muziek gaat. En dat élke, zichzelf een klein beetje respecterende, (concert)fotograaf daarvan ten dienste staat.

Jazz Middelheim is voorbij

Jazz Middelheim is afgelopen. Maar liefst 19.000 enthousiaste mensen bezochten het festival, waarbij de minst drukke dag zonder twijfel gisteren was. Een beetje raar, vond ik dat, gezien de jazzpolitie haar ongenoegen staat uit te schreeuwen bij concerten zoals die van Jamie Cullum en verder graag ook meer échte jazz eist (wat dat ook moge zijn, over de definitie daarvan bestaat minder zekerheid dan over zon tijdens een Belgische zomer).

Omar Sosa op Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

Omar Sosa zal voor velen een aangename verrassing geweest zijn. De man die meer gekke bekken trekt dan drummer Brian Blade, speelde een ontspannen maar boeiende set, gekruid met een beetje elektronica.

Bart Maris in het Fred Van Hove Ochgot Octet op Jazz Middelheim door Bruno Bollaert Peter Brötzmann in het Fred Van Hove Ochgot Octet op Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

Een groot deel van het publiek was ongetwijfeld afgezakt voor het Fred Van Hove Ochgot Octet, met een line-up waarbij het kwijl uit de mondhoeken moet worden afgeveegd bij het lezen van de namen van de rietblazers alleen al: Peter Brötzmann (foto rechts), André Goudbeek, Evan Parker, en Ken Vandermark! En met Bart Maris!

Randy Weston op Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

Randy Weston speelde Afrikaans getinte New Orleans jazz. Wat zouden de jazzpuristen daarvan gedacht hebben?

Alex Blake in Randy Weston’s African Rhythms op Jazz Middelheim door Bruno Bollaert Vince Ector in Randy Weston’s African Rhythms op Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

Alex Blake is altijd een feest om te zien, maar drummer Vincent Ector hadden ze goed weggestoken achter de blazers…

Tony Malaby in het Charlie Haden Liberation Music Orchestra op Jazz Middelheim door Bruno Bollaert Tony Malaby in het Charlie Haden Liberation Music Orchestra op Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

…maar niet zo goed als Charlie Haden. Ik heb foto’s van zijn handen en zijn ogen, en daar blijft het bij dit jaar. Tony Malaby had een nogal groot uitgevallen fototoestel bij zich, waarschijnlijk hebben we van elkaar een foto gemaakt. Misschien had ik aan hem moeten vragen of hij mister Haden niet even wou fotograferen.

Jazz Middelheim: who says jazz isn’t supposed to be fun?

Gisteren moet één van de meest uitzinnige dagen zijn geweest die Jazz Middelheim in lange tijd heeft gezien. Allen Toussaint en Marc Ribot werden misschien beter voor Lady Linn geprogrammeerd, maar geef toe, dan was u nooit zo vroeg naar het festivalterrein afgezakt. Hopelijk was u er trouwens nog vroeger, want hoewel de mensen van The Pocket Jazz Orchestra misschien nog niet de intuïtie hebben van een ervaren jazzmuzikant zoals Dave Douglas, ze stonden er wel degelijk. Douglas stond hun herhaaldelijk aan te vuren aan de kant, om toch maar nog wat meer los te komen uit de partituur, maar dit was zonder meer één van de betere conservatoriumoptredens die ik daar heb al gezien.

Dave Douglas op Jazz Middelheim door Bruno Bollaert Lady Linn op Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

Lady Linn kende een valse start, maar dat weerhield er haar niet van om verder probleemloos de tent op haar hand te krijgen. Het publiek kreeg een zorgvuldig opgebouwde set te horen, die hen van een rustig begin naar een uitbundige climax voerde. Opvallend waren de cover Katy on mission en het opgepimpte Love Affair.

Allen Toussaint op Jazz Middelheim door Bruno Bollaert Marc Ribot op Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

Het Allen Toussaint & Marc Ribot Duo begon enorm veelbelovend. Toussaint deed daarbij voornamelijk zijn straight ahead ding aan de piano, waarop Marc Ribot met de gitaar tegendraads en eigengereid begon in te werken. Dat weerwerk maakte van de eerste paar liedjes enorm spannende muziek, maar helaas werd dat niet doorheen de set volgehouden. De muziek werd soberder en werd soms herleid tot vingeroefeningen; geschikt voor wie rustig op het gras wou voortkabbelen, maar niet altijd even beklijvend.

Het is geen jazz meer, was alweer de hardnekkig aanhoudende verzuchting, gisteren. Jamie Cullum is een entertainer, hij zingt pop, hij voert gewoon een show op, en teert enkel op spektakel. Dan herinner ik mij de tirannie van Dee Dee Bridgewater twee jaar geleden, de jazzzangeres die het publiek zo goed als verplichtte om recht te staan en op haar gezang mee te dansen. Kijk dan naar Cullum die, hoewel ook zijn show van begin tot eind georchestreerd is, het publiek kan laten geloven dat dit concert speciaal voor hen geïmproviseerd uit zijn hoofd wordt geplukt en dat zijn muzikanten blijkbaar via bijzondere telepatische gaven telkens te weten komen welk nummer hij nu weer gaat brengen. Cullum hoefde geen ziel tot iets te verplichten toen hij de zaal los uit de pols in drie verdeelde en ze elk een ander stukje liet zingen. Ik stond het buiten de tent allemaal gade te slaan, en werd getrakteerd op het ene kippenvelmoment na het andere. Dit ís topentertainment, en als Jamie Cullum erin slaagt zoveel mensen in jazz of crossover muziek te interesseren, dan word ik daar alleen maar gelukkig van.

Jamie Cullum op Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

Jazz Middelheim: clicking my brains out

De fotografen mochten geen foto’s maken in de frontstage van Jazz Middelheim gisteren, op uitdrukkelijk verzoek van John Zorn (mijn standpunt daarover volgt later). Daardoor had ik natuurlijk overschot van tijd om rond te lopen. Ik had eerst gedacht om paparazzo te spelen en alle in het publiek loslopende muzikanten te fotograferen, maar (1) er waren er te veel en (2) die mensen willen ook wel eens rustig naar een concert gaan. Dus heb ik maar wat vrienden en collega’s vastgelegd.

Jazz Middelheim door Bruno Bollaert Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

Zoals Frederik, die ik betrapte terwijl hij trachtte een ganse vleesboulette in één keer in zijn mond te steken. En eigenlijk mochten we wel foto’s maken; we moesten dan wel achter deze juffrouw blijven, om het concert vast te leggen.

Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

Jos en Alex waren daarop voorzien, en hadden lenzen mee die hopelijk veel groter waren dan hun mannelijkheid.

Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

Deze twee verschrikkelijk fotogenieke mensen zitten nog het ganse festival in het JazzLab Series standje opgesloten. U mag ze voederen.

Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

En daar is het hem allemaal te doen. De tent kwam rechtstreeks van Tomorrowland, heb ik mij laten vertellen. Het weer is wat droevig, maar de mensen zijn in opperbeste stemming!

Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

Er is een fietsenstalling voorzien!

Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

Gerda was onhoudbaar blij omdat de zon even vanachter de wolken kwam kijken. Een halve seconde na deze foto was de zon weer weg.

Jazz Middelheim door Bruno Bollaert Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

Ze zitten verscholen achter een boom, die twee, met hun rug naar het festival, maar dat is omdat ze de grachten in de gaten houden zodat niemand stiekem en zonder betalen het festivalterrein zou binnenglippen. Ook Phibo was druk in de weer.

Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

Geloof het of niet, maar gelijktijdig met de eerste noten van het Masada Sextet, begon het te regenen, om eigenlijk niet meer op te houden tot het gedaan was. Het concert, niet met regenen –hoewel dat ook natuurlijk.

Achteraf gaf Zorn nog een orgelconcert in de protestantse kerk ‘De Olijfberg’, maar ook daar mochten vanzelfsprekend geen foto’s gemaakt worden. Foto’s of niet, gisteren was een schitterende Zorndag. (Nog goed dat het vandaag geen Zorndag was, of ik moest nog een obligate flauwe woordspeling maken ook.)

Jazz Middelheim (dag 1) in drie beelden

Trio Grande feat. Matthew Bourne
Michel Debrulle (drums, percussie) Michel Massot (tuba, trombone), Laurent Dehors (saxofoon, clarinet, doedelzak, mondharp), Matthew Bourne (piano)

Laurent Dehors van Trio Grande op Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

Laurent Dehors van Trio Grande in innige omhelzing met zijn doedelzak.

Brussels Jazz Orchestra met Bert Joris
Frank Vaganée (saxen, fluit), Dieter Limbourg (saxen, fluit, klarinet), Kurt Van Herck (saxen, klarinet, fluit), Bart Defoort (saxen, klarinet), Bo Van Der Werf (baritonsax, basklarinet). Marc Godfroid (trombone), Lode Mertens (trombone), Ben Fleerakkers/Frederik Heirman (trombone), Laurent Hendrick (trombone), Serge Plume (trompet, bugel), Nico Schepers (trompet, bugel), Pierre Drevet (trompet, bugel), Jeroen Van Malderen (trompet, bugel), Nathalie Loriers (piano), Jos Machtel (bas), tbc (drums)

Bert Joris op Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

Bert Joris in opperste (in)spanning om er die hoge noten uit te halen.

Toots Thielemans Quartet with Kenny Werner, Oscar Castro-Neves & Airto Moreira
Toots Thielemans (mondharmonica), Kenny Werner (piano and keyboards), Airto Moreira (drums en percussie), Oscar Castro-Neves (gitaar en zang)

Toots Thielemans, Kenny Werner, Oscar Castro-Neves & Airto Moreira op Jazz Middelheim door Bruno Bollaert

Hilarisch, hoe Kenny Werner en Airto Moreira er maar sipjes lijken bij te staan omdat alleen Oscar Castro-Neves een kus op zijn kop geplant krijgt van Toots.