Onlangs gingen we die apenfilm bekijken in de cinema. Goed dertig euro voor drie personen, inclusief het gezapig geluid van de popcorn-etende medemens, niet meegerekend onze eigen popcorn (when in Rome…) en drankjes (18 euro). We gingen overigens niet naar de 3D-versie, want die was nog duurder en biedt bovendien geen enkele meerwaarde, tenzij een knellende vieze bril die bij mij toch niet werkt. Een film in HD huren op iTunes kost gemiddeld net geen 5 euro (4 euro voor oudere, 6 euro voor de meest recente); de prijzen zijn vergelijkbaar voor wie huurt bij Telenet.
Een (papieren) Nederlandstalig boek in België kost rond de twintig euro (Geachte heer M. van Herman Koch kost 22,95 euro bij bol.com; Oorlog en terpentijn van Stefan Hertmans kost er 19,90 euro); de digitale versie kost net geen 15 euro.
En dan kijk ik even bij Amazon. The Lives of Tao van Wesley Chu kost net geen twaalf euro in papieren versie of 5,52 euro digitaal. Landline van Rainbow Rowell: 13,28 euro hardcover en 6,49 digitaal; haar Eleanor & Park kost 14,73 euro in hardcover, 10,62 euro als paperback, en 1,99 euro digitaal.
Nederlandstalig e-boek gemiddeld drie keer verkocht, bloklettert De Standaard vandaag. “Slechts drie procent van de boekenverkoop in Vlaanderen bestaat uit e-boeken. Dat blijkt uit cijfers van Boek.be. Hoe komt dat?”, leest de blurb.
Het antwoord is simpel: geld.
Het boekenvak in Vlaanderen is een bij uitstek verouderd domein, dat u graag met tanende cijfers om het hoofd slaat. Er wordt niet genoeg gelezen in Vlaanderen (lees: er worden niet genoeg in Vlaanderen uitgebrachte dure boeken verkocht), de e-reader slaat niet aan in Vlaanderen (lees: er worden nauwelijks tot geen Nederlandstalige dure e-boeken gekocht), zonder gereglementeerde boekenprijs gaat het boekenvak ten onder (lees: wij uitgevers willen onder elkaar graag prijsafspraken maken zodat we de prijzen hoog kunnen houden), etc.
In het artikel in De Standaard haalt mediaredacteur Dominique Deckmyn een aantal redenen aan ter verklaring, inclusief dat ene woord waarmee de entertainment industrie zo graag vendelzwaait: piraterij. Maar eigenlijk komt het gewoon neer op dat ene gegeven dat Deckmyn vermeldt: “De Nederlandstalige uitgevers en boekhandels zijn erg schoorvoetend aan e-boeken begonnen.”
Ze hebben de boot gemist, en nu roeien ze koortsachtig met een sloep achter het fregat van Amazon aan. Terwijl ze misschien beter die eerste beweging zouden opgeven, en zich moeten concentreren op de tweede golf.
1. Stop met de focus op de e-reader
We kunnen het sterk vereenvoudigd stellen: er zijn twee soorten e-readers: de kindle (in hard- en software versie), die de boeken voor een groot deel (maar niet exclusief) aan amazon koppelen; en de pure software readers zoals Google Play Books. Al de rest is klein grut. Ja, ook dat Apple gedoe.
2. Stop met de focus op piraterij
Ik werd bij de aanvang van die apenfilm ei zo na beschuldigd van dieverij. Of ik wel wist dat het verboden was opnames te maken van de film? Ik dacht terug aan de tijd dat BaF samen met de NVPI elke videocassette en dvd vermangelde door er een onskipbare pedante ‘waarschuwing’ voor te plakken. En hoe verwonderd ze waren dat de markt nog meer instortte. Ik zeg: vertrouw uw klant, ook als ge hem niet kunt vertrouwen. Behandel de eerlijke klant als een koning, en hij zal terugkomen. Beledig hem nog wat meer, en zak nog wat verder weg in het moeras der triestige cijfers. Er zullen altijd mensen zijn die de boel bedriegen. Momenteel richt ge u op die mensen, en niet op de mensen die eerlijk zijn. Verleg uw focus.
3. Haal de prijs naar beneden
Een digitaal boek is niet tastbaar. 15 euro voor een digital boek is te duur voor wat bits and bytes. Het is louter perceptie, maar u kan daarover zagen zoveel u wilt, dat zal niets uithalen. Prijs uw digitale boeken tussen 5 en 8 euro, en dan kunnen we beginnen over verkoop te spreken. (Doorverkopen mag trouwens niet, zo vindt het boekenvak.)
3b. Papieren versie kopen = digitale versie er gratis bij
De muziekindustrie doet het met lp’s en downloads. De boekenwinkels in de luchthaven van Chicago hadden tig boeken liggen waarbij de digitale versie gratis kwam bij de papieren versie. Doen!
4. Focus op de tweede golf
Zie dat ge godverdomme mee zijt met die f-cking spotify for books. Uw E-boeken in de Bib met bibnet is een muizenstapje in de goede richting, maar als ge dat spul niet gauw lanceert met een gigantische hoeveelheid aan boeken en een aanvaardbare prijs (vijf euro voor drie boeken –serieus?!), dan zijt ge alweer te laat.
Het gaat voortdurend over geld en andere cijfers (zie ook: Boekverkoop in Vlaanderen blijft dalen – Nood aan een imagocampagne wordt steeds groter voor cijfers en infographics). Maar waar is uw visie, beste boekenvak?