zeg niet x, maar wel y

In DM kon je vandaag een matig-lauw verhaal over het Nederlands lezen, waarin dialect trendy wordt genoemd, en Schoon Vlaams tussen aanhalingstekens staat.

Door de jaren heen werd de Vlaming taalmoe. Vanwege de jarenlange betutteling en bemoeienis ging hij minder zorg aan zijn taal besteden. De jongeren van vandaag zijn zich niet meer bewust van het nut van goed Nederlands. De lokale dialecten zijn vervangen door ‘Verkavelingsvlaams’, zoals Geert Van Istendael het uitdrukt. Iedereen spreekt nu ‘schoon Vlaams’. Ze spreken dan misschien minder dialect, maar ook het Standaardnederlands heeft eronder geleden.

Taalmoe, jawel. Nochtans erkennen ze de symptomen wel:

Er bestaat nu een afstand tussen het Nederlands zoals het gesproken wordt en zoals het neergeschreven is in de grammatica. Ook de Nederlander begrijpt ons Nederlands minder goed dan vroeger en de Waal weet niet meer welk Nederlands hij moet leren. Het Antwerps Nederlands of het Limburgs? Vroeger had je honderden dialecten in Vlaanderen en een Nederlands. Tegenwoordig zijn de dialecten meer tot ‘regiolecten’ geëvolueerd. Logisch, ook de maatschappij stopt niet langer aan de dorpsgrenzen. Maar de Vlaming spreekt nog nauwelijks correct Nederlands.

Maar nog steeds geven de taalpuristen hun noordelijke queeste niet op. Tsja, dan blijf je maar volhouden aan een kunstmatige taal die (bijna) niemand volgt.

Luister, ik ben geen voorstander van verloedering van de taal. Taal is rijk, en schrijftaal en spreektaal zijn al altijd afwijkend geweest (een dichotomie). Vlaams is al altijd verschillend geweest van Hollands. Maar stop met die hoogdravendheid. Spreek uw Schoon Vlaams, voor het helemaal verdwenen is.

Niet echt recent, overigens, die opgang van de dialecten. Wie vaak naar de BBC kijkt, zal weten dat die evolutie zich daar al veel eerder heeft voorgedaan.

(Och, ik ben moe, en wat kribbig. Just ignore me.)

De PDF-versie van Achter Koungtich woene oek nog mengse! alhier.