antwerpen – volume12

A’pen in het MAS

Wij zaten gisteren in het MAS, met Zeer Goed Gezelschap™. Nog goed, van dat gezelschap, en van de reis in eerste klas (bijna goedkoper dan tweede, met het speciale weekendticket), want het museum zelf was niet veel soeps eigenlijk.

Ze zijn redelijk strikt, daar in het MAS. En dan heb ik het niet over het feit dat ge niet met rugzakken in het museum moogt, want dat lijkt mij een goede zaak. Dat een suppoost het gezelschap echter vroeg om de zeven maand oude baby vooraan te dragen ipv op de rug, vond ik er toch wel net iets over.

Toen een andere suppoost twee dertienjarige middelbare scholieren bijna de toegang tot de tentoonstelling (het gedeelte ‘Machtsvertoon’) ontzegde omdat hun ouders nog even een verdiepje lager stapten, zakte mijn bereidwilligheid tot conformiteit naar diepe dalen. (En het zijn zulk een brave en welopgevoede kinderen.) Toen nog een andere suppoost in datzelfde gedeelte van de tentoonstelling mij vermanend kwam zeggen dat ik de objecten niet mocht aanraken (terwijl mijn handen in mijn zakken zaten), was het goed geweest. Ik ben even gaan uitwaaien op het dak, en heb dan geduldig gewacht tot het gezelschap de ruimtes op het gemak had bezocht.

Veel valt er niet te zien, behalve een eclectisch amalgaam van objecten, waardoor met de beste wil van de wereld geen rode draad valt te trekken. Elke verdieping is zo groot als een ruime loft, die ingenieus werd verkleind en gecompartimenteerd en op dergelijke manier gestouwd werd met curiosa dat het lijkt alsof er veel te zien is. Nog goed dat er een steile wind woei op het dak en de rokjes vrijelijk het noorden zochten, waardoor er nog iets was dat de rigiditeit van het strakke museum kon verluchten.

John Zorn/Bill Laswell/Milford op Jazz Middelheim

Ornette Coleman moet wegens ziekte (voedselvergiftiging) forfait geven voor Jazz Middelheim. Coleman was de headliner voor de eerste dag van het festival, en het was dan ook geen evidentie om, amper 48 uur voor het voorziene optreden, een waardige vervanger te vinden.

Gelukkig vond de organisatie al gauw John Zorn bereid om op het vliegtuig te springen, samen met bassist Bill Laswell & percussionist Milford Graves, om Coleman te vervangen. Vorig jaar bracht Zorn een veelgeprezen concertdag op Middelheim, en Laswell speelde in 2008 nog een donderende set EX-material. Milford Graves werkte al vaker samen met John Zorn, maar Graves speelde ook met onder meer Sun Ra, Albert Ayler en Don Pullen.

Misschien spelen ze donderdag wel een stukje Spy vs Spy: The Music of Ornette Coleman.

De volledige line-up voor 16 augustus:
21u30 John Zorn/ Bill Laswell/ Milford Graves
19u30 Night Of The Jazz Guitars feat. Larry Coryell with Special Guest Philip Catherine
17u30 Kris Defoort Trio

Na het concert van Zorn/Laswell/Graves volgt er nog een (gratis) jamsessie onder leiding van Bart Maris in het Grand Café van deSingel. Maris heeft voor donderdag de Beren Gieren opgevorderd en zet de jam in met pianist Fulco Ottervanger, bassist Lieven Van Pee en drummer Simon Seghers.

Jazz Middelheim, 16-19 augustus 2012, Park Den Brandt, Antwerpen. Dagtickets zijn beschikbaar vanaf € 37; een festivalpas kost € 122.

John Zorn says: no photos

We hadden het al vernomen, een paar dagen voor de aanvang van het festival: “John Zorn wil tijdens zijn John Zorn’s Book of Angels-dag op zaterdag 13 augustus geen fotografen in de frontstage tijdens de concerten.” (Tijdens de pauze had voor ons weinig zin natuurlijk.) Toen we zaterdag de persruimte binnenstapten, werd dat nog eens bevestigd door een briefje van John Zorn zelf:

Photo Policy John Zorn’s Book of Angels

SILENT Cameras ONLY from the BACK of the tent

THE WORST thing is how the photographers wait until a QUIET moment to CLICK their brains out!

I have been there sitting next to photographers during a show and the noise is a constant distraction from the music. VERY ANNOYING.

When I mentioned it to them their response showed complete and utter insensititvity and selfishness – they didn’t give a hoot about anyone else!

I am only playing in Europe ONCE this year. My concern is for the MUSIC and for the AUDIENCE who is paying to see it and want people to be able to enjoy the show without distrcation.

John Zorn

Het is heel gemakkelijk om Zorn te veroordelen voor zijn eisen. De man hééft al een kwalijke reputatie onder de fotografen, zeker als ze zijn passage in 2006 op het Gent Jazz Festival (toen nog Blue Note Records Festival) hebben meegemaakt, en menigeen liet zaterdag dan ook duidelijk zijn ongenoegen blijken. Het lijkt immers een beetje eigenaardig om in een open festivaltent om stilte te verzoeken.

Wie wel eens een (jazz)concert op een intiemere locatie bezoekt, kan echter niet anders dan Zorns verzuchtingen bij te treden. Van een fotograaf mag worden verwacht dat hij met de muziek meedenkt, en respect toont, niet alleen voor de muzikant, maar ook voor het publiek dat bovendien geld heeft betaald om het concert mee te kunnen maken. En dan doet het er eigenlijk niet toe of het nu om een (semi-)professionele fotograaf gaat dan wel om een enthousiaste amateur –waarbij men niet mag vergeten dat het voornamelijk de pro is die ook op het gedrag van de amateur zal worden afgerekend.

Op festivals worden de geaccrediteerde fotografen trouwens meer restricties opgelegd dan het legertje (niet geaccrediteerde) fotografen dat de eerste rijen angstvallig bezet. Terwijl er in de frontstage vaak enkel de eerst drie nummers van een concert mag gefotografeerd worden (wat meer dan voldoende is), klikken de eerste rijen ijverig door tijdens de rest van het concert. Al te gek wordt het natuurlijk wanneer zo’n eerste-rij-fotograaf zijn beklag gaat doen omdat de geaccrediteerde fotograaf tijdens de eerste nummers wel eens voor zijn lens terecht komt. Edoch, passons.

Want laat ons vooral niet vergeten dat het om de muziek gaat. En dat élke, zichzelf een klein beetje respecterende, (concert)fotograaf daarvan ten dienste staat.

Jazz Middelheim is voorbij

Jazz Middelheim is afgelopen. Maar liefst 19.000 enthousiaste mensen bezochten het festival, waarbij de minst drukke dag zonder twijfel gisteren was. Een beetje raar, vond ik dat, gezien de jazzpolitie haar ongenoegen staat uit te schreeuwen bij concerten zoals die van Jamie Cullum en verder graag ook meer échte jazz eist (wat dat ook moge zijn, over de definitie daarvan bestaat minder zekerheid dan over zon tijdens een Belgische zomer).

Omar Sosa zal voor velen een aangename verrassing geweest zijn. De man die meer gekke bekken trekt dan drummer Brian Blade, speelde een ontspannen maar boeiende set, gekruid met een beetje elektronica.

Een groot deel van het publiek was ongetwijfeld afgezakt voor het Fred Van Hove Ochgot Octet, met een line-up waarbij het kwijl uit de mondhoeken moet worden afgeveegd bij het lezen van de namen van de rietblazers alleen al: Peter Brötzmann (foto rechts), André Goudbeek, Evan Parker, en Ken Vandermark! En met Bart Maris!

Randy Weston speelde Afrikaans getinte New Orleans jazz. Wat zouden de jazzpuristen daarvan gedacht hebben?

Alex Blake is altijd een feest om te zien, maar drummer Vincent Ector hadden ze goed weggestoken achter de blazers…

…maar niet zo goed als Charlie Haden. Ik heb foto’s van zijn handen en zijn ogen, en daar blijft het bij dit jaar. Tony Malaby had een nogal groot uitgevallen fototoestel bij zich, waarschijnlijk hebben we van elkaar een foto gemaakt. Misschien had ik aan hem moeten vragen of hij mister Haden niet even wou fotograferen.

Jazz Middelheim: who says jazz isn’t supposed to be fun?

Gisteren moet één van de meest uitzinnige dagen zijn geweest die Jazz Middelheim in lange tijd heeft gezien. Allen Toussaint en Marc Ribot werden misschien beter voor Lady Linn geprogrammeerd, maar geef toe, dan was u nooit zo vroeg naar het festivalterrein afgezakt. Hopelijk was u er trouwens nog vroeger, want hoewel de mensen van The Pocket Jazz Orchestra misschien nog niet de intuïtie hebben van een ervaren jazzmuzikant zoals Dave Douglas, ze stonden er wel degelijk. Douglas stond hun herhaaldelijk aan te vuren aan de kant, om toch maar nog wat meer los te komen uit de partituur, maar dit was zonder meer één van de betere conservatoriumoptredens die ik daar heb al gezien.

Lady Linn kende een valse start, maar dat weerhield er haar niet van om verder probleemloos de tent op haar hand te krijgen. Het publiek kreeg een zorgvuldig opgebouwde set te horen, die hen van een rustig begin naar een uitbundige climax voerde. Opvallend waren de cover Katy on mission en het opgepimpte Love Affair.

Het Allen Toussaint & Marc Ribot Duo begon enorm veelbelovend. Toussaint deed daarbij voornamelijk zijn straight ahead ding aan de piano, waarop Marc Ribot met de gitaar tegendraads en eigengereid begon in te werken. Dat weerwerk maakte van de eerste paar liedjes enorm spannende muziek, maar helaas werd dat niet doorheen de set volgehouden. De muziek werd soberder en werd soms herleid tot vingeroefeningen; geschikt voor wie rustig op het gras wou voortkabbelen, maar niet altijd even beklijvend.

Het is geen jazz meer, was alweer de hardnekkig aanhoudende verzuchting, gisteren. Jamie Cullum is een entertainer, hij zingt pop, hij voert gewoon een show op, en teert enkel op spektakel. Dan herinner ik mij de tirannie van Dee Dee Bridgewater twee jaar geleden, de jazzzangeres die het publiek zo goed als verplichtte om recht te staan en op haar gezang mee te dansen. Kijk dan naar Cullum die, hoewel ook zijn show van begin tot eind georchestreerd is, het publiek kan laten geloven dat dit concert speciaal voor hen geïmproviseerd uit zijn hoofd wordt geplukt en dat zijn muzikanten blijkbaar via bijzondere telepatische gaven telkens te weten komen welk nummer hij nu weer gaat brengen. Cullum hoefde geen ziel tot iets te verplichten toen hij de zaal los uit de pols in drie verdeelde en ze elk een ander stukje liet zingen. Ik stond het buiten de tent allemaal gade te slaan, en werd getrakteerd op het ene kippenvelmoment na het andere. Dit ís topentertainment, en als Jamie Cullum erin slaagt zoveel mensen in jazz of crossover muziek te interesseren, dan word ik daar alleen maar gelukkig van.

Jazz Middelheim: clicking my brains out

De fotografen mochten geen foto’s maken in de frontstage van Jazz Middelheim gisteren, op uitdrukkelijk verzoek van John Zorn (mijn standpunt daarover volgt later). Daardoor had ik natuurlijk overschot van tijd om rond te lopen. Ik had eerst gedacht om paparazzo te spelen en alle in het publiek loslopende muzikanten te fotograferen, maar (1) er waren er te veel en (2) die mensen willen ook wel eens rustig naar een concert gaan. Dus heb ik maar wat vrienden en collega’s vastgelegd.

Zoals Frederik, die ik betrapte terwijl hij trachtte een ganse vleesboulette in één keer in zijn mond te steken. En eigenlijk mochten we wel foto’s maken; we moesten dan wel achter deze juffrouw blijven, om het concert vast te leggen.

Jos en Alex waren daarop voorzien, en hadden lenzen mee die hopelijk veel groter waren dan hun mannelijkheid.

Deze twee verschrikkelijk fotogenieke mensen zitten nog het ganse festival in het JazzLab Series standje opgesloten. U mag ze voederen.

En daar is het hem allemaal te doen. De tent kwam rechtstreeks van Tomorrowland, heb ik mij laten vertellen. Het weer is wat droevig, maar de mensen zijn in opperbeste stemming!

Er is een fietsenstalling voorzien!

Gerda was onhoudbaar blij omdat de zon even vanachter de wolken kwam kijken. Een halve seconde na deze foto was de zon weer weg.

Ze zitten verscholen achter een boom, die twee, met hun rug naar het festival, maar dat is omdat ze de grachten in de gaten houden zodat niemand stiekem en zonder betalen het festivalterrein zou binnenglippen. Ook Phibo was druk in de weer.

Geloof het of niet, maar gelijktijdig met de eerste noten van het Masada Sextet, begon het te regenen, om eigenlijk niet meer op te houden tot het gedaan was. Het concert, niet met regenen –hoewel dat ook natuurlijk.

Achteraf gaf Zorn nog een orgelconcert in de protestantse kerk ‘De Olijfberg’, maar ook daar mochten vanzelfsprekend geen foto’s gemaakt worden. Foto’s of niet, gisteren was een schitterende Zorndag. (Nog goed dat het vandaag geen Zorndag was, of ik moest nog een obligate flauwe woordspeling maken ook.)

Jazz Middelheim (dag 1) in drie beelden

Trio Grande feat. Matthew Bourne
Michel Debrulle (drums, percussie) Michel Massot (tuba, trombone), Laurent Dehors (saxofoon, clarinet, doedelzak, mondharp), Matthew Bourne (piano)

Laurent Dehors van Trio Grande in innige omhelzing met zijn doedelzak.

—

Brussels Jazz Orchestra met Bert Joris
Frank Vaganée (saxen, fluit), Dieter Limbourg (saxen, fluit, klarinet), Kurt Van Herck (saxen, klarinet, fluit), Bart Defoort (saxen, klarinet), Bo Van Der Werf (baritonsax, basklarinet). Marc Godfroid (trombone), Lode Mertens (trombone), Ben Fleerakkers/Frederik Heirman (trombone), Laurent Hendrick (trombone), Serge Plume (trompet, bugel), Nico Schepers (trompet, bugel), Pierre Drevet (trompet, bugel), Jeroen Van Malderen (trompet, bugel), Nathalie Loriers (piano), Jos Machtel (bas), tbc (drums)

Bert Joris in opperste (in)spanning om er die hoge noten uit te halen.

—

Toots Thielemans Quartet with Kenny Werner, Oscar Castro-Neves & Airto Moreira
Toots Thielemans (mondharmonica), Kenny Werner (piano and keyboards), Airto Moreira (drums en percussie), Oscar Castro-Neves (gitaar en zang)

Hilarisch, hoe Kenny Werner en Airto Moreira er maar sipjes lijken bij te staan omdat alleen Oscar Castro-Neves een kus op zijn kop geplant krijgt van Toots.

Van Antwerpen. En jazz.

Gisterenavond zat ik in Antwerpen voor een concert van het Overtone Quartet, met Jason Moran, Chris Potter, Eric Harland en Larry Grenadier. Normaal gezien had Dave Holland aan de bas geplukt, maar die kon er om familiale reden niet bij zijn. Het was een schitterend concert, daar in De Roma (deze keer heb ik snel een parkeerplaats gevonden –op dezelfde plaats als de vorige keer trouwens).

Geen onverdeeld schitterend concert evenwel, want vaak stond Chris Potter daar voor spek en bonen bij. De momenten dat hij wel mee deed, zat hij wel degelijk in de groove. Jason Moran is zoals steeds onovertreffelijk aan de piano, maar hij deed daar af en toe ook iets synthesizerachtigs, dat soms gelijk een tang op een varken op de rest van de muziek geënt werd, maar toch ook wel voldoende speelsheid in de anders nogal traditionele sound bracht. En ik kan mij moeilijk voorstellen dat Moran niet zou weten wat hij op de synthetisch orgel uitvoert. Een beetje bevreemdend, maar op een goed genoege manier om het niet kitscherig te laten zijn. Grenadier heeft een totaal andere manier van bas spelen dan Holland, en ik kon me eigenlijk niet goed indenken dat Holland daar beter zou bij gepast hebben (sorry, Dave). Mijn favoriet was evenwel Eric Harland, die zeer ad rem inspeelde op het amalgaam, en een ronduit magnifieke, subtiele drumsolo heeft gebracht. Of hoe ook de negative sound (naar analogie met de negative space) betekenisvol kan zijn.

Op 1 juni treedt Eric Harland daar opnieuw op, in De Roma, in James Farm feat. Joshua Redman, Aaron Parks, Matt Penmann & Eric Harland. Jazzliefhebbers weten meteen waarheen.

Vandaag ging het alweer richting Antwerpen, voor de persconferentie van Jazz Middelheim. In het Sint-Pieterstation was iemand zo vriendelijk geweest om een pancarte te plaatsen met de uren waarop ik –en bij uitbreiding iedereen die zijn oren liefheeft– het station beter mijdt.

De persconferentie vond plaats bij ING België, van het station dwars door de Keyserlei, de Meir, de Huidevetterstraat in, en hopla. Nog goed dat Tessa er niet bij was of ik had een ganse dag shopping aan mijn been. Het moet overigens gezegd, shoppinggewijs is dit waarschijnlijk het betere ding in Vlaanderen. Niet dat ik daarvan verstand heb.

Veel belangrijker: Jazz Middelheim. Het programma staat helemaal op de site, met uitzondering van de hoofdvogel op zondag 14 augustus –in extremis ging die deal niet door. Geen nood, er is meer dan genoeg om u over te verheugen. Een ganse dag John Zorn (dat wist u al), maar ook: Allen Toussaint & Marc Ribot (ze kijken er zelf verschrikkelijk naar uit); het Fred Van Hove Ochgot Octet (met o.a. Peter Brötzmann, Evan Parker en Ken Vandermark –Bart Maris gaat hem daar rot amuseren); het Liberation Music Orchestra (met alvast Charlie Haden en Carla Bley); en Lady Linn & Her Magnificent Seven (tegen 14 augustus kan u al haar liedjes meezingen).

En verder ook: Trio Grande feat. Matthew Bourne; Brussels Jazz Orchestra met Bert Joris; The Pocket Jazz Orchestra feat. Dave Douglas; Omar Sosa Solo Piano; Randy Weston’s African Rhythms Tribute to James Reese Europe en natuurlijk Toots!

Hoogdagen zijn –tenzij u zoals velen, en geheel terecht voor Toots komt op 12 augustus– (ik krijg die vraag altijd) 13, 14 & 15 augustus. Serieus.

Het programma werd toegelicht door Bertrand Flamang (Jazz & Muziek vzw, die ook Gent Jazz organiseert). Samen met Chantal Pattyn (netmanager Klara) en Marc Van den Hoof (de nonkel jazz van de VRT die binnenkort helaas met pensioen gaat) keuvelden ze nog wat door onder de auspiciën van Lies Steppe.

Philip Heylen, de Antwerpse schepen voor Cultuur en Toerisme (en nog een mondvol), was er snel bij om tijdens zijn inleiding op de persconferentie, te vermelden dat Antwerpen nog veel meer wil doen voor Jazz Middelheim, en dat hij alles in het werk zal stellen om volgend jaar een vijfde dag aan het festival toe te voegen. “Jazz Middelheim is het vlaggenschip van de Vlaamse Jazz,” zo stelde hij zonder zweem van twijfel, “en het zou spijtig zijn als Vlaanderen het de middelen zou ontzeggen nu de jazzscène in steeds grotere havens kan neerstrijken.”

Info & tickets: Jazz Middelheim van 12 t/m 15 augustus, Park Den Brandt, Antwerpen. Tickets kosten 35 euro per concertavond (excl. reserveringskosten). Een vierdagenpas kost 115 euro (excl. reserveringskosten). Tickets zijn te koop via jazzmiddelheim.be of via Fnac.

Sheik Yer Zappa

Gisteren zat ik in De Roma, een fantastisch mooie zaal in het getto dat Antwerpen heet. Ik was eerst zinnens om mij met het openbaar vervoer daarheen te begeven, want niet alleen waarschuwde de site reeds halvelings voor moeilijk parkeren, ik was er al een keer of twee geweest en wist dat het er moeilijk parkeren is.

Het openbaar vervoer mocht ik echter alras elemineren, want de laatste trein richting Gent vertrekt om 23u05 aan het Antwerpse Centraal Station, dat nog eens op 20 minuten wandelafstand van De Roma is gelegen. (Trams zullen ook in Antwerpen wel niet meer rijden na 22u30 zeker?) Gezien er wel een begin- maar geen eindtijd werd vermeld, besloot ik toch maar met de auto te gaan. Ruim op tijd, want als ik nog een minuut of tien moet zoeken…

Ik passeerde een eerste keer aan de voordeur van De Roma om 19u53; ik kon er pas binnenwandelen om 20u33; het concert begon om 20u30 (maar zoals steeds in den jazz is dat –gelukkig, deze keer– minstens een kwartier later).

Stefano Bollani speelde er Sheik Yer Zappa, ik had het al geruime tijd op mijn wishlist geplaatst. Wat ik destijds niet had gezien, was dat hij werd bijgestaan door een paar fantastische muzikanten. Ik was niet meteen bekend met trombonist Josh Roseman, maar wel met bassist Larry Grenadier, drummer Jim Black, en tegenwoordig vooral vibrafonist Jason Adasiewicz. Adasiewicz bracht recent zijn (derde) album Sun Rooms uit (getipt!). Die mannen speelden allemaal met veel goesting en zin voor entertainment, al heb ik me geregeld afgevraagd wat trombonist Roseman daar allemaal stond te doen. Het geluid was dermate slecht (en ik meen te hebben begrepen dat ze een eigen klankman mee hadden) dat eigenlijk alleen de piano en de drums te horen waren, waarboven nog het meest van al de vibrafoon van Adasiewicz kon klinken, maar waarin de bas en de trombone bijna onhoorbaar bleven. Enkel tijdens een paar soleermomenten mochten ook zij aan het woord komen –al was het iets beter tijdens de tweede set.

Er zat veel humor in het concert, al had het niet gehoefd dat Bollani Bobby Brown zat te zingen bij de opening van de tweede set. De Zappa fragmenten (Sheik Yer Zappa is een duidelijke knipoog naar het bekende Zappa-album Sheik Yerbouti uit 1979) waren talrijk en herkenbaar, al zou ik er niet in slagen om op die fragmenten ook songtitels te plakken.

[youtube https://www.youtube.com/watch?v=t2vE5b_FgEA&w=500&h=405]

Bobby Brown, het —arguably— meest bekende Zappa nummer; de tekst vindt u alhier, voor wie wil meezingen. Het nummer staat ook op het recent verschenen, 3 cd’s tellende album, Hammersmith Odeon, dat live opnames van een paar shows in 1978 (in het Hammersmith Odeon). Nog een tip!

Gisteren in de Rataplan

Tot grote verrassing van een aantal mensen, ben gisteren toch nog een keer naar Antwerpen afgezakt. Rataplan is een gezellige zaal, met stoelen en tafeltjes en een knus podium. Er klonk goede muziek bovendien, eerst van het Ewout Pierreux Quintet, en na de pauze van Reut Regev. Voor herhaling vatbaar.

Ewout Pierreux Quintet: Jean-Paul Estiévenart (trompet) ; Bruno Vansina (alto & soprano sax); Ewout Pierreux (piano) ; Clemens van der Feen (contrabas); Lieven Venken (drums)

Reut Regev: Reut Regev (trombone); Mark Peterson (bas); Igal Foni (drums)